«Όσο καλά ενημερωμένοι κι αν είστε, σίγουρα δεν έχετε ανησυχήσει αρκετά» διατείνει
Σας φοβίζει η κλιματική αλλαγή; Ανησυχείτε για το τι είδους κόσμο θα κληροδοτήσουμε στα παιδιά και τα εγγόνια μας; Σύμφωνα με τα λόγια του επιστημονικού συγγραφέα και συγγραφέα του βιβλίου “The Uninhabitable Earth” David Wallace-Wells, «όσο καλά ενημερωμένοι κι αν είστε, σίγουρα δεν έχετε ανησυχήσει αρκετά».
Αν δεν τρομοκρατείστε, τότε δεν καταλαβαίνετε
Ο καθηγητής γράφει στο CNN: Αν ο αλλαγή του κάποτε σταθερού μας κλίματος δεν σας τρομοκρατεί, τότε δεν το καταλαβαίνετε πλήρως. Η πραγματικότητα είναι ότι, απ’ όσο γνωρίζουμε, και κατά τη φυσική ροή των γεγονότων, ο κόσμος μας δεν έχει ποτέ -σε ολόκληρη την ιστορία του- θερμανθεί τόσο γρήγορα όσο τώρα. Ούτε τα επίπεδα των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα έχουν γνωρίσει ποτέ μια τόσο απότομη άνοδο.
Σκεφτείτε το αυτό για μια στιγμή. Βιώνουμε, κατά τη διάρκεια της ζωής μας, ένα επεισόδιο θέρμανσης που είναι πιθανότατα μοναδικό στα τελευταία 4,6 δισεκατομμύρια χρόνια.
Ενώ όσοι από εμάς εργαζόμαστε στον τομέα της κλιματικής επιστήμης γνωρίζουμε την πραγματική εικόνα και κατανοούμε τις επιπτώσεις για τον κόσμο μας, οι περισσότεροι άλλοι δεν το κάνουν. Και αυτό είναι ένα πρόβλημα – ένα μεγάλο πρόβλημα. Εξάλλου, δεν μπορούμε να δράσουμε αποτελεσματικά για την αντιμετώπιση μιας κρίσης αν δεν γνωρίζουμε το πλήρες βάθος και την έκτασή της.
«Με τρομάζει πάρα πολύ»
Αυτό που συμβαίνει στον κόσμο μας με τρομάζει πάρα πολύ, αλλά αν φωνάξω την ωμή, απροκάλυπτη αλήθεια από τις ταράτσες, αυτό θα κινητοποιήσει πραγματικά εσάς και τους άλλους να αγωνιστούν για τον πλανήτη και το μέλλον των παιδιών σας; Ή θα σας αφήσει πεπεισμένους ότι όλα έχουν χαθεί; Πρόκειται για ένα απολύτως κρίσιμο ερώτημα.
Με τους πολιτικούς και τις εταιρείες να μην μπορούν ή να μην επιθυμούν να αναλάβουν δράση αρκετά γρήγορα για να ανακόψουν τις εκπομπές όπως απαιτεί η επιστήμη, το μόνο που μας μένει ως επιστήμονες του κλίματος είναι να προσπαθήσουμε να ξεσηκώσουμε το κοινό και να προσπαθήσουμε να επιβάλουμε – μέσω της κάλπης και των καταναλωτικών επιλογών – τις τεράστιες αλλαγές που απαιτούνται για τον περιορισμό της παγκόσμιας θέρμανσης.
