«Το Μάιο θα φανεί το κατά πόσο οι Κύπριοι πολίτες θέλουν να απαλλαγούν από την κυβέρνηση Αναστασιάδη/ΔΗΣΥ και να τιμωρήσουν σε κομματικό επίπεδο αλλά και προσωπικό όσους και όσες εμπλέκονται σε σκάνδαλα ή στη συγκάλυψη τους» δηλώνει ο διεθνολόγος, Πέτρος Ζαρούνας, υποψήφιος βουλευτής Λάρνακας, με το ΔΗΚΟ. Οραμά του μια πολυεπίπεδη ανάπτυξη που «δεν θα βάζει όλα μας τα αυγά σε ένα καλάθι» όπως λέει. Ο Πέτρος Ζαρούνας μιλά στη Cyprus Times για τις αναμενόμενες εξελίξεις στο Κυπριακό, τις θέσεις της Τουρκίας και το ρόλο των ΗΠΑ μετά την αλλαγή ενοίκου στο Λευκό Οίκο.
Ο χρόνος μετρά αντίστροφα για την σύγκληση της άτυπης Πενταμερούς. Βλέπετε να υπάρχουν προϋποθέσεις για κάποια θετική εξέλιξη;
Δυστυχώς βλέπω αντί θετικών εξελίξεων να οδηγούμαστε σε τραγικά και ιστορικά διλήμματα με τις ευθύνες να βαραίνουν τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Η άτυπη πενταμερής διάσκεψη αναμένεται να λάβει χώρα χωρίς την όποια προϋπόθεση. Ούτε ο ΟΗΕ, ούτε η ΕΕ αλλά ούτε και μείς ζητήσαμε την όποια προϋπόθεση. Η τουρκική πλευρά θα καταθέσει τις νέες θέσεις της για λύση δύο κρατών χωρίς κανένα κόστος αφού ο πρώτος που βολιδοσκόπησε μία τέτοια λύση ήταν ο Πρόεδρος Αναστασιάδης. Η Ε/κ πλευρά θα παρουσιάσει τις νέες θέσεις της για αποκεντρωμένη ομοσπονδία. Στη συνέχεια ο ΓΓ του ΟΗΕ κ. Γκουτέρες πιθανότατα θα επιχειρήσει τη γεφύρωση τους με ένα νέο πλαίσιο. Αυτό κατά την εκτίμηση μου θα κινηθεί στο πνεύμα των προσφάτως δημοσιευθέντων συνομοσπονδιακών ιδεών της Βρετανίας. Και τότε θα βρεθούμε στο εξής τραγικό δίλημμα: Είτε να το δεχθούμε οπότε ανοίγει ένας καταστροφικός δρόμος για τη δορυφοροποίηση της Κύπρου στη Τουρκία είτε να το απορρίψουμε οπότε η όλη διαδικασία ανεύρεσης ομοσπονδιακής λύσης θα καταρρεύσει και θα εισέλθουμε σε αχαρτογράφητα νερά.
Έχει κίνητρο η Τουρκία να προχωρήσει σε βήματα στο Κυπριακό; Υφίσταται ακόμη ο καταλύτης της ένταξης στην ΕΕ;
Η Τουρκία είναι ένας ορθολογικός παίκτης. Αν η μη επίλυση του Κυπριακού ή η επιμονή σε λύση δύο κρατών της προκαλούσαν σημαντικό κόστος τότε θα άλλαζε θέση. Δυστυχώς, όπως φαίνεται και από την κοινή δήλωση του πρόσφατου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου η μοναδική υποχρέωση της Τουρκίας έναντι της Κύπρου μέχρι τον επόμενο Ιούνιο είναι να αναστείλει τις έρευνες και τις γεωτρήσεις της στην ΑΟΖ και το άνοιγμα της περίκλειστης περιοχής στην Αμμόχωστο (αποκλιμάκωση). Επίσης να παρευρεθεί στην άτυπη πενταμερή. Μετά την ολοκλήρωση της άτυπης πενταμερούς, και σημειώνω ανεξαρτήτως αποτελέσματος, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Ιουνίου θα εξετάσει το περιεχόμενο της θετικής ατζέντας. Δεν υπάρχει καμία διασύνδεση της στάσης της Τουρκίας κατά την άτυπη πενταμερή με το περιεχόμενο της θετικής ατζέντας. Εξού και η Τουρκία επαναλαμβάνει την νέα θέση της για λύση δύο κρατών. Επιπρόσθετα ενίσταται και στην ουσιαστική παρουσία και εμπλοκή της ίδιας της ΕΕ στην άτυπη πενταμερή της Γενεύης.
