Σε αυτό το σχολείο το κουδούνι δεν κτυπάει ποτέ. Δεν υπάρχει ούτε καθορισμένο ωράριο διδασκαλίας, ούτε προαύλιο ενώ το πιο ιδιαίτερο στοιχείο του είναι πως όλοι οι μαθητές του είναι μαχητές. Είτε αυτοί φοιτούν στο Δημοτικό, είτε στο Γυμνάσιο είτε ακόμη είναι παιδάκια του Νηπιαγωγείου. Στην πραγματικότητα, όμως, κανείς δε θα ευχόταν να φοιτήσει σε αυτό αλλά όσοι το κάνουν, είναι ευγνώμονες και το βρίσκουν άκρως αναζωογονητικό.
Της Γεωργίας Μιχαήλ
Το σχολείο αυτό βρίσκεται στον δεύτερο όροφο του Μακάρειου Νοσοκομείου Λευκωσίας και αποτελεί το διάλειμμα των μικρών ασθενών από τις θεραπείες ενώ, παράλληλα, προσφέρει γνώση και εφόδια.
«Όλα τα παιδιά που νοσηλεύονται στο Μακάρειο Νοσοκομείο έχουν τη δυνατότητα να λάβουν μέρος στο πρόγραμμα διδασκαλίας που προσφέρεται. Πρόκειται για παιδιά που νοσηλεύονται στους παιδιατρικούς θαλάμους, στο παιδοχειρουργικό, στο παιδοογκολογικό, στην παιδοψυχιατρική και σε κάποιες περιπτώσεις παιδιά που νοσηλεύονται στην εντατική», ανέφερε η εκπαιδευτικός Ελένη Αναστασίου η οποία διδάσκει στο συγκεκριμένο σχολείο τα τελευταία τρία χρόνια.
Μιλώντας στη Cyprus Times, η κυρία Αναστασίου εξήγησε πώς λειτουργεί αυτό το αλλιώτικο σχολείο ενώ μοιράστηκε μαζί μας το πώς η ίδια βιώνει αυτή την εμπειρία σημειώνοντας ότι, λόγω της πανδημίας, πλέον διδάσκει αποκλειστικά τα παιδιά του παιδογκολογικού θαλάμου.
«Στο σχολείο πάνε οι μικροί ασθενείς από τον παιδιατρικό και παιδοχειρουργικό, για τις υπόλοιπες περιπτώσεις πάμε εμείς στα δωμάτια τους. Πριν από τον κορωνοϊό στον κάθε θάλαμο υπήρχε ο χώρος όπου μαζευόμασταν. Λόγω της πανδημίας αυτό άλλαξε. Τώρα σιγά- σιγά ξεκινήσαμε και πάλι να μαζευόμαστε. Όταν έρχονται στον κοινόχρηστο χώρο είναι μετά από άδεια του ιατρικού προσωπικού κι όταν δεν έχουν κάτι μεταδοτικό. Ανάλογα με την περίπτωση διαφροποιούνται οι μέθοδοι διδασκαλίας, αλλά η ύλη που ακολουθείται είναι για όλα τα παιδιά όπως και στα υπόλοιπα δημόσια σχολεία. Γενικά προσφέρονται δραστηριότητες με τις οποίες μπορούν να απασχοληθούν εκπαιδευτικά και δημιουργικά».
Ερωτηθείσα στις πόσες ημέρες νοσηλείας δίδεται η δυνατότητα στο παιδί να ενταχθεί στο πρόγραμμα, η κυρία Αναστασίου ανέφερε ότι πρέπει να νοσηλεύεται πέραν των τριών ημερών. «Σε όλες όμως τις περιπτώσεις το εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι προαιρετικό. Υπάρχει η εναλλακτική λύση που ο γονέας με την καθοδήγηση του δασκάλου του παιδιού βοηθάει στη συνέχιση της ύλης». Στην περίπτωση όμως που ένα παιδί νοσηλεύεται για μεγάλο χρονικό διάστημα (π.χ. πέραν των δέκα ημερών μέχρι και για μήνες) τότε φροντίζουμε ώστε να λαμβάνει εκπαίδευση από το προσωπικό του σχολείου.
Η εκπαιδευτικός Ελένη Αναστασίου
«Το επιζητούν τα ίδια τα παιδιά»
Αν και για αρκετά παιδιά στην καθημερινότητα τους το σχολείο αποτελεί… μία μικρή αγγαρεία, γι’ αυτά τα παιδιά είναι διέξοδος.