Opinion: I’m a climate scientist. If you knew what I know, you’d be terrified too https://t.co/glyhlt7CdE via @Yahoo
— jamie (@gnuman1979) March 7, 2024
Γιατί οι νέοι δεν ανησυχούν τόσο;
Αλλά θα τα καταφέρουμε να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους ή το βάρος της αλήθειας θα είναι πολύ μεγάλο για να το σηκώσουμε;
Μια μεγάλη ψυχολογική μελέτη, που δημοσιεύθηκε από το επιστημονικό περιοδικό Lancet Planetary Health το 2021, διαπίστωσε ότι οι περισσότεροι νέοι ηλικίας 16-25 ετών σε 10 χώρες σε όλο τον κόσμο ανησυχούσαν από μέτρια έως εξαιρετικά για την κλιματική αλλαγή, αλλά περισσότεροι από τους μισούς ένιωθαν συγκλονισμένοι και αδύναμοι να δράσουν. Φαίνεται λογικό να υποστηρίξει κανείς, με βάση αυτό το δεδομένο, ότι η ζωγραφική μιας ακόμη χειρότερης εικόνας δεν θα βοηθούσε. Αλλά αν αυτό ισχύει, σημαίνει αυτό ότι δεν πρέπει να παρέχουμε στους ανθρώπους τα πλήρη γεγονότα, αν αυτά είναι πολύ τρομακτικά; Σίγουρα όχι.
Στην πραγματικότητα, το θέμα δεν είναι να τρομάξουμε ή να μην τρομάξουμε τους ανθρώπους, αλλά να τους ενημερώσουμε. Ως επιστήμονας του κλίματος, είναι καθήκον μου να σας ενημερώσω για το τι συμβαίνει στον κόσμο μας, είτε αυτό προκαλεί φόβο είτε όχι. n απολύτως κρίσιμη ερώτηση.
Η αποτυχία αυτή θα σημαίνει ότι το κοινό θα μείνει σε άγνοια για την πραγματική έκταση του προβλήματος, γεγονός που με τη σειρά του μπορεί μόνο να εμποδίσει τη δέσμευση και τη δράση.
Αυτό έχει ήδη αρχίσει να γίνεται πρόβλημα, με πολλούς σχολιαστές στα δεξιά του πολιτικού φάσματος, μαζί με ορισμένους επιστήμονες του κλίματος, να δυσφημούν ως “καταστροφολόγους” οποιονδήποτε επισημαίνει τα χειρότερα αποτελέσματα της παγκόσμιας θέρμανσης. Αυτός ο κλιματικός “κατευνασμός” παίρνει όλο και περισσότερο τη θέση της άρνησης και θα μπορούσε να αποτελέσει ακόμη μεγαλύτερο παράγοντα αδράνειας από τον φόβο, καθώς υποβαθμίζει το μέγεθος του προβλήματος – και, ως αναπόφευκτη συνέπεια, τον επείγοντα χαρακτήρα της δράσης.
Η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι αντέχουν να φοβούνται, αν γνωρίζουν ότι υπάρχει ακόμη ελπίδα και ότι μπορούν να κάνουν κάτι για να βελτιώσουν τα πράγματα ή τουλάχιστον να σταματήσουν τη χειροτέρευση.
Μια μελέτη του 2022 από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Μπαθ στο Ηνωμένο Βασίλειο διαπίστωσε ότι οι τρομακτικές εικόνες από πυρκαγιές και άλλες καταστροφές που σχετίζονται με το κλίμα σε όλο τον κόσμο ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματικές στην καλλιέργεια του κλιματικού άγχους, το οποίο ορίζεται από την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία ως ο χρόνιος φόβος της περιβαλλοντικής καταστροφής. Ωστόσο, αντί να οδηγήσει σε αδράνεια, η μελέτη έδειξε ότι αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει κίνητρο που ώθησε το δείγμα των ενηλίκων του Ηνωμένου Βασιλείου να υιοθετήσει μέτρα που συνέβαλαν στη μείωση των εκπομπών.
Κριτικά, οι συγγραφείς της μελέτης παρατήρησαν ότι η πραγματικότητα της κλιματικής αλλαγής πρέπει να επικοινωνηθεί χωρίς να προκληθεί αίσθημα απελπισίας – και αυτό είναι το κλειδί.