H ενέργεια θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να είναι ένα κίνητρο για την Τουρκία να θέλει λύση του Κυπριακού;
Η Τουρκία είναι σφόδρα ενοχλημένη από τον μέχρι σήμερα αποκλεισμό της από τα ενεργειακά θέματα της Ανατολικής Μεσογείου. Κανένας αγωγός δεν φαίνεται να οδεύει επί του παρόντος προς Τουρκία. Η Τουρκία δεν συμμετέχει στο ενεργειακό φόρουμ της Ανατολικής Μεσογείου. Πέραν της αμφισβητούμενης συμφωνίας της με τη προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης καμία άλλη χώρα δεν έχει υπογράψει συμφωνία οριοθέτησης με τη Τουρκία παρά τις γενναιόδωρες της προσφορές. Στο βαθμό που εμείς θα καταφέρουμε να ξαναβάλουμε μπροστά το δικό μας ενεργειακό πρόγραμμα με νέες γεωτρήσεις, θα προχωρήσουμε με τη κατασκευή αγωγού προς Αίγυπτο για εξαγωγή του φυσικού αερίου του κοιτάσματος Αφροδίτη και θα επιλέξουμε μια νέα ρεαλιστική όδευση για τον EastMed μακριά από τα τουρκικά εμπόδια και παρεμβάσεις τότε ναι θα μπορέσουμε να οδηγήσουμε τη Τουρκία σε εγκατάλειψη της μαξιμαλιστικής της στάσης και θα φτάναμε σ ένα ευρύτερο γεωπολιτικό συμβιβασμό που θα περιλάμβανε και το Κυπριακό.
Πόσο η εκλογή Μπάιτεν διαφοροποιεί τις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας; Και πόσο πιο κοντά στις θέσεις της δικής μας πλευράς βρίσκεται ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ;
Οι ΗΠΑ αντιλαμβάνονται ότι η Τουρκία κινείται σταθερά σε μία τροχιά μακριά από τη Δύση. Επιχειρούν να βρουν ένα τρόπο για να την κρατήσουν κοντά τους και να μην προσεγγίσει τη Ρωσία και τη Κίνα. Σε σχέση με τον Τράμπ οι ΗΠΑ του Μπάιτεν θέλουν να υπαγορεύσουν σε μεγάλο βαθμό τους όρους της νέας σχέσης τους με τη Τουρκία που από συμμαχική έχει γίνει πλέον μεταπρατική. Πολλά χωρίζουν τις δύο χώρες όπως το θέμα των S400 και των F-35, εκείνο της Halk Bank, το Κουρδικό και η κατάσταση στην Ανατολική Μεσόγειο. Σ αυτά έχει προστεθεί και το θέμα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Τουρκία ένα ζήτημα για το οποίο η κυβέρνηση Μπάιτεν δείχνει ιδιαίτερη ευαισθησία σε παγκόσμιο επίπεδο. Πέραν από τη προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεων των δύο χωρών οι ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια αναβαθμίζουν τη συνεργασία τους με άλλες χώρες της περιοχής όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ ώστε να έχουν εναλλακτικά ερείσματα αν οι σχέσεις τους με τη Τουρκία οδηγηθούν σε κρίση. Σε ότι αφορά το Κυπριακό δεν βλέπω κάποια ουσιαστική διαφοροποίηση της αμερικανικής θέσης. Σίγουρα με τη Τουρκία να μην είναι ο παλαιός φερέγγυος σύμμαχος και στρατηγικός εταίρος οι ΗΠΑ δεν θα ήθελαν λύση που να δίνει στη Τουρκία την επικυριαρχία της Κύπρου. Γι αυτό και επίσημα επιμένουν σε λύση ΔΔΟ κάτι που και εμείς επιθυμούμε. Με αυτή την έννοια οι ΗΠΑ κρατάνε αποστάσεις από τις τουρκικές θέσεις για λύση δύο χωριστών κρατών ή συνομοσπονδίας.
