MC MEDIA NETWORK

#mood

Όλες οι Ειδήσεις

Advertisement

Δρ. Ζήνων Τζιάρρας στη CT: Χρονιά γεμάτη παγκόσμιες προκλήσεις το 2020

Advertisement

Sponsored by exness

Βrexit, εκλογές στις ΗΠΑ, oι ηγεμονικές βλέψεις του Ταγίπ Ερντογάν και ο ρόλος της ΕΕ στο σκηνικό που διαμορφώνεται, είναι μερικές από τις προκλήσεις που επιφυλάσσει το 2020 στην παγκόσμια πολιτική ατζέντα. Με τη βοήθεια του διεθνολόγου Δρ. Ζήνωνα Τζιάρρα, ερευνητή στο PRIO Cyprus Centre και συνιδρυτή του Geopolitical Cyprus, επιχειρούμε μια επισκόπηση των ζητημάτων αυτών, τα οποία θα μας απασχολήσουν την καινούρια χρονιά. Για το Κυπριακό ο κ. Τζιάρρας σημειώνει ότι σε διεθνές επίπεδο είμαστε αντιμέτωποι με τον κλιμακούμενο τουρκικό αναθεωρητισμό ενώ στο εσωτερικό, υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των ηγετών αλλά και εντός της κοινής γνώμης. «Για πρώτη φορά ίσως στην ιστορία του Κυπριακού ξεστομίσαμε με σχετική ευκολία τις λέξεις συνομοσπονδία και δύο κράτη» σημειώνει χαρακτηριστικά.

Μετά τις πρόσφατες εκλογές στη Βρετανία το Brexit θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο εντός του 2020. Πώς βλέπετε την επόμενη μέρα για την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε πολιτικό αλλά και οικονομικό επίπεδο;

Advertisement

Η επανεκλογή των Συντηρητικών και του Μπόρις Τζόνσον καθιστούν το BREXIT πολύ πιο βέβαιο. Η Συμφωνία Αποχώρησης έχει ήδη ψηφιστεί από την Βουλή των Κοινοτήτων και αναμένεται να περάσει επιτυχώς και από την Βουλή των Λόρδων στο τέλος Ιανουάριου σηματοδοτώντας ουσιαστικά την αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ και την απαρχή μιας μεταβατικής περιόδου κατά την οποία η Βρετανία θα βρίσκεται ακόμα στην Τελωνειακή Ένωση και την Ενιαία Αγορά.

Στη μετά-BREXIT εποχή, τόσο πολιτικά όσο και οικονομικά θα διαμορφωθούν νέες τάσεις και ισορροπίες ισχύος οι οποίες έχουν ήδη αρχίσει να διαφαίνονται. Η Γερμανία θα επιδιώξει να αυξήσει την οικονομική της ηγεμονία στην Ευρώπη και να ενισχύσει τον παγκόσμιο της ρόλο μέσα από την ΕΕ. Παρομοίως, η Γαλλία θα αναδειχθεί ως κεντρική δύναμη στην ΕΕ με βλέψεις για πιο ενεργό εμπλοκή στην Μέση Ανατολή, την Μεσόγειο και την Αφρική. Παρόλο που η πρωτοκαθεδρία της Γαλλίας και της Γερμανίας μπορεί να δώσουν ώθηση σε ένα πιο ομοσπονδιακό και οικονομικά ενοποιημένο μέλλον για την ΕΕ, οι φυγόκεντρες δυναμικές της παγκοσμιοποίησης και του BREXIT μπορεί να ενισχύσουν εθνικιστικές και λαϊκιστικές τάσεις, ή απλώς τάσεις διακυβερνητισμού (intergovernmentalism), και να καθυστερήσουν την ανάδυση της ΕΕ ως ενός πιο ενιαίου και συνεκτικού πόλου στο μέλλον.

