Έκανε τον απολογισμό για τα πεπραγμένα στον τομέα της Υγείας ο ΠτΔ – «Ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις, επενδύσαμε στην υγεία, στα φάρμακα»
Σε απολογισμό της δεκαετούς διακυβέρνησής του προέβη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
Ο Πρόεδρος ανέπτυξε τα πεπραγμένα στον τομέα της Υγείας. Έναν πυλώνα απολύτως συνυφασμένο με την κοινωνική πολιτική, τη δημιουργία δηλαδή ενός σύγχρονου και ανθεκτικού συστήματος υγείας, με ποιοτικές υπηρεσίες θεραπείας και φροντίδας για κάθε πολίτη.
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην εφαρμογή του ΓΕΣΥ, το οποίο αποτελεί τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση προς όφελος των πολιτών, στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
«Από την αρχή της διακυβέρνησης ένας βασικός μας στόχος ήταν η δημιουργία σύγχρονου και ανθεκτικού συστήματος υγείας για κάθε πολίτη. Εφαρμόσαμε ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις, επενδύσαμε στην υγεία, στα φάρμακα, υιοθετήσαμε εθνικές στρατηγικές και στηρίξαμε ειδικές ομάδες ασθενών» σημειώνει ο Πρόεδρος.
Από το 2013 μέχρι το 2022, οι συνολικές δαπάνες για την Υγεία, σε ποσοστό επί του κρατικού προϋπολογισμού, σχεδόν τριπλασιάστηκαν.
Δείτε όσα ανέφερε στην παρουσίαση:
Αυτούσια η ομιλία ΠτΔ:
«Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζω στη δεύτερη από μια σειρά διασκέψεων με στόχο τον απολογισμό
της δεκαετούς διακυβέρνησης κατά τομέα ή συνδυασμό τομέων πολιτικής, πάντα σε συσχετισμό με το Σχέδιο «Κύπρος-το αύριο».
Στην πρώτη διάσκεψη, αναφέρθηκα στις πολιτικές και δράσεις της Κυβέρνησης για την οικοδόμηση ενός πραγματικού Κράτους Πρόνοιας, χωρίς αποκλεισμούς, με ισχυρό δίχτυ προστασίας και στήριξης για όλους τους συμπολίτες μας, με ιδιαίτερη έμφαση στους πλέον ευάλωτους.
Ο σημερινός πυλώνας αφορά έναν τομέα απολύτως συνδεδεμένο με την κοινωνική πολιτική: Τη δημιουργία ενός σύγχρονου και ανθεκτικού συστήματος υγείας που θα παρέχει ποιοτικές υπηρεσίες θεραπείας και φροντίδας σε κάθε πολίτη.
Η παράθεση του κυβερνητικού έργου στον υπό αναφορά πυλώνα αλλά και οι πρόνοιες του Σχεδίου «Κύπρος-το αύριο», θα αναλυθούν σε έξι Ενότητες.
Η πρώτη ενότητα αφορά μεταρρυθμίσεις και ριζοσπαστικές πολιτικές για τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος υγείας.
Η δεύτερη, τις επενδύσεις της Κυβέρνησης στον τομέα της Υγείας.
Η τρίτη, την πολιτική για τα φάρμακα.
Η τέταρτη, τις εθνικές στρατηγικές και πολιτικές στον τομέα της υγείας, αλλά και τη στήριξη σε ειδικές ομάδες ασθενών.
Η πέμπτη, τη διαχείριση της πανδημίας.
Η έκτη, τα όσα προγραμματίζονται για ενίσχυση του συστήματος Υγείας μέσω του Σχεδίου «Κύπρος-το αύριο».
Όπως προανάφερα, η πρώτη ενότητα αφορά μια σειρά μεταρρυθμίσεων για ενίσχυση του συστήματος υγείας.
Μεταρρυθμίσεις, όπως:
(1) Εφαρμογή του Γενικού Συστήματος Υγείας.
Ενός συστήματος που αποτέλεσε τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση στην ιστορία της ΚΔ, βασισμένη στη φιλοσοφία της κοινωνικής αλληλεγγύης, έχοντας σαν επίκεντρο τον άνθρωπο, τον ασθενή.