Πώς διαμορφώνει το διεθνές σκηνικό η πανδημία; Πόσο μπορεί να αλλάξει τις ισορροπίες ισχύος σε παγκόσμιο επίπεδο αυτό που συμβαίνει;
Η πανδημία έχει κλονίσει την παγκόσμια οικονομία χωρίς όμως να διαφοροποιεί τις τάσεις που προϋπήρχαν όπως η γιγάντωση της Κίνας. Επιτρέπει επίσης σε αριθμό κρατών ακόμα και ευρωπαϊκών να εφαρμόσουν αυταρχικές πολιτικές στο εσωτερικό τους που πλήττουν τα ανθρώπινα δικαιώματα και την δημοκρατία. Το πιο σημαντικό οδηγεί με επαναστατικούς ρυθμούς αλλά με ελάχιστες αντιστάσεις στην αναδιάρθρωση των οικονομικών και των κοινωνικών δομών.
Κατέρχεστε στις βουλευτικές με το ψηφοδέλτιο του ΔΗΚΟ στη Λάρνακα. Γιατί στη Λάρνακα;
Κατέρχομαι στη Λάρνακα γιατί εκεί είναι οι ρίζες μου. Ο πατέρας μου Σταύρος Ζαρούνας και η μακαριστή μητέρα μου Χρυστάλλα Χαϊλή είναι και οι δυό τους βέροι Αθηενίτες. Αγαπώ την Αθηένου και νιώθω περήφανος για αυτήν. Το επίθετο μου αποτελεί τη ζωντανή απόδειξη της ιστορικής σύνδεσης της αρχαίας Αθιένου δηλαδή των Γόλγων με την αρχαία Σικυώνα δηλαδή το σημερινό Κιάτο Κορινθίας. Πέραν αυτού η επαρχία και η πόλη της Λάρνακας μου είναι πολύ οικείες σε μένα. Σ αυτές είχαμε για δεκαετίες το εξοχικό μας ως οικογένεια στην ακτή του ΚΟΤ και έχω γυρίσει την κάθε γωνιά της. Στην επαρχία αυτή έχω πολλές γνωριμίες με παλιούς επαγγελματικούς συνεργάτες.
Ποιο είναι το διακύβευμα αυτών των εκλογών; Τι είναι εκείνο που θα κριθεί τον Μάιο;
Το Μάιο θα φανεί το κατά πόσο οι Κύπριοι πολίτες θέλουν να απαλλαγούν από την κυβέρνηση Αναστασιάδη/ΔΗΣΥ και να τιμωρήσουν σε κομματικό επίπεδο αλλά και προσωπικό όσους και όσες εμπλέκονται σε σκάνδαλα ή στη συγκάλυψη τους. Πέραν αυτού οι δραματικές εξελίξεις που αναμένονται στο Κυπριακό (άτυπη Πενταμερής) αναμένεται να προσθέσουν ακόμα ένα φοβερό και ιστορικό δίλημμα στους ψηφοφόρους. Τυχόν ενίσχυση των κομμάτων που θα αποδεχθούν τις συνομοσπονδιακές ιδέες που θα παρουσιαστούν θα ανοίξει το δρόμο προς μία νέα εθνική καταστροφή.