«Τις πιο πολλές φορές το επιζητούν τα ίδια. Αλλάζει η διάθεση τους. Στο παιδοογκολογικό, που τους γνωρίζω καλύτερα, πάντα με αναμένουν με ανυπομονησία. Ξέρουν ότι είναι σχολείο. Χαίρονται που πηγαίνω, νιώθουν ωραία που μπορούν να κάνουν ότι και οι συμμαθητές τους. Είναι ένα κομμάτι που το στερούνται, όπως και το σπίτι τους και τις δραστηριότητες που έκαναν. Οπότε αισθάνονται ότι συνεχίζουν ένα κομμάτι της καθημερινότητας τους».
Όλο αυτό βοηθάει την ψυχολογία τους άρα κατά συνέπεια και τη θεραπεία καθώς είναι ένα ουσιαστικό μέρος της. «Η ψυχολογία τους και η συνέχιση της ρουτίνας είναι σημαντικά κομμάτια της θεραπείας. Ένα από τα πράγματα που έμαθα σε σεμινάρια για την απώλεια και το πένθος, είναι ότι ένα παιδί που πενθεί για οτιδήποτε είναι σημαντικό να συνεχίζει τη ρουτίνα του. Με αυτό τον τρόπο νιώθει ότι αφού έχασε εκείνο το κάτι, δεν έχασε και όλη του τη ζωή. Άρα η συνέχιση της ρουτίνας, όσο γίνεται, σε κάνει να αισθάνεσαι ενεργός και χρήσιμος. Κάποιες φορές, μάλιστα, όταν έρχεται ο γιατρός να τα εξετάσει και βλέπει ότι κάνουμε μάθημα, φεύγει και ξαναέρχεται πιο μετά. Αυτό δείχνει το πόση σημασία δίνουν και οι γιατροί στη συμβολή του μαθήματος στην ψυχολογία των παιδιών».
Ωστόσο υπάρχουν και οι δύσκολες μέρες. Εκείνες που τα μικρά αγγελούδια δεν έχουν δύναμη ή έχουν «χτυπηθεί» από τις παρενέργειες των φαρμάκων. Είναι εκείνες οι μέρες που επιλέγεται να απέχουν σε συνεννόηση πάντα με τους γονείς και τους γιατρούς.
Από Ελληνικά μέχρι… μαγειρική αλλά και επαφή με τους συμμαθητές
Τώρα για το τι διδάσκονται τα παιδιά… Το ωρολόγιο πρόγραμμα περιλαμβάνει σίγουρα τα βασικά μαθήματα, δηλαδή Ελληνικά και Μαθηματικά. Εντούτοις, η κυρία Αναστασίου επιχειρεί να τους διδάξει όσα περισσότερα μπορεί και έτσι εντάσσει με ένα πιο ενδιαφέρον τρόπο και άλλα μαθήματα όπως Ιστορία, Φυσικές Επιστήμες, Αγγλικά, Γεωγραφία, Μουσική.
«Προσπαθώ να τους τα κάνω όλα. Καμία φορά ”ανακατεύω” την ύλη ώστε να βρω το σημείο που ενδιαφέρει το κάθε παιδί περισσότερο. Φυσικά είμαστε πάντα σε συνεννόηση με το σχολείο τους καθώς τον επόμενο χρόνο θα επιστρέψει πίσω και θέλουμε να έχει το ίδιο υπόβαθρο με τους συμμαθητές του. Εκτός από αυτά, κάνουμε και άλλες δραστηριότητες όπως τραγούδι, μαγειρική στην κουζίνα μας, φτιάχνουμε κατασκευές, κάνουμε ανάγνωση παραμυθιού και πολλά άλλα. Σε όλα συμμετέχουν με ενθουσιασμό. Είναι μία ”ανάσα” και γι’ αυτά αλλά και για τους γονείς τους καθώς εκείνες τις στιγμές έχουν λίγη ώρα για ξεκούραση. Όσο για το ωράριο, αν και ξεκινάμε κανονικά στις 7:30, είναι ευέλικτο γιατί έχουν τις επισκέψεις των γιατρών, τις φυσιοθεραπείες και άλλα τα οποία εντάσσονται στο πλαίσιο της θεραπείας τους».
