Συγκεκριμένα βήματα με στόχο την αποκατάσταση της τάξης στον συνοριακό έλεγχο της ΕΕ παρουσίασε η Κομισιόν – Ο «Χάρτης Πορείας» όπως αναφέρεται στοχεύει στο να φέρει αποτελέσματα μέχρι το τέλος του έτους…
Έναν λεπτομερή “Χάρτη Πορείας με συγκεκριμένα βήματα για την αποκατάσταση της τάξης στη διαχείριση των εξωτερικών και εσωτερικών συνόρων της ΕΕ”, παρουσίασε σήμερα η Κομισιόν. Στόχος πρέπει να είναι η άρση όλων των εσωτερικών συνοριακών ελέγχων το αργότερο μέχρι το Δεκέμβριο έτσι ώστε να επιστρέψει η Ευρώπη σε έναν χώρο Σένγκεν που να λειτουργεί κανονικά μέχρι το τέλος του 2016, καθώς κοστίζουν από 5 έως 18 δισ. ευρώ ετησίως (ή 0,05%-0,13% του ΑΕΠ).
“Οι συνοριακοί έλεγχοι θα στοίχιζαν, από άποψη απώλειας χρόνου, στους 1,7 εκατ. μεθοριακούς εργαζόμενους ή στις εταιρείες που τους απασχολούν από 2,5 έως 4,5 δισ. ευρώ, θα ήταν πιθανό να απολεσθούν τουλάχιστον 13 εκατ. διανυκτερεύσεις τουριστών , με συνολικό κόστος 1,2 δισ. ευρώ και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να επιβαρυνθούν με διοικητικό κόστος ύψους τουλάχιστον 1,1 δισ. ευρώ λόγω της ανάγκης για πρόσθετο προσωπικό που θα επιφορτισθεί με ελέγχους στα σύνορα”, υπολογίζει η Κομισιόν με τη σημερινή της απόφαση.
Σύμφωνα με τον Φρανς Τίμερμανς δήλωσε σχετικά: «Το Σένγκεν είναι ένα από τα πολυτιμότερα επιτεύγματα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και σε περίπτωση απώλείας του, το κόστος θα είναι τεράστιο. Στόχος μας είναι η άρση όλων των εσωτερικών συνοριακών ελέγχων το ταχύτερο δυνατό, το αργότερο μέχρι το Δεκέμβριο του 2016. Για τον σκοπό αυτόν, χρειαζόμαστε μια συντονισμένη ευρωπαϊκή προσέγγιση των προσωρινών συνοριακών ελέγχων εντός του πλαισίου των κανόνων του Σένγκεν αντί για το σημερινό συνονθύλευμα μονομερών αποφάσεων. Εν τω μεταξύ, θα πρέπει να εφαρμόσουμε πλήρως τα μέτρα που προβλέπονται στον χάρτη πορείας μας προκειμένου να ενισχυθεί ο έλεγχος των εξωτερικών μας συνόρων και να βελτιωθεί η λειτουργία του δικού μας συστήματος ασύλου. Πρέπει να εξακολουθήσουμε να συνεργαζόμαστε με την Τουρκία για να εφαρμόσουμε πλήρως το κοινό σχέδιο δράσης και να μειώσουμε σημαντικά τη ροή των αφίξεων, με τη στήριξη του NATO».
Παρομοίως ο Ελληνας Επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος πρόσθεσε: «Με τον παρόντα χάρτη πορείας παρουσιάζουμε τα επόμενα βήματα που πρέπει να λάβουμε από κοινού για να αποκατασταθεί η ομαλή λειτουργία του χώρου Σένγκεν το συντομότερο δυνατόν, πράγμα που απαιτεί την ανάληψη ορισμένων σημαντικών δράσεων. Πρώτον, όλα τα κράτη μέλη οφείλουν να εφαρμόζουν τους κανόνες – πρέπει να σταματήσει η προσέγγιση “σας αφήνουμε να περάσετε” και τα κράτη μέλη πρέπει να παρέχουν πρόσβαση στους αιτούντες άσυλο, αλλά να αρνούνται την είσοδο σε όσους απλώς επιθυμούν να διέλθουν. Δεύτερον, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις σοβαρές ελλείψεις στα εξωτερικά μας σύνορα – αφού στην πραγματικότητα μια περιοχή χωρίς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα μπορεί να υπάρξει μόνο αν έχουμε ισχυρή προστασία στα εξωτερικά μας σύνορα. Προς τούτο, η πρόταση της Επιτροπής για Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή – που παρουσιάστηκε τον Δεκέμβριο – πρέπει να εγκριθεί από τα κράτη μέλη χωρίς καθυστέρηση έτσι ώστε να αρχίσει να λειτουργεί ήδη από το καλοκαίρι. Ήλθε η ώρα τα κράτη μέλη να συνασπιστούν γύρω από το κοινό συμφέρον για να διασφαλίσουν ένα από τα κορυφαία επιτεύγματα της Ένωσης».
