Τι ξημερώνει στο Κυπριακό – Γιατί χαμήλωσε ο πήχης των προσδοκιών, ποια τα επόμενα βήματα και πώς τα ελληνοτουρκικά επηρεάζουν τις διαπραγματεύσεις – Γκρίζες ζώνες και επικίνδυνα ακροβατικά, στη σκιά των νέων τουρκικών προκλήσεων
Με ταξίδι στο άγνωστο μοιάζουν τα επόμενα βήματα στο Κυπριακό, με τις συνομιλίες να έχουν επιστρέψει στη Λευκωσία και τους δύο ηγέτες να προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα στα αδιέξοδα της Ελβετίας, τις τουρκικές προκλήσεις και την κρίση στα ελληνοτουρκικά.
Νίκος Αναστασιάδης και Μουσταφά Ακιντζί θα επιχειρήσουν, την Τεταρτη, να καθορίσουν με ακρίβεια το πλαίσιο στο οποίο θα συνεχιστεί ο διάλογος και για τα έξι διαπραγματευτικά κεφάλαια στην Κύπρο. Στην ουσία επιστρέφουν στο τραπέζι του διαλόγου και συνεχίζουν τις διαπραγματεύσεις από εκεί που τις άφησαν πριν τον Mont Pelerin 2. Δηλαδή σηκώνουν μανίκια για διαπραγμάτευση επί των εκκρεμοτήτων στην εσωτερική πτυχή (εδαφικό, περιουσιακό, οικονομία, διακυβέρνηση και ΕΕ) και συνεχίζουν τη γενικότερη ανταλλαγή απόψεων γύρω από το κεφάλαιο της ασφάλειας.
Έτσι κι αλλιώς, το μόνο που επετεύχθη μετά τη Γενεύη ήταν η επιβεβαίωση του χάσματος που χωρίζει τις δύο πλευρές για την ασφάλεια και τις εγγυήσεις. Η ανοιχτού τέλους Διάσκεψη που άρχισε στη Γενεύη, ουσιαστικά μπαίνει (άγνωστο για πόσο) στην… κατάψυξη. Με τα έως τώρα δεδομένα, απομακρυσμένο θεωρείται το σενάριο της σύγκλισης μιας επόμενης φάσης της Διάσκεψης, πριν κλείσουν οι τρύπες των γκρίζων ζωνών και βρεθούμε στο -τουλάχιστον- πάρα… πέντε της επίτευξης μιας συμφωνίας.
Made in Turkey…
Με τις συνομιλίες να έχουν βαλτώσει και εν μέσω τουρκικών προκλήσεων και κρίσης στα ελληνοτουρκικά, οι δύο ηγέτες θα επιχειρήσουν να σπάσουν τον… πάγο του αδιεξόδου. Ένα ιδιαίτερα δύσκολο εγχείρημα, μιας και δεν συνδέεται μόνο με τη διάσταση απόψεων ανάμεσα σε Λευκωσία και κατεχόμενα.
Αναλυτές εκτιμούν ότι μετά την απόφαση του Αρείου Πάγου για μη έκδοση των οκτώ αξιωματικών ύποπτων για συμμετοχή στην απόπειρα πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου στην Τουρκία, θα δημιουργηθεί κλίμα έντασης και στο Κυπριακό. Κάτι που ωστόσο δεν έχει να κάνει με την ουσία της διαπραγμάτευσης και τις θέσεις της Άγκυρας και της Αθήνας στο διάλογο. Παρά το ότι τις τελευταίες ημέρες δημοσιεύματα σε ξένα μέσα δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο η τουρκική πλευρά να μπει σε ένα παιχνίδι εκτόξευσης απειλών για αποχώρηση από τις συνομιλίες. Βέβαια, η Άγκυρα δεν περίμενε την απόφαση του Αρείου Πάγου για να σκληρύνει τη στάση της στο Κυπριακό…
Στο παζλ των εξελίξεων προστέθηκε τις τελευταίες εβδομάδες και η αξίωση της Τουρκίας για… είσοδο στην ΕΕ από το παράθυρο του Κυπριακού. Δεν ήταν τυχαίες οι τοποθετήσεις για τις 4 ελευθερίες της ΕΕ. Παρά τις συγκλίσεις που είχαν επιτευχθεί στο τραπέζι του διαλόγου, οι Τούρκοι ζητούν είτε να ισχύσουν και για εκείνους οι ελευθερίες, είτε να καταργηθούν για τους πολίτες της Ελληνικής Δημοκρατίας. Κάτι το οποίο δεν προκαλεί δυσφορία μόνον σε Λευκωσία και Αθήνα, αλλά και στις Βρυξέλλες. Αλλά πιο επικίνδυνη είναι η επαναφορά της θέσης ότι η Τουρκία ενδιαφέρεται για τη γεωγραφική και γεωπολιτική θέση του νησιού, ανεξαρτήτως της ύπαρξης των Τουρκοκυπρίων.
Επιπρόσθετα το Κυπριακό έχει σβηστεί από τις πρώτες σελίδες της τουρκικής ατζέντας ενόψει του επικείμενου δημοψηφίσματος για την επικύρωση του αναθεωρημένου Συντάγματος στην Τουρκία. Του Συντάγματος που δίνει στον Ερντογάν ενισχυμένες εξουσίες. Επομένως κανείς στην Άγκυρα δεν δείχνει βιάζεται για λύση του Κυπριακού, κάτι που σύμφωνα με διπλωματικές πηγές φάνηκε ξεκάθαρα στη Γενεύη.
Κατά τ’ αλλά, καλά;
Ως προς τους υπόλοιπους εξωγενείς παράγοντες, μέσα στις επόμενες εβδομάδες αναμένεται να δείξει τα πρώτα δείγματα γραφής στο Κυπριακό η νέα Αμερικανική Κυβέρνηση. Ζήτημα που έθετε η τουρκική πλευρά σε μια προσπάθεια να πείσει ότι ενδιαφερόταν για λύση εντός του 2016 και πριν τις μεγάλες αλλαγές που θα έφερνε μαζί του το 2017.
Τα άλλα δύο επιχειρήματα ήταν η αλλαγή στο τιμόνι του ΟΗΕ και οι Προεδρικές Εκλογές του 2018 (Μάιος). Για το πρώτο επισημαίνεται ότι ο Αντόνιο Γκουτέρες πέρασε με επιτυχία τις πρώτες του εξετάσεις στη Γενεύη, ενώ σε ό,τι αφορά τις επερχόμενες Προεδρικές και την είσοδο σε μια προεκλογική περίοδο είναι κάτι που προς το παρόν δεν δείχνει να επηρεάζει τις διαπραγματεύσεις.