H κοινωνία διακατέχεται από απογοήτευση και θυμό. Κάθε εκλογική αναμέτρηση η αποχή διευρύνεται. Είναι κι αυτό μια πολιτική πράξη, δεν συμφωνείτε;
Ο θυμός της κοινωνίας είναι κατανοητός και τον συμμερίζομαι. Η απογοήτευση από το πολιτικό σύστημα και τα κόμματα επίσης δικαιολογημένη. Η επιλογή της αποχής στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις έστειλε ανάλογα μηνύματα. Δυστυχώς όμως δεν μπόρεσε να σταματήσει την διαφθορά και την διαπλοκή. Οι διεφθαρμένοι και οι ανίκανοι πολιτικοί και τα κόμματα τους που μας κυβερνούν συνέχισαν ανενόχλητοι το έργο τους. Μονάχα η μαζικότερη εμπλοκή μας στα κοινά και τις εκλογές θα τους εμποδίσει. Στη ζωή δεν υπάρχουν τέλειες λύσεις ούτε ιδανικά κόμματα και ούτε άριστοι υποψήφιοι. Καλώ τους πολίτες να κάνουν ότι και στη ζωή τους. Να επιλέξουν από εκείνα τα κόμματα που αντιστρατεύονται στη διαφθορά εκείνο που θεωρούν το λιγότερο κακό. Από δε τους υποψήφιους του τους πιο έντιμους και πιο ικανούς. Το 2016 έστειλαν με τη ψήφο τους μισούς τότε βουλευτές στο σπίτι τους. Μπορούν να το ξανακάνουν και φέτος. Η ψήφος τους μετράει. Στο χέρι τους είναι.
Πώς πείθεται ένας πολίτης να πάει στην κάλπη. Εσείς τι θα του λέγατε; Και γιατί να ψηφίσει εσάς;
Όπως εξήγησα πιο πάνω στην προηγούμενη απάντησή μου είναι δικαίωμα του πολίτη να πάει ή να μην πάει στη κάλπη. Αν επιλέξουν να μην πάνε θα επιτρέψουν στους διεφθαρμένους και τους ανίκανους να κλαψουρίζουν το βράδυ των αποτελεσμάτων για την αποχή αλλά την ίδια στιγμή να χαίρονται γιατί θα συνεχίσουν να μας κυβερνούν. Αν τους αφήσουμε και αυτή τη φορά θα συνεχίσουν να στερούν το μέλλον των παιδιών μας.
Σε ότι αφορά εμένα οι πολίτες γνωρίζουν την μακρόχρονη εμπλοκή μου στα κοινά είτε αυτά είχαν να κάνουν με τις επιχειρηματικές μου δραστηριότητες είτε τις πολιτικές είτε τις ακαδημαϊκές. Εάν η αξιολόγηση τους στα όσα έκανα και στα όσα μπορώ να προσφέρω είναι θετική θα ήταν τιμή μου να τους υπηρετήσω από τη θέση του βουλευτή Λάρνακας. Όπως έχω ήδη δημοσιοποιήσει έχω ένα συγκεκριμένο όραμα για τη Λάρνακα. Όραμα μου η πολυεπίπεδη ανάπτυξη που δεν θα βάζει όλα μας τα αυγά σε ένα καλάθι. Μία ανάπτυξη που θα προστατεύει το ήπιο και μεσογειακό χαρακτήρα της πόλης και της επαρχίας Λάρνακας, θα σέβεται το φυσικό περιβάλλον και τη πολιτιστική μας κληρονομιά. Συγκεκριμένα: Θα εργαστώ ώστε να πετύχουμε την μετακίνηση του Υπουργείου Μεταφορών στη Ριζοελιά, στα πρότυπα της εγκατάστασης του υφυπουργείου ναυτιλίας στη Λεμεσό. Θα επιδιώξω την λειτουργία πέραν από την πανεπιστημιακή σχολή δύο ακόμα ερευνητικών κέντρων. Θα αναζητήσω επίσης τρόπους για τη δημιουργία σε συνεννόηση και με τον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα ενός σύγχρονου συνεδριακού και εκθεσιακού χώρου στη Λάρνακα.
