Το χρονικό της έντασης στη Μεσόγειο – Από την αλλαγή της στάσης του Ερντογάν, στις ακραίες επιθέσεις και τα σκαμπανεβάσματα – Η στάση της Λευκωσίας και της Αθήνας – Το μελανό σημείο της κρίσης σε επίπεδο διαχείρισης και αντιμετώπισης – Η επόμενη μέρα
Σε λίγες ώρες δύει μια χρονιά μεγάλης έντασης στην περιοχή μας, την οποία επέλεξε συνειδητά να δημιουργήσει η τουρκική κυβέρνηση. Κυρίως για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης, ο Ερντογάν και η παρέα του σφράγισαν το 2022 με ακραία ρητορική, επιθέσεις και απειλές κατά της Κύπρου και της Ελλάδας. Ο χρόνος φεύγει, όχι όμως η τουρκική διάθεση για ταραχές. Απεναντίας, εάν υπάρξει κάποια ανατροπή θα είναι προς το χειρότερο.
Αποτιμώντας την εξέλιξη της τουρκικής προκλητικότητας, θα θυμηθούμε πως το πρώτο μισό του χρόνου η εικόνα ήταν εκ διαμέτρου αντίθετη με όσα ζήσαμε το τελευταίο εξάμηνο. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και οι αντιδράσεις που προκάλεσε διεθνώς, κατά κάποιον τρόπο περιόρισαν τα φτερά του Τούρκου Προέδρου σε σχέση με τις κινήσεις του στην Κύπρο και το Αιγαίο. Αυτό άλλαξε μετά την ιστορική ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο, στις 17 Μαΐου.
Αυτή η ομιλία στάθηκε ως η αφορμή για να εκδηλωθεί μια καλά οργανωμένη και συντονισμένη τουρκική επίθεση εναντίον της Ελλάδας και της Κύπρου. Μια πραγματικά σκοτεινή περίοδος για την Ανατολική Μεσόγειο, μια παρατεταμένη κρίση σε όλα τα μέτωπα και επίπεδα. Μια έκρηξη τουρκικού μίσους απέναντι στον ελληνισμό.
Η τουρκική πλευρά άνοιξε το χάρτη των ιστορικών διεκδικήσεων της, και με ανιστόρητες προσεγγίσεις έβαλε στο ίδιο τσουβάλι θέματα όπως: το Κυπριακό, η αναγνώριση του ψευδοκράτους, η ΑΟΖ, το μεταναστευτικό, τα νησιά του Αιγαίου, τη μειονότητα της Θράκης, τη στρατιωτική παρουσια ξένων δυνάμεων στην περιοχή. Στη βάση μιας λογικής «ο,τι φάμε κι ό,τι αρπάξουμε». Στηριγμένης σε ακραίους παραλογισμούς και με περιτύλιγμα γελοίας προπαγάνδας.
Το τί ακριβώς κρύβεται πίσω από την εν λόγω στάση του Ερντογάν δεν είναι… μυστικό. Είναι καλά γνωστό πως ο Τούρκος Πρόεδρος υιοθέτησε «ξαφνικά ένα βράδυ» αυτή τη στάση, μόνο και μόνο για να δημιουργήσει εθνική πόλωση στο εσωτερικό της χώρας υπέρ της υποψηφιότητας του στις επερχόμενες Προεδρικές Εκλογές του Ιουνίου. Σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής κρίσης, χωρίς να έχει κάτι άλλο να πιαστεί ή να επιδείξει, επέλεξε να στρέψει τη συζήτηση στα ελληνοτουρκικά και την Κύπρο.
Ως ένα σημείο και βαθμό ο στόχος του Τούρκου Προέδρου επετεύχθη αφού κατάφερε να κερδίσει ένα καλοκαίρι σχετική ενότητας, κατά το οποίο είδε την αντιπολίτευση να συστρατεέυται γύρω από τις θέσεις του στο εθνικό (ζητώντας ακόμη πιο ακραία στάση) και τα ποσοστά του στις δημοσκοπήσεις να ανεβαίνουν. Αν και από την αρχή ήταν ξεκάθαρο πως αυτή η περίοδος θα είχε ημερομηνία λήξης, όπως ακριβώς έγινε τις τελευταίες μέρες με την καταδίκη Ιμάμογλου.
Πάντως η υλοποίηση του τουρκικού σχεδίου σε ένα μεγάλο βαθμό προσέκρουσε στη στάση που επέλεξαν να κρατήσουν Λευκωσία και Αθήνα. Οι δύο κυβερνήσεις συμφώνησαν σε δύο πράγματα. Από τη μια να ζητήσουν ουσιαστική εμπλοκή του διεθνούς παράγοντα, προσπαθώντας να πείσουν τις μεγάλες δυνάμεις να αντιληφθούν την επικινδυνότητα που κρύβει ο τουρκικός αναθεωρητισμός. Από την άλλη απέφυγαν εντεχνως τις καθημερινές απαντήσεις των προκλήσεων. Αποφάσισαν να μην κάνουν τη χάρη στον Ερντογάν και να παίξουν το παιχνίδι του. Αυτό λειτούργησε θετικά, αφού τουλάχιστον οι φραστικές επιθέσεις τούρκων αξιωματούχων εξελίχθηκαν σύντομα σε μονολογο.
Σε αντίθεση με τη δεύτερη πτυχή, στην πρώτη δεν μπορεί κανείς να μιλήσει για επιτυχία. Δυστυχώς, το μελανό σημείο της κρίσης ήταν η απουσία του διεθνούς παράγοντα από αυτή την κρίση. Οι ξένες δυνάμεις αρκέστηκαν στα λόγια και τα καλέσματα, όσο ο Ερντογάν εξελισσόταν σε έναν «μικρό Πούτιν» απειλόντας ευθέως και ανοιχτά δύο χώρες με πόλεμο.
Όσο για την επόμενη μέρα, οι ειδικοί εκτιμούν ότι θα μας βρει σε εξαιρετικά δύσβατα μονοπάτια. Η Άγκυρα ετοιμάζεται για περαιτέρω κλιμάκωση, ενόψει των τουρκικών Εκλογών του Ιουνίου. Και σίγουρα όσο πέφτουν τα ποσοστά του Ερντογάν στις δημοσκοπήσεις, άλλο τόσο θα βλέπουμε να εντείνονται οι επιθέσεις σε βάρος της Κύπρου και της Ελλάδας. Το ρητορικό ερώτημα που προκύπτει είναι: μέχρι πού θα είναι διατεθειμένος να φτάσει ο Τούρκος Πρόεδρος για να πάρει αυτό που θέλει. Αυτό δυστυχώς είναι κάτι που μόνο στην πράξη μπορούμε να δούμε.
