Επιμέλεια Γεωργία Μιχαήλ
Μία φωτογραφία στο facebook μου τράβηξε το ενδιαφέρον. Δεν ήταν σαν όλες τις άλλες. Σε αυτή απεικονιζόταν μία νεαρή κοπέλα, ξαπλωμένη σε κρεβάτι νοσοκομείου, περιτριγυρισμένη από νεαρούς νοσοκόμους. Η φωτογραφία είχε τραβηχτεί μέσα από το νοσοκομείο αλλά ήταν αλλιώτικη. Όλοι ήταν χαμογελαστοί!
Το χαρτόνι που κρατούσαν δύο από τις νοσοκόμες έγραφε «20-6-2017 Σήμερα είναι η τελευταία μου χημειοθεραπεία Non Hodgkin’s Lymphoma». Το διάβασα και αμέσως χαμογέλασα. Ήξερα ότι όλα πήγαν καλά κι ας μην γνώριζα προσωπικά την «πρωταγωνίστρια». Το μήνυμα που συνόδευε τη φωτογραφία άκρως συγκινητικό. Η Νάγια, μία νεαρή μητέρα, δε μπορούσε να περιγράψει τη χαρά της, ένιωθε πολύ ευτυχισμένη και ευχαριστούσε τον γιατρό της Άθω Αγαθοκλέους και τους νοσηλευτές της Ογκολογικής Τράπεζας Κύπρου που στάθηκαν επάξια δίπλα της για να αντιμετωπίσει το σοβαρό πρόβλημα που αντιμετώπισε η υγείας της.
Ένιωσαν την ανάγκη να μη δημοσιεύσω απλά την ανάρτηση της. Ήθελα να μιλήσω με αυτό το γενναίο -αυτό ήταν το χαρακτηριστικό που μου έβγαζε από τις φωτογραφίες- κορίτσι. Λες και γνώριζα ότι ήθελε να πει κι άλλα, για τον δικό της αγώνα αλλά κυρίως για να περάσει μηνύματα. Μηνύματα σε αυτούς που αντιμετωπίζουν κάτι παρόμοιο αλλά κυρίως προς τους γύρω τους.
Η κατάθεση ψυχής της Νάγια
«Είμαι η Νάγια 29 ετών και είμαι αισθητικός. Έχω την τύχη να είμαι παντρεμένη με ένα απίστευτο άνθρωπο με τον οποίο απέκτησα μια αξιολάτρευτη κόρη. Στις 9 Φεβρουαρίου διαγνώστηκα με λέμφωμα non Hodgkin και οι γιατροί μου ανέφεραν ότι ο μόνος τρόπος να το αντιμετωπίσω ήταν η χημειοθεραπεία. Δεν σας κρύβω ότι προς στιγμή έχασα τη γη κάτω από τα πόδια μου. Και ποιος δεν θα την έχανε άλλωστε. Πώς να μιλήσεις για τον καρκίνο, για αυτή τη δύσκολη ασθένεια και ειδικά στην κοινωνία που ζούμε, στην οποία οι άνθρωποι έχουν συνδέσει τη λέξη καρκίνος με τον θάνατο; Πολλοί άνθρωποι στο άκουσμα και μόνο της λέξης πανικοβάλλονται. Πόσο μάλλον να σου ανακοινώνουν ξαφνικά ότι ανήκεις στην «τυχερή» ομάδα των ανθρώπων που πρέπει να την αντιμετωπίσουν.
Όλα αυτά, που μέχρι τότε μου φαινόντουσαν πολύ μακριά και ξένα, γιατί ήμουν νέα, γιατί μέχρι τότε δεν είχα αρρωστήσει ποτέ σοβαρά, γιατί δεν προλάβαινα να αρρωστήσω μια και βρισκόμουν στην πιο δημιουργική φάση της ζωής μου, έγιναν η καθημερινή πραγματικότητά μου για πολλούς μήνες.