Την ίδια ώρα γίνεται μία μεγάλη προσπάθεια ώστε να κρατηθεί, όσο γίνεται, η επαφή μαζί με το σχολείο και τους συμμαθητές τους. «Αλληλοστέλνουμε πράγματα, τηλεφωνιόμαστε. Αν έχουμε την ανάλογη άδεια κάνουμε και βιντεοκλήσεις. Το εντάσσουμε και μέσω της ύλης μας. Για παράδειγμα, έπρεπε τα παιδιά να μάθουν να κάνουν επιστολή. Έτσι γράψαμε επιστολή και τη στείλαμε στους συμμαθητές τους. Έπραξαν κι αυτοί το ίδιο. Δε φαντάζεστε πόση χαρά τους προσφέρει. Στις τηλεφωνικές κλήσεις πανηγυρίζουν από τον ενθουσιασμό τους. Μάλιστα, καμιά φορά κοιτάνε και το ρολόι πότε θα έρθει εκείνη η ώρα. Είναι πάρα πολύ σπουδαίο να κρατάνε επαφή».
«Χρειάζεται ψυχική δύναμη»
Κοιτάζοντας λίγο από την «κλειδαρότρυπα» αυτού του σχολείου τα συναισθήματα είναι ανάμεικτα. Η κυρία Αναστασίου ζητώντας να μετατεθεί στο σχολείο του Μακάρειου Νοσοκομείου γνώριζε ότι θα έπρεπε να ελέγξει τα συναισθήματα της ώστε να θωρακίσει τον ψυχικό της κόσμο.
«Την πρώτη χρονιά που ζήτησα μετάθεση δεν υπήρχε θέση, τη δεύτερη όμως με προσέλαβαν. Όταν, λοιπόν, πρωτοπήγα η βάση μου ήταν στο σχολείο, δηλαδή σε όλους τους θαλάμους. Τον δεύτερο χρόνο, λόγω πανδημίας, ζήτησαν να υπάρχει ένας σταθερός δάσκαλος στο παιδοογκολογικό και μου εισηγήθηκαν να το αναλάβω. Το δέχθηκα με μεγάλη χαρά. Είναι αλήθεια ότι χρειάζεται ψυχική δύναμη. Γνωρίζουμε από πριν ότι μπορεί να υπάρξουν και απώλειες. Προσωπικά διατήρησα μία στάση που δε ξέρω από πού πηγάζει και πόσο ακόμη θα κρατήσει ώστε να έχω την αντοχή. Νιώθω χαρούμενη που πάω στον θάλαμο αυτό. Καταλαβαίνω ότι είναι κάπως οξύμωρο. Σε καμία περίπτωση δε χαίρομαι που υπάρχουν παιδιά που νοσηλεύονται αλλά αφού υπάρχουν, χαίρομαι που μπορώ να συνεισφέρω ώστε να περάσουν ποιοτικά τον χρόνο τους. Χαίρομαι που είμαι ο άνθρωπος που θα τους χαρίσει χαμόγελο και θα τους βοηθήσει να αλλάξουν για λίγο παραστάσεις. Μακάρι να μη νοσηλεύονται παιδάκια κι ας μην έχω δουλειά. Αλλά όσον έχει, θα είμαστε εκεί».
Από την άλλη, όπως μας εξομολογήθηκε, είναι διαφορετικό καθώς όση σχέση κι αν αναπτύξει με τα παιδιά αυτά δε βιώνει τους ίδιους φόβους και το άγχος που έχουν οι γονείς τους. «Έχω την έγνοια τους, στεναχωριέμαι αν πάει κάτι λάθος, προσεύχομαι γι’ αυτά αλλά προσπαθώ να μην το βιώνω με αυτή την ένταση που το ζουν οι οικείοι. Προσπαθώ να διατηρώ αυτή τη στάση για να προστατεύω και τον εαυτό μου. Αν συνδεθώ με όλους και βιώνω το άγχος των οικείων τους τότε δε θα μπορώ να προσφέρω τίποτα».
Το καμπανάκι της νίκης και… οι στιγμές που λυγίζεις
Αυτό ωστόσο δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν στιγμές που συντρίβεται ψυχολογικά καθώς, όπως η ίδια ανέφερε, από την αρχή γνώριζε ότι πιθανόν και να υπάρξουν απώλειες.