Ένα σύστημα το οποίο εξασφαλίζει στην κάθε μια και στον κάθε ένα των πολιτών καθολική, δίκαιη και ισότιμη πρόσβαση σε ποιοτικές ιατρικές υπηρεσίες.
Η προώθηση και υιοθέτηση μιας τόσο σημαντικής μεταρρύθμισης απαιτούσε πολιτική βούληση και αποφασιστικότητα.
Αρκεί να υπενθυμίσω πως οι πρώτες συζητήσεις για εφαρμογή του ΓεΣΥ άρχισαν το 1966, ενώ από το 2001 όταν μεταφέρθηκε η συζήτηση στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ουδείς, πέραν της ονοματολογίας, τόλμησε να προχωρήσει σε έναν ολοκληρωμένο σχεδιασμό που θα επέτρεπε την υλοποίηση του.
Δεν διστάσαμε να πάρουμε αποφάσεις, ανεξαρτήτως αντιδράσεων ή πολιτικού κόστους, που θα μπορούσε ένα ανάλογο Σχέδιο να προκαλέσει.
Οι πολλές και διαφορετικές προσεγγίσεις, αλλά και οι έντονες θέσεις που έθεταν εν αμφιβόλω την επιτυχία ενός αναλόγου εγχειρήματος, αντί να κάμψουν τη βούληση μας, ενίσχυσαν την αποφασιστικότητα μας.
Οι προβλέψεις για κατάρρευση ή αποτυχία της προσπάθειας εκσυγχρονισμού του τομέα της Υγείας διαψεύστηκαν όταν με την εφαρμογή του Σχεδίου, οι πολίτες και σταδιακά οι επαγγελματίες υγείας άρχισαν να το αγκαλιάζουν, συνειδητοποιώντας πως ήταν ένα σχέδιο που ανταποκρινόταν στις προσδοκίες του συνόλου των πολιτών.
Πιστεύω πως οι αριθμοί είναι ο αδιάψευστος μάρτυρας της επιτυχίας. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, έχουν συμβληθεί με το ΓεΣΥ:
(α) Το 85% του συνόλου των ιατρών.
(β) Το 96% των κλινικών εργαστηρίων.
(δ) Το 97% των φαρμακείων.
(δ) 58 νοσηλευτήρια, τα οποία καλύπτουν περίπου το 90% του συνολικού αριθμού διαθέσιμων κλινών.
Σημειώνεται πως μέσω του ΓΕΣΥ διατίθενται 2742 δημόσιες και ιδιωτικές κλίνες για χρήση από τους δικαιούχους, σε σύγκριση με τις 1543 δημόσιες κλίνες πριν την εφαρμογή του, δηλαδή μια αύξηση 78% στις διαθέσιμες κλίνες.
Αξίζει επίσης να αναφερθεί πως το 2021 πραγματοποιήθηκαν 100 χιλιάδες εγχειρήσεις σε δικαιούχους του ΓεΣΥ, σε σύγκριση με 34 χιλιάδες εγχειρήσεις που πραγματοποιήθηκαν σε δημόσια νοσηλευτήρια πριν την ένταξη των ιδιωτικών νοσηλευτηρίων στο σύστημα Υγείας, δηλαδή μια τριπλάσια αύξηση.
Η επιτυχής λειτουργία του ΓεΣΥ οφείλεται και στον σωστό σχεδιασμό και στις μεγάλες προσπάθειες που κατέβαλαν οι προηγούμενοι και ο νυν Υπουργός Υγείας, αλλά και ο τέως και ο νυν Πρόεδρος και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του ΟΑΥ, τους οποίους θερμά ευχαριστώ.
Θα ήταν όμως παράλειψη εάν δεν ευχαριστούσα θερμά όλες τις πολιτικές δυνάμεις που χάριν και της δικής τους πολιτικής βούλησης έγινε κατορθωτή η υιοθέτηση του ΓΕΣΥ.
