Παραδοχή για οικονομικό κόστος ιδιωτών δικηγόρων – Η απάντηση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας στο χθεσινό ρεπορτάζ της Cyprus Times
Του Μανώλη Καλατζή
Με μισόλογα απάντησε χθες η Ελεγκτική Υπηρεσία, στο χθεσινό ρεπορτάζ της Cyprus Times, σε σχέση με την κάλυψη του κόστους για την αμοιβή των ιδιωτών δικηγόρων, τους οποίους έχει προσλάβει ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης, ώστε να προσφύγει στο Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο, κατά του κράτους!
Η Ελεγκτική Υπηρεσία χθες με ανάρτηση της το «Χ», επιβεβαίωσε πως η αμοιβή των ιδιωτών δικηγόρων θα καταβληθεί από τους φορολογούμενους, κατά παράβαση εγκυκλίων, οι οποίες είχαν εκδοθεί από τους Γενικούς Εισαγγελείς Πέτρο και Κώστα Κληρίδη, το 2005 και το 2015.
Ναι, θα πληρώσουν οι φορολογούμενοι
Σε ανάρτηση στο «Χ», η Ελεγκτική Υπηρεσία, χθες, ανέφερε: «Σε σχέση με ερώτημα της Cyprus Times, για ιδιώτες δικηγόρους που θα μπορούσαν να εκπροσωπήσουν την ΕΥ (Ελεγκτική Υπηρεσία) σε τυχόν προσφυγή στο ΑΣΔ (Ανώτατο Συνταγματικό Δικαστήριο) με βάση το άρθρο 139 του Συντάγματος, υπάρχει δικαστικό προηγούμενο ότι δεν απαιτείται έγκριση του ΓΕ (Γενικού Εισαγγελέα), αφού ανάλογο επιχείρημα του ΓΕ (Γενικού Εισαγγελέα) είχε απορριφθεί».
Στη συγκεκριμένη «απάντηση», η Ελεγκτική Υπηρεσία αποφεύγει ρητή αναφορά στην κάλυψη του οικονομικού κόστους και επιχειρεί να αποφύγει τον σκόπελο, διατυπώνοντας τον ισχυρισμό πως δεν απαιτείται έγκριση του Γενικού Εισαγγελέα για να προσλάβει ιδιώτες δικηγόρους. Επικαλείται «δικαστικό προηγούμενο», κάτι που σύμφωνα με πληροφορίες της Cyprus Times, απορρίπτει η Νομική Υπηρεσία αλλά και κυβερνητικές πηγές με τις οποίες επικοινωνήσαμε ζητώντας την θέση τους. Οι ίδιες πηγές ανέφεραν πως το θέμα κρίνεται ως σοβαρό και θα μελετηθεί.
Αδιαφάνεια κι αυθαιρεσία
Η πρόσληψη ιδιωτών δικηγόρων από τον Γενικό Ελεγκτή, είναι προφανώς πλήρως αδιαφανής και αυθαίρετη, αφού πρόκειται για δική του επιλογή, χωρίς να συμβουλευτεί τον Νομικό του Σύμβουλο, ο οποίος κατά το Σύνταγμα είναι ο Γενικός Εισαγγελέας. Όπως σημείωναν νομικοί κύκλοι, ακόμα και αν δικαιούτο να προσλάβει ιδιώτες δικηγόρους με έξοδα του κράτους, θα έπρεπε να το κάνει με συγκεκριμένη διαδικασία, την οποία έχει καθορίσει το Γενικό Λογιστήριο. Μάλιστα, υπάρχει συγκεκριμένη Εγκύκλιος, ημερομηνίας 27 Απριλίου 2016, την οποία υπογράφει η τότε Γενική Λογίστρια Ρέα Γεωργίου, με την ιδιότητα της, ως επικεφαλής της Αρμόδιας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων.
Σε εκείνη την Εγκύκλιο, αναφερόταν ότι οι συμβάσεις για εξασφάλιση νομικών υπηρεσιών από κρατικές υπηρεσίες, θα πρέπει να έχουν συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα. Επίσης σημειωνόταν πως, αν και δεν είναι απαραίτητη η δημοσίευση προκήρυξης διαγωνισμού, «μπορεί αν γίνεται προεπιλογή ενός κατάλληλου αριθμού εν δυνάμει ενδιαφερομένων συνεργατών, μεταξύ των οποίων και ο υφιστάμενος συνεργάτης (δικηγόρος – δικηγόροι), εάν κρίνεται σκόπιμο, προκειμένου να υποβάλουν τις προσφορές τους». Ακόμα και σε αυτή τη διαδικασία, όπως σημειωνόταν στην εγκύκλιο, οι όροι δεν θα πρέπει να είναι φωτογραφικοί ή υπέρμετρα ευνοϊκοί ως προς την μεταχείριση συγκεκριμένων συνεργατών (δικηγόρων). Επισημαίνονταν επίσης θέματα, που αφορούν την διαφάνεια αλλά και τη προστασία του ανταγωνισμού.
