Τι σημαίνει η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά – Ποιος είναι ο σκοπός του Τραμπ – Η θέση του Ιράν – Οι αντιδράσεις – Ανάλυση από τον Διεθνολόγο Ζήνωνα Τζιάρρα στη CT
Παγκόσμια ανησυχία έχει προκαλέσει η απόφαση του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία που είχε υπογραφεί το 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Του Γιάννη Σάββα Follow @yiannis_savva
Μιλώντας στη Cyprus Times ο Διεθνολόγος Ζήνωνας Τζιάρρας, ανέλυσε την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά επισημαίνοντας ότι, παρά το γεγονός της αποχώρησης των ΗΠΑ από τη συμφωνία του 2015, δεν σημαίνει πως αυτή ακυρώνεται καθώς τα υπόλοιπα πέντε συμβαλλόμενα κράτη δεν δείχνουν πρόθεση για αποχώρηση δείχνοντας μάλιστα ότι διαφωνούν με την απόφαση Τραμπ.
- Παγκόσμια ανησυχία μετά την απόφαση Τραμπ για Ιράν
- Οι αντιδράσεις μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά – Η απάντηση του Ιράν
Τι προβλέπει η συμφωνία
Τα πέντε μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ( Ρωσία, Βρετανία, Κίνα, ΗΠΑ και Γαλλία) και η Γερμανία, τον Ιούλιο του 2015, κατέληξαν με το Ιράν στο Κοινό Ολοκληρωμένο Διεθνές Σχέδιο Δράσης (Joint Comprehensive Plan of Action) που αφορά το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν. Η συμφωνία προβλέπει την άρση των κυρώσεων που είχαν επιβάλλει στο Ιράν του ΣΑ του ΟΗΕ, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση. Σε αντάλλαγμα η Τεχεράνη, αναλάμβανε την υποχρέωση να περιορίσει το πυρηνικό της πρόγραμμα, θέτοντας το υπό διεθνή έλεγχο. Η συμφωνία τέθηκε σε ισχύ τον Ιανουάριο του 2016.
Και τώρα τι;
Σύμφωνα με τον Ζήνωνα Τζιάρρα, μετά την «πυρηνική έξοδο» των ΗΠΑ θα επιβληθούν αυστηρές οικονομικές κυρώσεις κατά του Ιράν. Συγκεκριμένα οι κυρώσεις αυτές θα αφορούν κυρίως τραπεζικά ιδρύματα καθώς και εταιρείες που συνεργάζονται με την Τεχεράνη.
«Με αυτό τον τρόπο ο Ντόναλντ Τραμπ θέλει να πλήξει οικονομικά το Ιράν αναγκάζοντας τις τράπεζες και τις εταιρείες να στρέψουν το ενδιαφέρον τους και τα συμφέροντα τους στις Ηνωμένες Πολιτείες» ανέφερε ο Ζήνωνας Τζιάρρας.
Το Ιράν δυναμώνει…
Η αποχώρηση των ΗΠΑ από την πυρηνική συμφωνία έρχεται σε ένα γεωπολιτικό μοτίβο γεγονότων όπου το Ιράν δυναμώνει στη Μέση Ανατολή.
Όπως εξήγησε ο κ. Τζιάρρας, οι εξελίξεις στη Συρία, οι κυρώσεις κατά του Κατάρ αλλά και το εκλογικό αποτέλεσμα στον Λίβανο με την ισχυρή θέση της Χεζμπολάχ αντανακλά την άνοδο της ισχύος του Ιράν, από τη Βαγδάτη στη Δαμασκό κι από εκεί στη Βηρυτό. Η παράταξη αυτή χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και παράλληλα δημιουργεί προβλήματα σε Ισραήλ και Σαουδική Αραβία.
Εν ολίγοις, ανέφερε ο κ. Τζιάρρας, «σκοπός των ΗΠΑ είναι να περιορίσει την δυναμική του Ιράν στη Μέση Ανατολή δεδομένου ότι σύμφωνα με τα όσα δηλώνει εδώ και καιρό ο πλανητάρχης, οι ΗΠΑ επιθυμούν να αποχωρήσουν από τη Μέση Ανατολή».
Η σημασία της απομάκρυνσης Τίλερσον-ΜακΜάστερ
Η αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά αποτελούσε προεκλογική δέσμευση του Τραμπ ενώ δεν είναι η πρώτη φορά που ο ίδιος δήλωσε πως δεν θέλει τη συμφωνία.
Ωστόσο, η τελική απόφαση ήρθε με αρκετή καθυστέρηση λόγω της διαφωνίας του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας Χέρμπερτ Ρέιμοντ ΜακΜάστερ και του πρώην Υπουργού Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον τους οποίους ο Τραμπ απομάκρυνε από την Κυβέρνηση αντικαθιστώντας τους με τους Τζον Μπόλτον και Μάικ Πομπέο αντίστοιχα.
Ο Τραμπ ουσιαστικά έδιωξε από την Κυβέρνηση όσους διαφωνούσαν με την απόφαση του για έξοδο απο τη συμφωνία για τα πυρηνικά και τους αντικατέστησε με τους Μπόλτον και Πομπέο οι οποίοι υποστηρίζουν την απόφαση αποχώρησης των ΗΠΑ από τη συμφωνία.
Τακτική για επαναδιαπραγμάτευση της συμφωνίας;
Το πρόσχημα που δίνουν οι ΗΠΑ είναι ότι η συμφωνία του 2015 έχει ημερομηνία λήξης και ότι μετά την συμφωνία δίδεται η δυνατότητα στο Ιράν να ενδυναμωθεί ακόμη περισσότερο με ενδεχόμενη ανάπτυξη της πυρηνικής βιομηχανίας.
Σύμφωνα με τον κ. Τζιάρρα, η ανησυχία των ΗΠΑ είναι ότι στη συμφωνία δεν υπάρχει περιορισμός στο Ιράν για να αναπτύξει το πυρηνικό του πρόγραμμα μετά την λήξη του χρονοδιαγράμματος.
Ο κ. Τζιάρρας ανέφερε επίσης πως, η απόφαση των ΗΠΑ μπορεί να θεωρηθεί και ως τακτική για επαναδιαπραγμάτευση των όρων της συμφωνίας.
Τον Ιράν θα πράξει ανάλογα
Άμεση ήταν η απάντηση του Ιράν στην απόφαση των ΗΠΑ με τον Πρόεδρο της χώρας Χασάν Ροχανί να τονίζει πως η Τεχεράνη θα παραμείνει στην πυρηνική συμφωνία, χωρίς τη συμμετοχή των ΗΠΑ σε αυτήν. Παράλληλα, όμως, πρόσθεσε ότι έδωσε εντολή στα στελέχη της πυρηνικής βιομηχανίας της χώρας του να είναι έτοιμα να συνεχίσουν την ανάπτυξη της πυρηνικής βιομηχανίας χωρίς κανέναν περιορισμό, εφόσον χρειαστεί.
Το Ιράν, όπως εξήγησε ο κ. Τζιάρρας θα περιμένει να δει κατά πόσο τα υπόλοιπα συμβαλλόμενα κράτη θα παραμείνουν εντός της συμφωνίας για τα πυρηνικά.
Σε αντίθετη περίπτωση η Τεχεράνη θα αποχωρήσει και η ίδια από την συμφωνία συνεχίζοντας την πυρηνική ανάπτυξη της βιομηχανίας της χωρίς περιορισμό.