Την ίδια στιγμή, και οφείλουμε να είμαστε ειλικρινείς, κατά την εφαρμογή της τεράστιας αυτής κοινωνικής μεταρρύθμισης, διαπιστώθηκαν, αναπόφευκτα, κάποιες στρεβλώσεις και δυσλειτουργίες.
Ως εκ τούτου, λάβαμε σχετικές δράσεις για καταπολέμηση της εκμετάλλευσης και την εξάλειψη φαινομένων διαφθοράς, όπως, μεταξύ άλλων:
- Τη διαφοροποίηση του μοντέλου αποζημίωσης του προσωπικού ιατρού.
- Την ποιοτική αξιολόγηση και τον έλεγχο των παραπεμπτικών από προσωπικούς σε ειδικούς ιατρούς αλλά και για εργαστηριακές εξετάσεις.
- Τον καθορισμό μέγιστου αριθμού μονάδων ανά ιατρό ανά μήνα.
- Την απαγόρευση στα συμβεβλημένα νοσηλευτήρια να παρέχουν υπηρεσίες ιδιωτικά σε δικαιούχους του ΓεΣΥ.
Πρόσθετα, για περαιτέρω ενίσχυση του δικτύου προστασίας από φαινόμενα διαφθοράς, έχουν δρομολογηθεί και οι ακόλουθες ενέργειες:
- Ετοιμάστηκε νομοσχέδιο για εισαγωγή του θεσμού του «Συνήγορου του Ασθενή», όπου ο κάθε ασθενής, μέσω του συνηγόρου, θα μπορεί να μεταφέρει παράπονα, περιπτώσεις στρεβλώσεων που εντοπίζει και άλλα σχόλια επί της λειτουργίας του συστήματος υγείας.
- Συνεργασία με εξωτερικούς συμβούλους για την ανάπτυξη μοντέλου αποζημίωσης βάσει ποιότητας για την πρωτοβάθμια και ενδονοσοκομειακή φροντίδα υγείας.
- Αγορά ειδικού λογισμικού και συνεργασία με εμπειρογνώμονες για ανάλυση των ενδονοσοκομειακών περιστατικών για εντοπισμό καταχρήσεων ή/και απάτης.
(2) Εφαρμογή Ηλεκτρονικής Υγείας.
Απόλυτα συνδεδεμένη με τη λειτουργία του ΓεΣΥ είναι και η εφαρμογή του καινοτόμου συστήματος ηλεκτρονικής υγείας, το οποίο θα τεθεί σε πλήρη λειτουργία το Δεκέμβριο του 2024, καθώς η εφαρμογή του πραγματοποιείται σε σταδιακές φάσεις.
Πρόκειται για ένα πολύτιμο αρχείο, που για πρώτη φορά τίθεται στη διάθεση του κάθε πολίτη και εξυπηρετεί ιδιαίτερα όχι μόνο τον ίδιο, διευκολύνει και τους παρόχους υπηρεσιών υγείας, που άμεσα μπορούν να εξεύρουν ηλεκτρονικά πλέον όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για το ιστορικό των ασθενών τους.
(3) Αναβάθμιση Κέντρων Υγείας.
Με την ανάληψη της διακυβέρνησης του τόπου διαπιστώσαμε ένα σοβαρό κενό στην παροχή πρωτοβάθμιων υπηρεσιών υγείας, λόγω της μη συμπλεγματοποίησης Κέντρων Υγείας αλλά και του ωραρίου λειτουργίας των Κέντρων, το οποίο περιορίζετο στις ώρες εργασίας των δημόσιων λειτουργών.
Σε αυτό το πλαίσιο, προχωρήσαμε:
(α) Στη συμπλεγματοποίηση των Κέντρων Υγείας:
(i) Αγίου Δομετίου – Έγκωμης,
(ii) Ανθούπολης – Λακατάμιας,
(iii) Πάχνας- Αυδήμου-Ομόδους,
(iv) Αγρού – Πλατρών,
(v) Πεδουλά – Ευρύχου – Κάμπου, και
(vi) Κοφίνου – Λευκάρων.