Και άλλη εγκύκλιος Κώστα Κληρίδη
Επίσης πέραν της εγκυκλίου που είχε στείλει τον Ιανουάριο του 2015 ο τότε Γενικός Εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης, υπήρξε και άλλη, την 1η Σεπτεμβρίου 2015, στην οποία εκ των αποδεκτών ήταν και ο Γενικός Ελεγκτής. ΣΕ εκείνη την εγκύκλιο ο κ. Κληρίδης επιστούσε την προσοχή στην υπογραφή νομικών κειμένων χωρίς να προηγηθεί νομοτεχνικός έλεγχος από τη Νομική Υπηρεσία. «Η ενέργεια αυτή», κατά τον κ. Κληρίδη «οδηγεί σε πολλαπλά νομικά προβλήματα τα οποία καλείται η Νομική Υπηρεσία να αντιμετωπίσει, εκ των υστέρων πλείστα από τα οποία φέρουν, σοβαρό οικονομικό κόστος στο κράτος, χωρίς να παρέχεται η δυνατότητα διόρθωσης των, εφόσον οι συμβάσεις αυτές έχουν ήδη υπογραφεί και είναι πλέον δεσμευτικές για το κράτος ως αντισυμβαλλόμενο μέρος. (…) καλείστε όπως πριν την υπογραφή οποιασδήποτε σύμβασης/συμφωνίας με αντισυμβαλλόμενο το κράτος, εκτός από τις συμβάσεις που καταρτίζονται από την Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων (πρότυπα του Γενικού Λογιστηρίου), υποβάλλονται στη Νομική Υπηρεσία για τον απαραίτητο νομοτεχνικό έλεγχο και για έλεγχο της νομιμότητας της ακολουθησείσας διαδικασίας».
Με απλά λόγια, κάθε σύμβαση με ιδιώτη (όπως στη περίπτωση των δικηγόρων που προσέλαβε ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης) θα πρέπει να υποβάλλεται πριν υπογραφεί στον Γενικό Εισαγγελέα για να ελεγχθεί και η διαδικασία και η νομιμότητα, κάτι που δεν έπραξε ο Γενικός Ελεγκτής.
Προειδοποίηση και από το υπουργικό συμβούλιο
Το πόσο σημαντικό θεωρείται το θέμα, γίνεται αντιληπτό από το γεγονός ότι ασχολήθηκε το υπουργικό συμβούλιο. Ακολούθησε εγκύκλιος που υπογραφεί ο (τότε) Γραμματέας του υπουργικού Συμβουλίου Θεοδόσης Τσιόλας, στις 5 Φεβρουαρίου 2015 με τίτλο: «Διαχείριση Προτάσεων που υποβάλλονται προς το Υπουργικό Συμβούλιο, οι οποίες αφορούν δημόσιες συμβάσεις και Αγορά Νομικών Συμβούλων και/η μίσθωση υπηρεσιών Νομικών Συμβούλων». Στην εγκύκλιο γίνεται αναφορά σε αποφάσεις του υπουργικού συμβουλίου στις 14 Ιανουαρίου και 4 Φεβρουαρίου του 2015. Σημειώνεται πως το υπουργικό συμβούλιο «αποφάσισε όπως τα Υπουργεία, και Κυβερνητικά Τμήματα, δεν μπορούν να λαμβάνουν από μόνα τους για αγορά υπηρεσιών, χωρίς προηγουμένως να έρθουν σε συνεννόηση με τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, ο οποίος σύμφωνα με τα άρθρα 112 και 113 του Συντάγματος, είναι ο Νομικός Σύμβουλος της Δημοκρατίας, του Προέδρου της Δημοκρατίας και των Υπουργών. Ως εκ τούτου, σύμφωνα με απόφαση του υπουργικού συμβουλίου ημερ. 4.2.2015 τα Υπουργεία και τα Κυβερνητικά Τμήματα, θα πρέπει να απευθύνονται πρώτα προς τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, για την εξασφάλιση της όποια μορφής νομικών υπηρεσιών χρειάζονται, ιδιαίτερα της ετοιμασίας νομικών εγγράφων και σε περίπτωση που κρίνεται ότι η Νομική Υπηρεσία, είτε λόγω φόρτου εργασίας είτε λόγω εξειδικευμένου θέματος, δεν μπορεί να ανταποκριθεί, τότε μόνο και, σε συνεννόηση πάντα με τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, θα δικαιολογείται η αγορά τέτοιων υπηρεσιών».