«Εκτός από τις απώλειες, έτυχε να με λυγίσουν και κάποιες υποτροπές. Παιδιά που ενώ χτύπησαν το καμπανάκι της νίκης, επέστρεψαν. Ακόμα και μετά από χρόνια. Αλλά υπάρχουν και τα δάκρυα χαράς. Όταν κάποιος μικρός μας ασθενής ολοκληρώνει τον κύκλο των θεραπειών του και χτυπάει εκείνο το καμπανάκι. Κλαίμε το ίδιο αλλά από χαρά. Είναι εντυπωσιακό το πώς ακόμη και τα παιδιά, τα οποία συνεχίζουν να νοσηλεύονται, βγαίνουν στον διάδρομο και χαίρονται για εκείνο/η που τελειώνει και φεύγει. Αναζωπυρώνεται και η δική τους ελπίδα ότι θα έρθει και η σειρά τους».
Ο μικρός που διακρίθηκε στην Ολυμπιάδα μέσα από το παιδοογκολογικό
Μιλώντας για τις όμορφες στιγμές που αποκόμισε στο συγκεκριμένο σχολείο, η κυρία Αναστασίου, θέλησε να αναφερθεί σε έναν πανέξυπνο, όπως τον χαρακτήρισε, μαθητή της που την έκανε να αισθανθεί ακόμη περισσότερο υπερήφανη γι’ αυτόν.
«Ο μικρός αυτός φοιτά στην πέμπτη τάξη του Δημοτικού και του αρέσουν πολύ τα μαθηματικά. Είχα μάθει, λοιπόν, ότι από την τρίτη τάξη ήθελε να λάβει μέρος στη Μαθηματική Ολυμπιάδα. Δήλωσε συμμετοχή αλλά άρχισε η πανδημία και για δύο χρόνια ο διαγωνισμός δε γινόταν. Φέτος, δυστυχώς, είχε εισαχθεί στο νοσοκομείο και πάλι θα την έχανε. Έτσι επικοινώνησα με τη Μαθηματική Εταιρεία και ζήτησα αν μπορεί να συμμετέχει μέσα από το νοσοκομείο. Το δέχθηκαν και τη μέρα του διαγωνισμού έφεραν στο νοσοκομείο το γραπτό και έλαβε μέρος. Ήταν μία περίοδος που ο μικρός δεν ήταν πολύ καλά και δεν προετοιμάστηκε όπως θα έπρεπε ενώ δεν είχε ούτε και την κατάλληλη διάθεση. Όταν τελείωσε το γραπτό του, ήταν απογοητευμένος γιατί αισθανόταν ότι δεν τα πήγε καλά. Η μητέρα του ωστόσο του έλεγε συνεχώς ότι ήταν περήφανη απλά και μόνο που συμμετείχε. Τελικά, όχι απλά τα πήγε καλά αλλά πήρε και το χάλκινο μετάλλιο. Όταν το μάθαμε ήταν απερίγραπτη η χαρά μας. Συγκίνησε τους πάντες».
«Όχι οίκτο αλλά… θαυμασμό γι’ αυτά τα παιδιά»
Φέρνοντας στο μυαλό της τα όσα καταφέρνουν να κάνουν αυτά τα παιδιά παρά τον αγώνα που δίνουν, νιώθει ενοχλημένη με όσους βλέποντας τα αισθάνονται οίκτο.
«Σημαντικό είναι να αντιληφθούν όλοι ότι πρόκειται για ενεργά και χρήσιμα στην κοινωνία παιδιά. Ότι κι αν κάνουμε γι’ αυτά τα μωρά, δεν πρέπει να είναι ούτε από οίκτο ούτε από φιλανθρωπία. Δεν κάνουμε κάτι επειδή τα λυπόμαστε ή για να περάσει η ώρα τους μέσα στο νοσοκομείο. Όχι, αυτό είναι λάθος. Κάνουμε κάτι ώστε να έχει αποτέλεσμα. Πρέπει, όσο τους επιτρέπεται, να έχουν μία κανονική ρουτίνα. Συνεχίζεται η δράση και η ενέργεια τους ως μαθητών και παιδιών. Δεν πρέπει να λέμε «ου, μάνα μου τούτο το μωρό» αλλά να λέμε «μπράβο του». Είναι άξιοι θαυμασμού και όχι οίκτου. Είναι φυσιολογικά παιδιά!».