(β) Επεκτείναμε το ωράριο λειτουργίας των Κέντρων Υγείας.
Σήμερα, από τα 38 συνολικά Κέντρα Υγείας σε όλη την Κύπρο, τα 14 λειτουργούν μέχρι και τις 7.30 το απόγευμα, ενώ άλλα 8 Κέντρα αγροτικών περιοχών λειτουργούν σε 24ωρη βάση.
(γ) Διευρύναμε τις υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας από τα Κέντρα Υγείας, αστικά και αγροτικά, τα οποία πλέον λειτουργούν ως πολυιατρεία, προς καλύτερη και ποιοτικότερη εξυπηρέτηση των ασθενών, τερματίζοντας το φαινόμενο στελέχωσης μόνο με ένα ιατρό και νοσηλευτή.
(4) Ενίσχυση της Υπηρεσίας Ασθενοφόρων.
Με την ανάληψη της εξουσίας διαπιστώθηκε επίσης η απουσία οργανωμένου συστήματος επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας, καθώς δεν υπήρχε ξεχωριστή και οργανωμένη υπηρεσία ασθενοφόρων, με την αποστολή ασθενοφόρων να γίνεται κατόπιν κλήσεως στα Επαρχιακά Νοσοκομεία.
Προς αντιμετώπιση των συναφών αδυναμιών, προχωρήσαμε:
(α) Στη δημιουργία Συντονιστικού Κέντρου Ελέγχου Κλήσεων Ασθενοφόρων, που λειτουργεί Παγκύπρια και επί 24ώρου βάσεως.
Το Κέντρο συντονίζει τις κλήσεις των ασθενοφόρων, με σκοπό την ελάττωση του χρόνου μετάβασης του ασθενοφόρου σε ένα δυστύχημα ή άλλο σοβαρό περιστατικό,
(β) Δημιουργήσαμε 13 νέους σταθμούς ασθενοφόρων, 4 στην Επαρχία Λευκωσίας, 3 στην Επαρχία Λεμεσού, 2 στην Επαρχία Πάφου, 2 στην Επαρχία Λάρνακας και 2 στην Ελεύθερη Περιοχή Αμμοχώστου.
(γ) Ενισχύσαμε τη στελέχωση των ασθενοφόρων. Είναι χαρακτηριστικό πως ενώ το 2012 δεν υπήρχε ούτε ένας εκπαιδευμένος διασώστης στα πληρώματα ασθενοφόρων, σήμερα υπάρχουν 76 διασώστες, καθώς και 130 νοσηλευτές πληρωμάτων. Στο παρελθόν, η στελέχωση γινόταν από τα επαρχιακά νοσηλευτήρια.
Σαν αποτέλεσμα των πιο πάνω, ο χρόνος ανταπόκρισης των ασθενοφόρων την τελευταία δεκαετία έχει μειωθεί κατά το ήμισυ.
Και τούτο, παρά το γεγονός πως το 2012 οι ανταποκρίσεις των ασθενοφόρων κυμαίνονταν στις 35.000, ενώ το 2021 στις 77.000, πέραν, δηλαδή, των διπλάσιων.
Κυρίες και Κύριοι, Φίλες και Φίλοι,
Η δεύτερη ενότητα αναφέρεται στις επενδύσεις της Κυβέρνησης στον τομέα της Υγείας.
Δεν διστάσαμε να επενδύσουμε ποσά που ποτέ άλλοτε στην ιστορία της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν είχαν διατεθεί.
(α) Είναι χαρακτηριστικό ότι ο προϋπολογισμός του Υπουργείου Υγείας για το 2022 ανέρχεται στο 1.05 δισεκατομμύριο ευρώ, αποτελώντας το 15% επί του συνολικού κρατικού προϋπολογισμού, ενώ ο προϋπολογισμός του Υπουργείου για το 2013 περιλάμβανε δαπάνες ύψους 585 εκατομμυρίων ευρώ, αποτελώντας το 5.6% επί του συνολικού προϋπολογισμού.
Σε απόλυτους αριθμούς μιλάμε για μια αύξηση της τάξεως του 79% σε σύγκριση με την περασμένη δεκαετία.