Στην ίδια εγκύκλιο το Υπουργικό Συμβούλιο καθιστά σαφές πως «στις περιπτώσεις που δικαιολογείται η αγορά νομικών υπηρεσιών τότε κάθε σχετική πρόταση θα πρέπει:
- Να περιλαμβάνει τη προηγούμενη έγκριση του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας.
- Να υποστηρίζεται από κατάλληλη τεκμηρίωση, η οποία συνάδει με τις αρχές της χρηστής διοίκησης, της διαφάνειας, της ίσης μεταχείρισης και της καλύτερης διαχείρισης των πόρων του δημοσίου.
- Να περιλαμβάνει τις θέσεις/ απόψεις του Γενικού Λογιστηρίου της Δημοκρατίας, ως η Αρχή Δημοσίων Συμβάσεων.
«Περαιτέρω, υπογραμμίζεται ότι, κάθε συμβόλαιο που θα προκύψει θα πρέπει, πριν αυτό υπογραφεί, να τύχει νομοτεχνικού ελέγχου από τη Νομική Υπηρεσία της Δημοκρατίας».
Ως φαίνεται στην περίπτωση της ομάδας των δικηγόρων του Γενικού Ελεγκτή δεν τηρήθηκε καμία από τις διαδικασίες που έχει αποφασιστεί από το υπουργικό συμβούλιο. Σημειώνεται ότι ο κ. Μιχαηλίδης ήταν γνώστης αυτών των οδηγιών από το 2015 και δεν είχε εκφράσει καμία απολύτως αντίρρηση. Μάλιστα, οι οδηγίες αυτές εκδόθηκαν κατ’ απαίτηση του τότε Γενικού Εισαγγελέα Κώστα Κληρίδη, για τον οποίο ο κ. Οδυσσέας Μιχαηλίδης στη πρόσφατη συνέντευξη του στο ΡΙΚ στην εκπομπή «Προκλήσεις» του Αντρέα Κημήτρη, ανέφερε: «…δεν ξεκινήσαμε ως φίλοι, καταλήξαμε ως φίλοι με τον Κώστα Κληρίδη, για μένα ήταν ένα ευτυχές γεγονός. Δηλαδή το ότι μπόρεσα να βρω έναν άνθρωπο με τον οποίο κοιτάζαμε προς την ίδια κατεύθυνση. Ένιωθα ότι είναι ένα άτομο το οποίο μπορούσα να επικοινωνήσω. Λέω είχαμε τις ίδιες αρχές, αναπνέουμε τον ίδιο αέρα. Για μένα ήταν κάτι, μια ευτυχής συγκυρία το ότι αυτοί οι δύο θεσμοί είχαν δύο επικεφαλής που μπορούσαν να συνεργαστούν τόσο αρμονικά».
Προφανώς, τότε ο κ. Μιχαηλίδης συμφωνούσε με τις θέσεις του Κ. Κληρίδη. Τι συνέβη σήμερα και απορρίπτει τις οδηγίες που είχε εκδώσει;
Ποιος θα ελέγξει τον Γενικό Ελεγκτή;
Αν παραβλέψει κάποιος, την αυθαίρετη πρόσληψη ιδιωτών δικηγόρων, με έξοδα των φορολογούμενων, από τον Γενικό Ελεγκτή, δύσκολα μπορεί αν αντιληφθεί για ποιο λόγο προέβη τώρα σε μια τέτοια ενέργεια, πριν καν ληφθεί απόφαση από τη κυβέρνηση και πριν καν συζητηθεί το θέμα στη Βουλή;
Τι ακριβώς εξετάζει η ομάδα δικηγόρων που προσέλαβε ο κ. Μιχαηλίδης, χωρίς να έχει ενώπιον της κάποια απόφαση;
Μέχρι στιγμής έχει εκφραστεί μόνο πρόθεση εκσυγχρονισμού της Ελεγκτικής Υπηρεσίας, αλλά παρόμοια πρόθεση είχε εκφραστεί και στο παρελθόν από τον Νίκο Αναστασιάδη, και είχαν γίνει εισηγήσεις τόσο από τον ΔΗΣΥ όσο και από το ΑΚΕΛ.
Αν ο ίδιος χειρισμός γινόταν από άλλον δημόσιο υπάλληλο ή αξιωματούχο, λόγω του ότι υπάρχει δημόσια δαπάνη, θα τύγχανε ελέγχου από τον Γενικό Ελεγκτή. Τώρα ποιος θα ελέγξει τον Γενικό Ελεγκτή;