Προϋπόθεση για όλα αυτά είναι κατά την Κομισιόν η “θωράκιση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και η διασφάλιση αποτελεσματικών συνοριακών ελέγχων αποτελεί προαπαιτούμενο σε έναν χώρο ελεύθερης κυκλοφορίας. Τα παραπάνω πρέπει να αποτελούν κοινή ευθύνη”, κάτι που η Κομισιόν σκοπεύει να προωθήσει με τη δημιουργία της λεγόμενης κοινής ακτοφυλακής.
“Η μαζική εισροή μεταναστών θα ασκούσε σοβαρές πιέσεις στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων οποιουδήποτε κράτους μέλους. Τα εξωτερικά σύνορα στην Ελλάδα υφίστανται τεράστια πίεση και υπάρχει άμεση ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι παρούσες ελλείψεις στη διαχείριση των συνόρων”, σχολιάζει η Κομισιόν σε γραπτή ανακοίνωση.
Θέτει μάλιστα το πλαίσιο “καθορισμένων βημάτων”, τα οποία πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί εντός των επόμενων μηνών:
– Οι εμπειρογνώμονες της Επιτροπής στην Ελλάδα θα πρέπει να συνεχίσουν να συνεργάζονται με τις ελληνικές αρχές και να συντονίζονται με τους λοιπούς εμπλεκόμενους φορείς.
– Θα πρέπει να υπάρχει 100 % ταυτοποίηση και καταγραφή όλων των εισερχόμενων, συμπεριλαμβανομένων των συστηματικών ελέγχων ασφάλειας σε αντιπαραβολή με τις βάσεις δεδομένων.
– Η Ελλάδα πρέπει να παρουσιάσει ένα σχέδιο δράσης για την εφαρμογή των Συστάσεων Αξιολόγησης Σένγκεν και μια εκτίμηση των αναγκών προκείμενου να δώσει τη δυνατότητα σε άλλα κράτη μέλη, σε οργανισμούς της ΕΕ και στην Επιτροπή να παράσχουν έγκαιρη υποστήριξη.
– Εφόσον χρειαστεί, η Frontex θα πρέπει να προετοιμάσει αμέσως την περαιτέρω διάθεση ομάδων Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και να απευθύνει πρόσθετες εκκλήσεις για συνεισφορές έως τις 22 Μαρτίου.
– Τα άλλα κράτη μέλη θα πρέπει να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να ανταποκριθούν στις εν λόγω εκκλήσεις εντός 10 ημερών με ανθρώπινους πόρους και τεχνικό εξοπλισμό.
– Θα επιδιωχθεί επίσης η εφαρμογή του Κοινού Σχεδίου Δράσης ΕΕ-Τουρκίας και του εθελοντικού προγράμματος εισδοχής για ανθρωπιστικούς λόγους με την Τουρκία προκειμένου να επιτευχθεί ταχεία μείωση στους αριθμούς των αφίξεων στην Ελλάδα.
– Η αποτελεσματικότερη εφαρμογή των προγραμμάτων επείγουσας μετεγκατάστασης και η αύξηση των επιστροφών στην Τουρκία και στις χώρες καταγωγής αναμένεται να μειώσουν την πίεση που ασκείται στην Ελλάδα.
Η Κομισιόν υπογραμμίζει στη ίδια ανακοίνωση ότι “ενισχύθηκαν οι συνοριακοί έλεγχοι κατά μήκος της διαδρομής των Δυτικών Βαλκανίων και ενώ η ροή μεταναστών που εισέρχονται στην Ελλάδα συνεχίζεται, οι αριθμοί των μεταναστών αυξάνουν στην Ελλάδα”.