(β) Οι δαπάνες του ΟΑΥ για υπηρεσίας φροντίδας των δικαιούχων ΓεΣΥ το 2020 και 2021 ανήλθαν στα 2.2. δισεκατομμύρια ευρώ, το 2022 αναμένεται να ανέλθουν στα 1.35 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ εκτιμάται πως μεταξύ του 2023 έως το 20227 θα ανέλθουν στα 7.3 δισεκατομμύρια ευρώ.
(γ) Υλοποιήσαμε ή υλοποιούμε αναπτυξιακά έργα, ύψους 351 εκατομμυρίων ευρώ που όχι απλώς συμβάλλουν στην βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών φροντίδας, αλλά ικανοποιούν διαχρονικά αιτήματα και αποτελούν καθοριστικές υποδομές για τη λειτουργία του συστήματος υγείας που σήμερα απολαμβάνουμε.
Ενδεικτικά και μόνο, μεταξύ άλλων, αναφέρω τα ακόλουθα:
- Δημιουργία Νέας Πτέρυγας Γενικού Νοσοκομείου Λάρνακας (€23.5 εκ.).
- Δημιουργία μονάδας αιμοκάθαρσης στο νοσοκομείο Πάφου (€5.7 εκ.).
- Αναβάθμιση του Περιφερειακού Νοσοκομείου Κυπερούντας και μετατροπή του οίκου νοσοκόμων σε Κλινική Φυματίωσης (€5.3 εκ.).
- Ανέγερση Κέντρου Υγείας Ακακίου (€3.5 εκ.).
- Δημιουργία νέου Κέντρου Υγείας Λατσιών (€2.3 εκ.).
- Ανέγερση Κέντρου Υγείας Αθηένου (€2.1. εκ.).
- Δημιουργία νέας μονάδας αιμοκάθαρσης στο νοσοκομείο Λευκωσίας (€2.2. εκ.).
- Κατασκευή Κέντρου Υγείας Γεροσκήπου (€2.1 εκ.).
Ενώ, δρομολογήθηκε η υλοποίηση για:
→ Ανέγερση νέου Κέντρου Ψυχικής Υγείας (€33.2 εκ.).
→ Ανέγερση νέου ερευνητικού Κέντρου για το Ινστιτούτο Νευρολογίας και Γενετικής (€31.5 εκ.).
→ Ανέγερση νέου Γενικού Χημείου (€77.3 εκ.)
→ Εφαρμογή ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος Υγείας σε όλα τα Κρατικά Νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας (€50 εκ.).
→ Δημιουργία Παγκύπριου Κέντρου Αίματος (€2.3 εκ.).
(δ) Δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην υλικοτεχνική υποδομή στήριξης των δημόσιων νοσηλευτηρίων.
Κατά την περίοδο 2013-2021 οι επενδύσεις σε ιατρικό εξοπλισμό ανήλθαν στα 89 εκατομμύρια ευρώ, ενώ κατά το τρέχον έτος αναμένεται να δαπανηθούν για ιατρικό εξοπλισμό άλλα 24 εκατομμύρια ευρώ.
Χάριν και μόνο σύγκρισης, αναφέρω πως, σε σχέση με την πενταετία 2008-2012, η μέση ετήσια δαπάνη για ιατρικό εξοπλισμό αυξήθηκε κατά 85%.
Τα όσα έχω προαναφέρει, με στοιχεία και αριθμούς, επιβεβαιώνονται και από τη μόλις πρόσφατη έκθεση για το 2021 του παγκόσμιας εμβέλειας και εγνωσμένου κύρους οργανισμού κατά της ανισότητας, της φτώχειας και της αδικίας, OXFAM.
Μια έκθεση στην οποία αποδίδονται τα εύσημα στην Κύπρο για τη σημαντική αύξηση της επένδυσης στoν τομέα της υγείας τα τελευταία χρόνια, σημειώνοντας πως η Κύπρος, σε σύγκριση με 161 χώρες που εξετάστηκαν, έχει καταγράψει τη μεγαλύτερη αύξηση σε δαπάνες σε σχέση με την προηγούμενη αντίστοιχη έκθεση του 2020.
