Η τουρκική εξωτερική πολιτική προσαρμόζεται στο όραμα Ερντογάν, λέει ο διεθνολόγος Ζήνωνας Τζιάρρας στο Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων – Πώς επηρεάζει την Κύπρο η επανεκλογή Ερντογάν
Δεν αναμένονται αλλαγές στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, η οποία θα παραμείνει διεκδικητική και, όπου μπορεί, επεκτατική, ενώ με την εδραίωση της ισχύος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, θα αντικατοπτρίζει περισσότερο το όραμα του Τούρκου Προέδρου για την περιοχή και τη θέση της χώρας στον κόσμο, λέει ο διεθνολόγος Ζήνωνας Τζιάρρας.
Εκτιμά παράλληλα ότι η Άγκυρα θα επιδιώξει να έχει ρόλο και λόγο στην κυπριακή Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ) και στο ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ένα θέμα στο οποίο αναμένει ότι θα ασκηθούν πιέσεις εφόσον επαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις.
Σε συνέντευξή του στο ΚΥΠΕ, ο μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Τμήμα Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου αναφέρεται και στις γεωπολιτικές ισορροπίες με ΗΠΑ και Ρωσία, με φόντο τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, ενώ δεν αποκλείει η Άγκυρα να διεξάγει νέες στρατιωτικές επιχειρήσεις σε Συρία και Ιράκ.
«Η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας θα παραμείνει εν πολλοίς η ίδια», εξωστρεφής, κατά το δυνατόν ανεξάρτητη, διεκδικητική, αναθεωρητική και, όπου μπορεί, επεκτατική, λέει ο κ. Τζιάρρας.
«Με τον Ερντογάν να κυριαρχεί πλέον επί όλων των μηχανισμών λήψης αποφάσεων και σχεδιασμού πολιτικής, η εξωτερική πολιτική της χώρας θα αντικατοπτρίζει περισσότερο το δικό του ιδεολογικοποιημένο όραμα για την ευρύτερη περιοχή και την παγκόσμια θέση της Τουρκίας» σημειώνει.
Απώτατος στόχος, λέει, είναι η γεωπολιτική αναθεώρηση του status quo και της τάξης πραγμάτων που επέφερε η Συνθήκη της Λωζάνης, τουλάχιστον αναφορικά με τα νότια σύνορά της και την Ανατολική Μεσόγειο.
Στο Κυπριακό, αναμένει πως η Τουρκία θα κινηθεί σε δύο επίπεδα. Σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής, λέει ότι η Άγκυρα θα συνεχίσει τις δράσεις της στην κυπριακή ΑΟΖ με σκοπό την απόκτηση λόγου και ρόλου στην διαμόρφωση της αρχιτεκτονικής ενεργειακής ασφάλειας στην περιοχή αλλά και την δημιουργία προβλημάτων στο ενεργειακό πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Αυτό που αναμένεται είναι η κάθοδος του τουρκικού πλοίου – γεωτρύπανου «Πορθητής» στην κυπριακή ΑΟΖ, συνεχίζει. Σε επίπεδο διαπραγματεύσεων, εφόσον αυτές επανεκκινήσουν, εκτιμά ότι η Τουρκία θα χρησιμοποιήσει τη δράση της στην Ανατολική Μεσόγειο για να ασκήσει πιέσεις στο θέμα της διαχείρισης των υδρογονανθράκων, ενώ ταυτόχρονα θα επιδιώξει τη διαμόρφωση των παραμέτρων λύσης προς ένα πιο συνομοσπονδιακό μοντέλο.
Αναφέρει ακόμη ότι στόχος της Τουρκίας «παραμένει επίσης η απόκτηση ηθικού και διπλωματικού πλεονεκτήματος σε περίπτωση νέου ναυαγίου στις διαπραγματεύσεις, δηλαδή νίκη στο ‘blame game’», ενώ η Άγκυρα επεξεργάζεται ήδη μεσοπρόθεσμα/μακροπρόθεσμα σενάρια αναβάθμισης του ψευδοκράτους και «βελούδινου διαζυγίου».
Σε ό,τι αφορά τις σχέσεις της Τουρκίας με τις μεγάλες δυνάμεις (ΗΠΑ και Ρωσία), ο μεταδιδακτορικός ερευνητής του Πανεπιστημίου Κύπρου λέει ότι η Άγκυρα θα συνεχίσει να επιδιώκει ένα ρόλο ίσο με αυτό των μεγάλων δυνάμεων μέσα από μια διαδικασία δούναι και λαβείν, καθώς «θέλει να διαβουλεύεται μαζί τους επί ίσοις όροις για να ενισχύσει τον ρυθμιστικό της ρόλο» στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.
Ωστόσο, συνεχίζει, είναι πιθανόν να δούμε την Άγκυρα να κάνει κινήσεις σε μια προσπάθεια προβολής ενός πιο συναινετικού προσώπου στις σχέσεις τις με τις ΗΠΑ αλλά και με την Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς, όπως λέει, η Τουρκία αυτή τη στιγμή έχει ανάγκη τη σταθερότητα στο εσωτερικό και στο εξωτερικό για την βελτίωση της οικονομίας της.