Ποτέ δεν πέρασε από το μυαλό μου η λέξη θάνατος παρά τις απίστευτες παρενέργειες που είχα μετά από κάθε χημειοθεραπεία. Είχα βάλει σκοπό να ζήσω για να είμαι δίπλα στην πανέμορφη κορούλα μου όπως το απαιτεί ο ρόλος της μάνας.
Τα άτομα του στενού οικογενειακού μου κύκλου πανικοβλήθηκαν. Επέμεναν να δω ψυχολόγο ενώ εγώ ζητούσα από τους ψυχολόγους να στηρίξουν αυτούς. Το είχαν βλέπετε περισσότερο ανάγκη από εμένα.
Αυτό που ίσως ακουστεί παράλογο για τους περισσότερους είναι ότι το μόνο που ανησυχούσε εμένα ήταν τα μαλλιά μου, η εμφάνιση μου, αφού ως γνωστόν επηρεάζονται από τις θεραπείες. Βέβαια είμαι σίγουρη ότι η πιο πάνω ανησυχία μου δεν θα ακουστεί παράλογη σε γυναίκες που πέρασαν κάτι παρόμοιο με εμένα. Στεναχωρήθηκα, έκλαψα πολύ με την πρώτη ανακοίνωση του γιατρού μου αφού η ομορφιά και η θηλυκότητα είναι για μας τις γυναίκες συνδεδεμένα σε μεγάλο βαθμό με τα μαλλιά μας. Στάθηκα, όμως, στα πόδια μου και με την πάροδο του χρόνου ξεκίνησα να σκέφτομαι ότι τα μαλλιά μου κάποτε θα επανέλθουν. Αν όμως δεν επικεντρωθώ στον μεγάλο αγώνα που είχα να δώσω, τη ζωή μου δε θα μπορούσε κανείς να την επαναφέρει.
Ο κύριος λόγος που ένιωσα την ανάγκη να αναφερθώ στην εμπειρία που βίωσα ήταν η αντιμετώπιση που είχα από τους γύρω μου. Άτομα που ποτέ δεν πίστευα ότι μπορούσαν να με πληγώσουν. Δε λέω ότι το έκαναν επίτηδες. Λίγο η άγνοια, η αμάθεια ή ακόμη και το ενδιαφέρον. Καταρχήν, εκεί που εγώ προσπαθούσα να συμβιβαστώ με όλα όσα συνέβαιναν σε μένα, στο σώμα μου, έπρεπε να δίνω συνεχώς εξηγήσεις για το πότε, το πώς και το γιατί. Έπρεπε ξαφνικά να αποδεκτώ την υπερ-προστασία που ερχόταν από παντού (ακόμη και από άτομα που μέχρι τη μέρα που έμαθαν για τη διάγνωση μου, ήταν εξαφανισμένοι για γελοίους λόγους). Ένιωθα κουρασμένη πριν καν ξεκινήσω τον μεγάλο μαραθώνιο.
Δεν άντεχα να ακούω μηνύματα του τύπου «Είσαι δυνατή, θα τα καταφέρεις». Από πού και ως πού είμαι δυνατή όμως. Με είχαν δει να κλαίω υποφέροντας από τους πόνους;
Δε με έκανε δυνατή από μόνο του το γεγονός ότι από μικρή είχα πάρει τη ζωή στα χέρια μου, προσπαθώντας να πραγματοποιήσω τους στόχους που είχα θέσει. Δεν είναι το ίδιο. Ακόμη χειρότερα δεν μπορούσα να ανεχτώ σχόλια όπως «Γιατί να σου συμβαίνει εσένα αυτό;». Γιατί όχι εμένα; Ποια είμαι εγώ;
Με ενοχλούσαν πάρα πολύ τα δήθεν μηνύματα στήριξης από άτομα που προηγουμένως μου είχαν γυρίσει την πλάτη. Μια φωνή μέσα μου ήθελε να τους τονίσει ότι δεν είμαι για λύπηση. Μια ακόμη χειρότερη εμπειρία ήταν το αντίκρισμα συγγενών και φίλων σε γάμους, δεξιώσεις και γενικά σε κοινωνικές υποχρεώσεις. Με αγκάλιαζαν και μου έσφιγγαν το χέρι σα να με έβλεπαν για τελευταία φορά, σα να με αποχαιρετούσαν.