Η επόμενη των ενοτήτων, η τρίτη δηλαδή, περιλαμβάνει πολιτικές και δράσεις που σχετίζονται με τη φαρμακευτική αγωγή.
Διαπιστώνοντας και σε αυτόν τον τομέα στρεβλώσεις που ήτο δυνατόν να διορθωθούν, προχωρήσαμε:
(α) Στην ετήσια επικαιροποίηση των τιμών των φαρμάκων, σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια όπου αυτό δεν πραγματοποιείτο.
(β) Στην ενίσχυση του συνταγολογίου το οποίο πλέον περιλαμβάνει 2100 φαρμακευτικά προϊόντα, σε σύγκριση με τα 1300 που περιλαμβάνονταν στο συνταγολόγιο του 2013. Μια αύξηση της τάξης του 60%.
(γ) Το πλέον σημαντικό, με την εισαγωγή του ΓεΣΥ και την ένταξη σε αυτό του συνόλου σχεδόν των φαρμακείων, σε συνδυασμό με τη νέα τιμολογιακή πολιτική, είναι το γεγονός ότι η εκάστοτε συνιστώμενη φαρμακευτική αγωγή κατέστη πλέον προσιτή σε κάθε πολίτη.
Είναι χαρακτηριστικό πως το κόστος του ΟΑΥ για αγορά φαρμάκων το 2021 ανήλθε στα 231 εκατομμύρια ευρώ, από τα οποία οι δαπάνες που επωμίσθηκαν οι ασθενείς ήταν μόλις 34 εκατομμύρια ευρώ.
Την ίδια στιγμή, προχωρήσαμε στην κατάθεση σχετικού νομοσχεδίου για τη σύσταση της Εθνικής Φαρμακευτικής Αρχής, η οποία αναμένεται να αναβαθμίσει τις υπηρεσίες ρύθμισης των φαρμακευτικών προϊόντων.
Η επόμενη ενότητα, η τέταρτη, αφορά την υλοποίηση εθνικών στρατηγικών και πολιτικών στον τομέα της Υγείας, καθώς και τη στήριξη ειδικών ομάδων ασθενών.
(α) Από την ανάληψη της διακυβέρνησης έχουμε υιοθετήσει και υλοποιούμε 14 Εθνικές Στρατηγικές που όχι μόνο υποστηρίζουν αλλά ενισχύουν τόσο το Γενικό Σύστημα Υγείας όσο και γενικότερα τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας.
Εθνικές Στρατηγικές που άπτονται της ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης, της πρόληψης, της έγκαιρης διάγνωσης, της βελτίωσης της πρόσβασης στη θεραπεία, στη συστηματική επιδημιολογική επιτήρηση και στην προσπάθεια για προαγωγή της υγείας σε τομείς που αφορούν:
(i) Τον Σακχαρώδη Διαβήτη.
(ii) Τον Καρκίνο.
(iii) Την Θαλασσαιμία και λοιπών αιμοσφαιρινοπάθειων.
(iv) Τα Σπάνια Νοσήματα.
(v) Τις Ρευματικές Παθήσεις.
(vi) Το Μητρικό Θηλασμό.
(vii) Τη Μικροβιακή Ανθεκτικότητα.
(viii) Τον Έλεγχο της Φυματίωσης.
(ix) Τα Δικαιώματα του Παιδιού στην Υγεία.
(x) Τη Σεξουαλική και Αναπαραγωγική Υγεία των Νέων στην Κύπρο.
(xi) Την Πρόληψη Παιδικών Ατυχημάτων και Δηλητηριάσεων.
(xii) Παιδιά ηλικίας έως τριών χρονών που αντιμετωπίζουν προβλήματα ακοής.
(xiii) Την άνοια.
(xiv) Tην εκρίζωση του ιού της Ηπατίτιδας Γ’.
