Η συζήτηση που έχει ανοίξει το τελευταίο διάστημα, σε σχέση με τη «δημοσιογραφία» των πολιτών, είναι μια συζήτηση που σε άλλες χώρες έγινε πριν πολλά χρόνια και κατέληξε σε φούσκα, η οποία «ξεφούσκωσε» χωρίς κρότο.
Του Μανώλη Καλατζή
Είναι ιντριγκαδόρικο να μπορείς να κάνεις «αποκαλύψεις» στα social media, να προκαλείς αναστάτωση, αλλά να μην έχεις καμία ευθύνη για όλα αυτά που γράφεις.
Κάπως έτσι θα μπορούσε κάποιος να περιγράψει αυτή τη «δημοσιογραφία» των πολιτών, η οποία με τη θρασύτητα του νεοφώτιστου, θεωρεί τα καθιερωμένα ΜΜΕ, συλλήβδην διεφθαρμένα, τους δημοσιογράφους πουλημένους και τους θεσμούς γρανάζια μια συνωμοσίας συγκάλυψης της αλήθειας.
Και αν καταργήσουμε τα ΜΜΕ, διαγράψουμε τους θεσμούς, απαξιώσουμε τα δικαστήρια, θα είναι πιο σωστά ενημερωμένος ο πολίτης;
Αν η ενημέρωση αφεθεί στα χέρια πολιτών χωρίς όνομα, χωρίς έλεγχο, χωρίς εξηγήσεις, χωρίς τεκμηρίωση, χωρίς συναίσθηση των επιπτώσεων, θα είμαστε περισσότερο και σωστότερα ενημερωμένοι;
Προφανώς και δεν θα δώσω την απάντηση, η οποία είναι αυτονόητη, αλλά όχι αυτονόητη για όλους.
Η χειραγώγηση της κοινής γνώμης, είναι σαφώς ευκολότερη δουλειά για αυτούς που μπορούν να γαργαλήσουν την περιέργεια, την τάση για αποδοχή σχεδίου οργανωμένης παραπληροφόρησης και της «δύναμης» που έχει ο καθένας να ανατρέψει, να τσακίσει, να τιμωρήσει το «σύστημα» και το «κατεστημένο».
Δεν ζούμε σε κοινωνία αγγέλων και προφανώς υπάρχουν καλά και κακά ΜΜΕ, καλοί, μέτριοι, κακοί, διεφθαρμένοι, έντιμοι, ευσυνείδητοι και ασυνείδητοι δημοσιογράφοι.
Αυτοί όμως, δεν έχουν να δώσουν λόγο μόνο στους αναγνώστες, ακροατές και τηλεθεατές, αλλά και σε Επιτροπές Δεοντολογίας και Δικαστήρια. Έχουν όνομα, βάζουν υπογραφή και αναλαμβάνουν την ευθύνη αυτών που λένε ή γράφουν.
Οι «ακτιβιστές δημοσιογράφοι» των social media, συχνά δεν έχουν πρόσωπο και συνεπώς ευθύνη, για τα όσα διαδίδουν με την ευκολία που παρέχει η τεχνολογία. Δεν ελέγχονται από καμία επιτροπή και κανένα δικαστήριο και με απίστευτη ευκολία επικαλούνται την ελευθερία έκφρασης, ακόμα και αν αυτή η έκφραση είναι, η προτροπή σε βία, η διασπορά ψευδών πληροφοριών και η επίδειξη ρατσισμού και ξενοφοβίας.
Και θα διερωτηθεί κάποιος. «Να απαγορεύσουμε στους πολίτες να εκφράζονται;»
Προφανώς και η απαγόρευση δεν λύνει κανένα πρόβλημα. Η λύση είναι η εκπαίδευση των πολιτών, στο κοσκίνισμα όσων δέχονται ως πληροφορίες. Όπως κάποιος δεν θα έδινε τα χρήματα του για να αγοράσει ένα ακριβό αντικείμενο από έναν άγνωστο μικροπωλητή στο δρόμο, έτσι δεν πρέπει να παρέχει και την εμπιστοσύνη του σε κάθε πληροφορία που λαμβάνει, από τους «μικροπωλητές» του διαδικτύου.
Αυτό απαιτεί κοινή λογική και εκπαίδευση.