Πολλές φορές τους έπιασα να μου μιλούν σε παρελθοντικό χρόνο. Φώναζα μέσα μου: «Είμαι ακόμη εδώ, μπροστά σας, ζω!!». Έτυχε φίλος να μου πει «χαίρομαι που σε βλέπω όπως σε ήξερα», λες και περίμενε να τα βάψω μαύρα. Να σταματήσω να περιποιούμαι τον εαυτό μου. Το χειρότερο; Όταν ρώτησα αν ήθελε να με δει σε φωτογραφία πως είμαι χωρίς μαλλιά η απάντηση που πήρα «ΟΧΙ! Προτιμώ να σε θυμάμαι όπως ήσουν».
Όλα τα πιο πάνω, κατάφερα κάποια στιγμή να τα δεχτώ και να τα κατανοήσω. Μπορώ να συγχωρήσω την άγνοια ή την αμάθεια.
Αυτό που δεν κατάφερα ακόμη να ξεπεράσω ήταν το γεγονός ότι μου αρνήθηκαν να δω νεογέννητο μωρό με τη δικαιολογία ότι θα «το κολλούσα». Θεωρήθηκε ότι τα «χημικά» που έπαιρνα θα επηρέαζαν το βρέφος. Μάλιστα δε σταμάτησαν εκεί και πρόβαλαν τη δικαιολογία ότι ήταν εντολή του γυναικολόγου. Πως γίνεται ένας γιατρός να μη γνωρίζει ότι ο καρκίνος δεν είναι γρίπη; Ότι δε μεταδίδεται τόσο απλά από τον έναν άνθρωπο στον άλλο;
Το μήνυμα που θέλω να περάσω είναι ότι ο καρκίνος δεν είναι πλέον μια ανίατη ασθένεια. Πρέπει επιτέλους ο κόσμος να ενημερωθεί. Όχι μόνο για το τι ακριβώς είναι ο καρκίνος αλλά και για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζεις άτομα του περιβάλλοντος σου που παλεύουν να τον ξεπεράσουν. Η ψυχολογία ενός ατόμου που προσπαθεί να αντιμετωπίσει τον καρκίνο έχει να διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο.
Εγώ ήμουν «δυνατή», κατάφερα να μείνω ανεπηρέαστη από τα όσα τραγελαφικά μου συνέβηκαν, κατάφερα να βγω νικήτρια από αυτή τη μάχη η οποία μου έφερε στο τέλος πολλαπλά οφέλη. Τέλος, θα ήθελα να κλείσω με μια φράση που έλεγα από την αρχή της διάγνωσης στην κόρη μου. «ΜΠΟΡΑ ΕΙΝΑΙ, ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ»!!!! ».
Αυτή είναι η Νάγια Θεοφίλου από τη Λεμεσό, που πάλεψε και ακόμη παλεύει. Με χαμόγελο, κλείνοντας τα αυτιά σε ανθρώπους που την επηρεάζουν αρνητικά. Στην επικοινωνία που είχαμε μου είπε ότι τώρα αναμένει να βγει το ουράνιο τόξο, άλλωστε έτσι γίνεται μετά από μία μπόρα.
*Θερμές ευχαριστίες στον κύριο Λούκα, ψυχολόγο του Παγκύπριου Συνδέσμου Καρκινοπαθών και Φίλων (ΠΑΣΥΚΑΦ), για το κείμενο-κατάθεση