(β) Σχεδιάζονται ακόμη και αναμένεται να προωθηθούν πριν τη λήξη της θητείας μου η ανάπτυξη Εθνικής Στρατηγικής για άτομα τρίτης ηλικίας, η δημιουργία Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου, η επέκταση του ανιχνευτικού προγράμματος νεογνών, η ίδρυση Πανεπιστημιακών Κλινικών και η ανάπτυξη Εθνικού Κέντρου Κλινικής Τεκμηρίωσης.
(γ) Σε σχέση με την οικονομική ενίσχυση της Πολιτείας σε συνδέσμους, ιδρύματα και άλλους φορείς που στηρίζουν ειδικές ομάδες ασθενών, από το 2013 μέχρι σήμερα, το Υπουργείο Υγείας έχει καταβάλει ποσά πέραν των 27 εκατομμυρίων ευρώ.
Ποσά που διατέθηκαν για την επιχορήγηση προγραμμάτων ή δράσεων της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου, του ΠΑΣΥΚΑΦ, του Κέντρου Προληπτικής Ιατρικής, του Καραϊσκάκειου Ιδρύματος, του Αντικαρκινικού Συνδέσμου, του Ερυθρού Σταυρού, της Θεραπευτικής Κοινότητας «Αγία Σκέπη» και πολλών άλλων συναφών Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων.
(δ) Σε ό,τι αφορά τους νεφροπαθείς συμπολίτες μας, προχωρήσαμε σε διακρατική συμφωνία με το Ισραήλ, στον τομέα των χιαστί μεταμοσχεύσεων νεφρών. Η συμφωνία αυτή δημιουργεί μια μεγαλύτερη δεξαμενή πιθανών δοτών και αυξάνει τις πιθανότητες για επιτυχή μεταμόσχευση.
(ε) Επιπλέον, στο πλαίσιο του ΓεΣΥ, προχωρούμε, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις των ίδιων των ασθενών και με εκτιμώμενη ετήσια δαπάνη 6 εκατομμυρίων ευρώ, στη θεσμοθέτηση της ανακουφιστικής φροντίδας ασθενών.
Όπως επίσης έχει δρομολογηθεί ο καθορισμός προτύπων, προϋποθέσεων και όρων λειτουργίας των Κέντρων Αποθεραπείας και Αποκατάστασης Ασθενών, περιλαμβανομένων διατάξεων για τις κτηριακές υποδομές, καθώς και για τα προσόντα του προσωπικού και τον εξοπλισμό.
(στ) Θεσμοθετήσαμε τη σύνταξη σε θαλασσαιμικούς από την ηλικία των 50 ετών, ενώ καθιερώσαμε επίδομα διακίνησης σε θαλασσαιμικούς και νεφροπαθείς.
(ζ) Πολύ σημαντική θεωρώ και την κοινωνική πολιτική που αναπτύξαμε προς όφελος συμπατριωτών μας με αναπηρίες, εις την οποία είχα αναφερθεί εκτενώς κατά την παρουσίαση του πυλώνα Κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς, όπου είχα αναφερθεί στη λειτουργία Κέντρων Αξιολόγησης Αναπηρίας, στη δημιουργία κατοικιών αυτόνομης διαβίωσης και Κέντρων Οικογενειακής Παρέμβασης και Στήριξης για Άτομα με Αυτισμό.
Η πέμπτη ενότητα αφορά την διαχείριση της πανδημίας.
Μια κρίση που έθεσε σε δοκιμασία τα συστήματα υγείας, τις κυβερνήσεις και τις κοινωνίες σε ολόκληρο τον κόσμο.
Μια κρίση που η μικρή μας χώρα κατάφερε να ανταποκριθεί καλύτερα από χώρες με ισχυρότερα και μακροβιότερα συστήματα υγείας.
Και όπως έχω ήδη αναφέρει, η επιτυχής λειτουργία του ΓΕΣΥ διαφάνηκε και κατά την αντιμετώπιση της εν λόγω κρίσης, όπου ενδεχομένως πολύ διαφορετικά να ήταν τα δεδομένα σε κόστος ανθρώπινων ζωών, στο επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών νοσηλείας ή στις δαπάνες που οι πολίτες θα καλούνταν να επωμισθούν.