Μια σειρά από άλλες προκλήσεις αναμένεται να απασχολήσουν τη διεθνή πολιτική σκηνή το 2020. Η κατάσταση που διαμορφώνεται στις ΗΠΑ παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, λόγω και της περιρρέουσας που έχει προκαλέσει ο ίδιος ο Πρόεδρος Τραμπ. Ποιες εξελίξεις βλέπετε μετά και την απόφαση για την παραπομπή του;

Είναι εμφανές ότι οι ΗΠΑ έχουν εισέλθει σε μια περίοδο εσωστρέφειας και απομονωτισμού κατά την οποία αφενός αναλώνονται σε εσωτερικά ζητήματα και αφετέρου επαναπροσδιορίζουν τον παγκόσμιο τους ρόλο. Αν και η καθαίρεση του προέδρου Τραμπ θεωρείται απίθανη, εφόσον η πλειοψηφία των γερουσιαστών που καλούνται να ψηφίσουν είναι ρεπουμπλικάνοι, η διαδικασία παραπομπής του και μόνο έχει αναστατώσει το πολιτικό σύστημα της χώρας και, σε συνάρτηση με σειρά λαθών στην εξωτερική πολιτική, έχει πλήξει την διεθνή της εικόνα και αξιοπιστία. Μέσα σε αυτό το κλίμα, το μεγάλο στοίχημα για τον Τραμπ θα είναι η επανεκλογή του στις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου 2020. Τόσο η προεκλογική περίοδος, όσο και τα χρόνια της επόμενης προεδρικής θητείας, θα έχουν μεγάλη επίδραση στις δυναμικές της διεθνούς πολιτικής, σε ό,τι αφορά στην διαμόρφωση των ισορροπιών ισχύος με άλλες μεγάλες δυνάμεις (ιδιαίτερα της Κίνας και της Ρωσίας), την διατήρηση και τον σεβασμό των διεθνών αρχών και νορμών, και την προσέγγιση σε θέματα πολέμου, ειρήνης και διπλωματίας.

Η κατάσταση στην Τουρκία είναι ένα ακόμη θέμα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για εμάς. Τα ευρωτουρκικά και το μεταναστευτικό, οι σχέσεις της Άγκυρας με Μόσχα, Ουάσινγκτον και Ισραήλ, διαμορφώνουν ένα σύνθετο σκηνικό που σίγουρα θα μας απασχολήσει τους επόμενους μήνες.

Η Τουρκία βρίσκεται ήδη σε ένα νέο στάδιο της στρατηγικής της στην εξωτερική πολιτική, η οποία περιλαμβάνει νέα μέσα, νέους δρώντες και διευρυμένες γεωγραφικές περιοχές. Το τόξο του αναθεωρητισμού της εκτείνεται από τα Βαλκάνια μέχρι τη Μέση Ανατολή και περιλαμβάνει τη Μεσόγειο και την (Βόρεια) Αφρική. Εκφράζεται στο έδαφος και στη θάλασσα, χρησιμοποιεί νόμιμα και παράνομα μέσα, ήπια και σκληρή ισχύ, και γίνεται πάντοτε σε ένα πλαίσιο συναλλαγής με περιφερειακές και μεγάλες δυνάμεις. Το 2020 θα είναι για την Τουρκία ένα έτος που θα κρίνει σε σημαντικό βαθμό, κατά πόσο ο νέος ρόλος που επιδιώκει να έχει στο διεθνές σύστημα έχει επιτευχθεί. Αν δηλαδή έχει καταφέρει να επαναπροσδιορίσει τις σχέσεις της με την Ρωσία αλλά περισσότερο με τις ΗΠΑ, και να μετατραπεί από σύμμαχος-εξυπηρετητής της Δύσης σε κράτος που διαπραγματεύεται με τους εταίρους του επί ίσοις όροις.

Σκοπός της Τουρκίας του Ερντογάν είναι η ανάδυση της χώρας ως υπερ-περιφερειακής (ή και μεγάλης) δύναμης αν είναι δυνατόν μέχρι το 2023 που σηματοδοτεί τα 100 χρόνια από την ίδρυση του τουρκικού κράτους. Με αυτά τα δεδομένα, και με τις επόμενες εκλογές να είναι προγραμματισμένες για το 2023, δεν πρέπει κανείς να περιμένει ότι η Τουρκία θα συμμορφωθεί με το οτιδήποτε προσπαθήσει κάποιος να της επιβάλει χωρίς προηγουμένως να το διαπραγματευτεί και να αποκομίσει κάποια οφέλη.