“Αυτό καθιστά ακόμη πιο επείγουσα και αναγκαία την ενίσχυση της υλοποίησης των αποφάσεων μετεγκατάστασης από τα κράτη μέλη”, σχολιάζει και υπενθυμίζει την πρόταση της Τετάρτης για ανθρωπιστική βοήθεια προς την Ελλάδα.
Επιπλόεν τα κράτη μέλη και ειδικά η Ελλάδα, σύμφωνα με την Κομισιόν, πρέπει να σταματήσουν τη πολιτική του wave through. H απόφαση σχετικά με το ποιο κράτος μέλος είναι υπεύθυνο για τη διαχείριση της συγκεκριμένης αίτησης, αναφέρει η Κομισιόν, “θα πρέπει να λαμβάνεται σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, και συγκεκριμένα σύμφωνα με το υφιστάμενο σύστημα του Δουβλίνου” και επισημαίνει ότι “αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δίνεται πράγματι η δυνατότητα επιστροφής των αιτούντων άσυλο στην αρχική χώρα εισόδου. Συνεπώς, η Επιτροπή προβλέπει να παρουσιάσει την αξιολόγησή της σχετικά με τη δυνατότητα επανέναρξης μεταφορών δυνάμει του καθεστώτος του Δουβλίνου προς την Ελλάδα.”
Ταυτόχρονα, τα κράτη μέλη οφείλουν να αρνούνται την είσοδο στα σύνορα σε υπηκόους τρίτων χωρών οι οποίοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις εισόδου του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν και δεν έχουν υποβάλλει αίτηση ασύλου παρά τη δυνατότητα που τους παρασχέθηκε. Υπενθυμίζεται ότι με βάση το δίκαιο της ΕΕ, οι αιτούντες άσυλο δεν έχουν δικαίωμα επιλογής του κράτους μέλους που θα τους χορηγήσει προστασία. Οι εν λόγω αρνήσεις εισόδου πρέπει να εφαρμόζονται στα εξωτερικά σύνορα Σένγκεν των κρατών μελών με προσωρινούς ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα. Η αποτελεσματική εφαρμογή των παραπάνω πολιτικών θα συνεισφέρει στην ενδυνάμωση των συστημάτων Σένγκεν και Δουβλίνου και του προγράμματος επείγουσας μετεγκατάστασης.
Έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα: από την αποσπασματική αντιμετώπιση προς μια συνεκτική προσέγγιση
Σύμφωνα με την Κομισιόν “οι προσωρινοί συνοριακοί έλεγχοι στα εσωτερικά σύνορα θα πρέπει να παραμείνουν κατ` εξαίρεση και σε αναλογία με τον στόχο της επιστροφής σε μια ομαλή κατάσταση το συντομότερο δυνατό”.
Στην ανακοίνωση αναφέρεται ότι από τον Σεπτέμβριο του 2015, 8 χώρες έχουν επανεισαγάγει συνοριακούς ελέγχους στα εσωτερικά τους σύνορα για λόγους που σχετίζονται με την προσφυγική κρίση και ως τώρα, οι έλεγχοι αυτοί διενεργούνται με βάση “μονομερείς ενέργειες”, εντός του πλαισίου του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν (άρθρα 23-25).
“Εάν οι παρούσες μεταναστευτικές πιέσεις και οι σοβαρές ελλείψεις στον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων εμμένουν και μετά τις 12 Μαΐου, η Επιτροπή θα χρειαστεί να παρουσιάσει μια πρόταση σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 2 του Κώδικα Συνόρων Σένγκεν, συνιστώντας στο Συμβούλιο μια συνεκτική προσέγγιση της ΕΕ για τους ελέγχους στα εσωτερικά σύνορα έως ότου αποκατασταθούν οι διαρθρωτικές ελλείψεις”, προειδοποιεί η Κομισιόν και δηλώνει έτοιμη για αυτό το ενδεχόμενο και θα ενεργήσει χωρίς καθυστέρηση, προτείνοντας συνοριακούς ελέγχους μόνο στα τμήματα των συνόρων όπου αυτοί είναι απαραίτητοι και αναλογικοί.
Πηγή: ΚΥΠΕ