Αυτά τα επιτεύγματα οφείλονται πρωτίστως στις υπεράνθρωπες προσπάθειες του επιστημονικού, ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού της χώρας μας, τους οποίους για ακόμη μια φορά θερμά ευχαριστώ, στη συνετή πολιτική διαχείριση αλλά κυρίως στην πειθαρχία και υπομονή που επιδείξαμε ως λαός.
Αναφερόμενος πιο συγκεκριμένα στις ενέργειες της Κυβέρνησης, επιτρέψετε μου να αναφέρω τα ακόλουθα:
(α) Ενισχύσαμε τις αναγκαίες υποδομές, με την επέκταση του Γενικού Νοσοκομείου Αμμοχώστου ούτως ώστε να λειτουργήσει ως νοσοκομείο αναφοράς, με κόστος 3 εκατομμυρίων ευρώ, και ανεγείραμε δεύτερη μονάδα εντατικής θεραπείας στο Γενικό Νοσοκομείο Λευκωσίας.
(β) Διαθέσαμε σε όλους, όχι μόνο δωρεάν νοσηλεία αλλά και δωρεάν παροχή τόσο των τεστ όσο και των εμβολίων, με δαπάνη που, μέχρι και τον περασμένο μήνα, ξεπέρασε τα 280 εκατομμύρια ευρώ.
Είναι χαρακτηριστικό πως σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία, η χώρα μας σε σύγκριση με τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., έχει το χαμηλότερο δείκτη θνησιμότητας, με τις λιγότερες μέρες lock-down.
(γ) Προσθέτω σε αυτά, τα ειδικά σχέδια χορηγιών για στήριξη των επιχειρήσεων, των εργαζομένων που αντιμετώπιζαν σοβαρές επιπτώσεις λόγω της πανδημίας, καθώς και των ανέργων, επ’ ωφελεία 220 χιλιάδων ατόμων και 28 χιλιάδων επιχειρήσεων, με κόστος που ξεπέρασε τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Ενδεικτικά αναφέρω πως όπως η Παγκόσμια Τράπεζα στην έκθεση της για το 2022 αναφέρει, η οικονομική διαχείριση της χώρας μας κατά την περίοδο της πανδημίας υπήρξε υποδειγματική, προβλέποντας υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, οι οποίοι ήδη καταγράφονται.
Η 6η και καταληκτική ενότητα αφορά τις πρόνοιες του πυλώνα της Υγείας που έχουν περιληφθεί στο Σχέδιο «Κύπρος-το αύριο».
Πρόνοιες, για πρόσθετες δαπάνες πέραν των προνοούμενων στους ετήσιους προϋπολογισμούς, ύψους πέραν των 80 εκατομμυρίων ευρώ, που περιλαμβάνουν μεταρρυθμίσεις και αναπτυξιακές επενδύσεις που θα συμβάλουν στην αύξηση της ετοιμότητας, της ανθεκτικότητας και της ποιότητας των υπηρεσιών του Γενικού Συστήματος Υγείας ευρύτερα.
Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση των δημόσιων νοσοκομείων αλλά και των ιδιωτικών, ούτως ώστε να καταστούν ακόμη πιο ανταγωνιστικά και να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν τυχόν μελλοντικές κρίσεις, ενώ περιλαμβάνεται και η χρήση έξυπνων τεχνολογιών για την αποτελεσματικό χειρισμό καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.
Σημειώνω, ανάμεσα σε άλλα:
- Την ενίσχυση του Μακάρειου Νοσοκομείου για να διαχειρίζεται όλες τις περιπτώσεις νοσηλείας παιδιών, αξίας 23 εκατομμυρίων ευρώ.
- Την πρώτη φάση της δημιουργίας νοσοκομείου ψυχικής υγείας, αξίας 6.8 εκατομμυρίων ευρώ που αναμένεται να επιλύσει το τεράστιο και χρόνιο πρόβλημα των ακατάλληλων εγκαταστάσεων που υπάρχουν σήμερα.»