Μέσα σε όλα αυτά, πώς βλέπετε να διαμορφώνεται η θέση της ΕΕ. Δεδομένων και των αλλαγών προσώπων στις θέσεις κλειδιά της ΕΕ, εκτιμάτε ότι θα υπάρξουν δραστικές αλλαγές στην πολιτική της Ένωσης που θα υπηρετούν το στόχο για πρωταγωνιστικό ρόλο στα παγκόσμια δρώμενα;

H EE έχει όση δύναμη, όση βούληση και όσο ρόλο θέλουν τα κράτη-μέλη της να έχει. Η αλλαγή προσώπων μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στο πως γίνεται η διαχείριση των ζητημάτων, στο πως ιεραρχείται η ατζέντα, στο πως επικοινωνούνται κάποια θέματα κτλ. Ωστόσο τα νέα πρόσωπα δεν μπορούν να κρίνουν, από μόνα τους, τον διεθνή ρόλο, για παράδειγμα, της ΕΕ. Για να αλλάξει κάτι τέτοιο χρειάζονται θεσμικές αλλαγές, πολιτική βούληση και επένδυση εκ μέρους των κρατών-μελών της ΕΕ. Αν η ΕΕ θέλει να παίξει ένα πιο πρωταγωνιστικό ρόλο θα πρέπει να είναι πιο γρήγορη, αποφασιστική, ξεκάθαρη και ενωμένη στις αποφάσεις της – ιδιαίτερα σε θέματα υψηλής πολιτικής. Ωστόσο, αυτό προϋποθέτει ότι τα κράτη-μέλη είναι διατεθειμένα να εκχωρήσουν περισσότερες εξουσίες σε υπερεθνικούς θεσμούς και ότι θα βρεθούν νέοι τρόποι λειτουργίας/λήψης αποφάσεων. Υπάρχουν κάποιες σχετικές προτάσεις από τη νέα πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ursula von der Leyen, αλλά είναι αμφίβολο ότι θα επιτευχθεί τέτοια πρόοδος μέσα στα επόμενα χρόνια.

Όλα τα πιο πάνω και ιδιαίτερα σε σχέση με το ευρύτερο σκηνικό στην ενέργεια, πώς βλέπετε να λειτουργούν σε σχέση με τις προσπάθειες για επανέναρξη διαλόγου για το Κυπριακό;

Το Κυπριακό βρίσκεται σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία τόσο σε διεθνές όσο και σε εσωτερικό επίπεδο. Σε διεθνές επίπεδο είμαστε αντιμέτωποι με τον εμμένων και κλιμακούμενο τουρκικό αναθεωρητισμό ο οποίος αυξάνει την ένταση και την πόλωση, περιφερειακά αλλά και μεταξύ των δύο κοινοτήτων. Στο εσωτερικό, υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των ηγετών αλλά και εντός της κοινής γνώμης. Η δυναμική που υπήρξε πριν από μερικά χρόνια χάθηκε, μάλλον ανεπιστρεπτί. Ο δημόσιος διάλογος δηλητηριάστηκε με αλληλοκατηγορίες και «νέες ιδέες» για την επίλυση του Κυπριακού που κατέληξαν εν τέλει να νοθεύουν το αφήγημα και να αλλάζουν σιγά-σιγά το παράδειγμα του μοντέλου επίλυσης του Κυπριακού. Για πρώτη φορά ίσως στην ιστορία του Κυπριακού ξεστομίσαμε με σχετική ευκολία τις λέξεις συνομοσπονδία και δύο κράτη.

Σε κάθε περίπτωση, η επανέναρξη του διαλόγου φαίνεται ότι καθυστερεί εν αναμονή των παράνομων εκλογών στα κατεχόμενα, των οποίων ενδέχεται να ακολουθήσει μια πενταμερής διάσκεψη. Ανεξαρτήτως εκλογικού αποτελέσματος, είναι δύσκολο κανείς να φανταστεί μια θετική εξέλιξη στις όποιες διαπραγματεύσεις προκύψουν, ιδιαίτερα όταν η Τουρκία βάζει την ενέργεια (και όχι μόνο) στο τραπέζι με μαξιμαλιστικό και εκβιαστικό τρόπο. Συνεπώς η κάθε κίνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας θα πρέπει να είναι προσεκτική, καλά μελετημένη και προετοιμασμένη.

Ακολουθήστε την Cyprus Times στο Google news και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.

Δείτε όλες τις Ειδήσεις από την Κύπρο και τον κόσμο στη Cyprus Times

Advertisement

Trending

Advertisement

Ροή Ειδήσεων

Advertisement
Advertisement
Advertisement

Διαβάστε Επίσης

Advertisement
Advertisement

Best of Network