Στη Συρία αλλά και στο Ιράκ, ο κ. Τζιάρας λέει ότι η Άγκυρα θα επιδιώξει να πάρει όσα περισσότερα μπορεί, με την προσοχή να εστιάζεται στην καταστολή του κουρδικού στοιχείου (PKK, YPG/PYD) για να περιορίσει όσο το δυνατόν περισσότερο τα εδάφη που ελέγχονται από αυτό. «Από αυτή την άποψη δεν αποκλείονται νέες στρατιωτικές επιχειρήσεις» σημειώνει.
Παράλληλα, εκτιμά ότι η Τουρκία θα συνεχίσει τις προσπάθειές της για εμπέδωση του ελέγχου που ήδη ασκεί στις ζώνες όπου επενέβη στη βόρεια και βορειοδυτική Συρία θέλοντας μεσοπρόθεσμα να έχει λόγω στη γεωπολιτική και συνταγματική τάξη που θα προκύψει στην Συρία με το πέρας του πολέμου.
Όσον αφορά τις εξελίξεις στο εσωτερικό της χώρας, ο Ζήνωνας Τζιάρρας λέει ότι η επόμενη μέρα μετά τις εκλογές της 24ης Ιουνίου θέλει την Τουρκία να περνά σε μια νέα φάση ακόμα βαθύτερου μετασχηματισμού. «Στον ιδεολογικό άξονα, θα δούμε μια Τουρκία να κινείται ακόμα περισσότερο προς τον ισλαμικό συντηρητισμό και ακροδεξιό εθνικισμό, τουλάχιστον σε επίπεδο πολιτικών ελίτ», κάτι που, όπως επισημαίνει, έχει ήδη διαφανεί μέσα από τη σύμπραξη του ΑΚΡ με το ακροδεξιό Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ).
Παράλληλα, εκτιμά ότι η νέα συνταγματική τάξη πραγμάτων θα οδηγήσει στη «συγχώνευση» των τριών εξουσιών (της εκτελεστικής, της δικαστικής, και της νομοθετικής) οι οποίες θα επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τον ίδιο τον Ερντογάν και τη συμμαχία ΑΚΡ-ΜΗΡ. «Με άλλα λόγια, θα μιλάμε πλέον για ένα πολύ πιο αυταρχικό πολίτευμα με το κάλυμμα ενός συντηρητικού-εθνικιστικού ιδεολογήματος» αναφέρει.
Στην αντίπερα όχθη, ο κ. Τζιάρρας αναφέρει ότι η ιστορική σύμπλευση των τεσσάρων αντιπολιτευτικών δυνάμεων εναντίον του Ερντογάν αποτελεί ένδειξη του τι θα ακολουθήσει την επόμενη μέρα και στο πολιτικό και κοινωνικό «αντι-ερντογανικό» στρατόπεδο.
Αναμένει μια ισχυρότερη τάση αμφισβήτησης της ηγεμονίας του ΑΚΡ καθώς επίσης και κάποιον πολιτικό και ιδεολογικό μετασχηματισμό εντός της αντιπολίτευσης, ιδιαίτερα εντός του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP) όπου ο Ίντζε ενδέχεται να διεκδικήσει την προεδρία του κόμματος.
Σε μια αποτίμηση του πρόσφατου εκλογικού αποτελέσματος, ο κ. Τζιάρρας λέει εξάλλου ότι «σε κάθε σενάριο, με ένα ή με δύο γύρους, ο Ερντογάν ήταν πάντοτε το φαβορί» και από αυτή τη σκοπιά, η επανεκλογή του δεν αποτελεί έκπληξη.
Ως το βασικότερο λόγο που διασφάλισε την επανεκλογή του Τούρκου Προέδρου, αναφέρει τον έλεγχο του κρατικού μηχανισμού και των ΜΜΕ της χώρας, ενώ σημειώνει ότι οι περισσότεροι αναλυτές υπερεκτίμησαν την αρνητική επίδραση που θα είχε η παραπαίουσα οικονομία στην εκλογική βάση του ΑΚΡ και στον Ερντογάν.
Αναφέρει τέλος ότι οι παρατυπίες που καταγράφηκαν από την πλευρά της Κυβέρνησης κατά την εκλογική διαδικασία ήταν πάρα πολλές. Υπενθυμίζει ότι αυτό συνέβη και κατά το συνταγματικό δημοψήφισμα του Απριλίου 2017, όταν το ΑΚΡ κατηγορήθηκε για νοθεία μέχρι και δύο εκατομμύρια ψήφων, κάτι που, όπως λέει, έκρινε το ισχνό τότε αποτέλεσμα του 51.4%.
Για τις πρόσφατες εκλογές, λέει καταληκτικά ότι δεν υπάρχουν ακόμα στοιχεία, σημειώνει όμως ότι με βάση την προηγούμενη εμπειρία θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς ότι η καλπονοθεία έπαιξε σημαντικό ρόλο στα τελικά αποτελέσματα.
Πηγή: ΚΥΠΕ
