Η «Ελένη» του Ευριπίδη είναι μια αντιτραγική τραγωδία, δηλώνει στο ΚΥΠΕ η ηθοποιός Έμιλυ Κολιανδρή, η οποία υποδύεται τον ομώνυμο ρόλο στην παράσταση του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (ΚΘΒΕ), σε σκηνοθεσία του Βασίλη Παπαβασιλείου και μετάφραση του Παντελή Μπουκάλα. Θα δοθούν δύο παραστάσεις στο Αρχαίο Θέατρο Κουρίου, στις 29 και 30 Ιουλίου, στις 21:00.
Ερωτώμενη για τη συμμετοχή της στην παράσταση, η ηθοποιός εξηγεί ότι δέχθηκε πέρυσι ένα τηλεφώνημα από τη βοηθό του Βασίλη Παπαβασιλείου, που της έκανε «αυτή την υπέροχη πρόταση», η οποία απαιτούσε από την ίδια να εγκαταλείψει για λίγο το σπίτι της, επειδή η προετοιμασία έπρεπε να γίνει στην έδρα του ΚΘΒΕ, στη Θεσσαλονίκη. Ωστόσο, η επιθυμία της ηθοποιού να συναντηθεί με τον σκηνοθέτη, τον οποίο χαρακτηρίζει «φιλόσοφο και διανοούμενο» ήταν τόσο μεγάλη, που η συνεργασία έγινε εφικτή. «Ευτυχώς δεν μετάνιωσα ούτε για τη συνάντηση ούτε για το αποτέλεσμα της δουλειάς», λέει χαρακτηριστικά.
Συμφωνώντας με την επισήμανση του ΚΥΠΕ ότι η «Ελένη» είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση έργου, η Έμιλυ Κολιανδρή επισημαίνει ότι το έργο έχει χαρακτηριστικά της τραγωδίας και της κωμωδίας. «Θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι μια αντιτραγική τραγωδία», υποδεικνύει, προσθέτοντας ότι ο Ευριπίδης δίνει μια εκδοχή του μύθου της Ελένης, που διαφέρει από τις εκδοχές του Ομήρου και του Ηρόδοτου.
Σύμφωνα με τον Ευριπίδη, η Ελένη δεν πήγε ποτέ στην Τροία, αλλά πήγε εκεί ένα είδωλό της. Ο Ερμής την προστάτευσε, τυλίγοντάς την σε ένα σύννεφο, και την μετέφερε στην Αίγυπτο, όπου ζει υπό την προστασία του βασιλιά Πρωτέα. Κάποια στιγμή εμφανίζεται στην Αίγυπτο ο Μενέλαος ως ναυαγός, ο οποίος συναντά την Ελένη. Όμως, ο Μενέλαος είναι ένας εξαθλιωμένος άνθρωπος που δεν έχει τα χαρακτηριστικά ενός ομηρικού ήρωα. Γενικά, όλοι οι ήρωες του έργου παρουσιάζονται σε μια πιο ανθρώπινη και συνάμα πιο «γελοία» εκδοχή τους, αναφέρει η ηθοποιός.
Στην ερώτηση αν ο ρόλος της έχει αυξημένο βαθμό δυσκολίας, η Έμιλυ Κολιανδρή απαντά αρνητικά, εξηγώντας ότι της αρέσει να διοχετεύεται σε κωμικές συνθήκες. «Για μένα είναι ένας ρόλος που απαιτεί το ξεδίπλωμα όλης μου της γκάμας και αυτό έχει μεγάλο ενδιαφέρον. Είναι λεπτά τα όρια, δεν γίνεται ποτέ φάρσα ούτε τραγωδία με την κλασική έννοια. Πρόκειται για μια συνεχή ακροβασία, γι’ αυτό είναι ένα πολύ ωραίο στοίχημα για έναν ηθοποιό», τονίζει.
Η ηθοποιός είναι της άποψης ότι η αρχαία τραγωδία αποτελεί πρόκληση για έναν ηθοποιό, υποδεικνύοντας ότι θέλει μια ιδιαίτερη εκπαίδευση και τριβή. «Ο λόγος της τραγωδίας, ακόμα και μεταφρασμένος, απαιτεί μια άλλη εκφορά», αναφέρει στο ΚΥΠΕ, προσθέτοντας ότι συνήθως αυτά τα έργα παρουσιάζονται σε αρκετά θέατρα της Ελλάδας και της Κύπρου, πράγμα που απαιτεί μια άλλη σωματική και φωνητική κατάσταση από τον ηθοποιό.
«Είναι ένα είδος πρωταθλητισμού, θα έλεγε κανείς. Θέλεις να είσαι στην καλύτερή σου φόρμα σε τέτοιες παραστάσεις, ειδικά στην Επίδαυρο. Είναι κολακευτικό για έναν ηθοποιό να επιλέγεται για ένα τέτοιο έργο, αλλά είναι και ένα βήμα παραπέρα για τη δουλειά του», λέει.
Ερωτώμενη τι την γοήτευσε περισσότερο στον ρόλο της Ελένης, η Έμιλυ Κολιανδρή απαντά ότι έχει μια αγάπη για τους κωμικούς ρόλους, οι οποίοι έχουν μέσα τους ένα στοιχείο απελπισίας ή κάτι το απαρηγόρητο και το συγκινητικό, που σε κάνουν στο τέλος να γελάς.
«Ο ρόλος της Ελένης έχει αυτά τα στοιχεία και ακροβατεί ανάμεσα στα όρια», τονίζει, προσθέτοντας ότι η άποψη του Βασίλη Παπαβασιλείου για την Ελένη την γοήτευσε και την βρήκε απόλυτα σύμφωνη. «Κάπως έτσι βγήκε η Ελένη, ένα κράμα παιδικότητας, γοητείας, εξυπνάδας και χαζομάρας», δηλώνει στο ΚΥΠΕ, επισημαίνοντας ότι η ευριπίδεια Ελένη είναι ξαδέρφη του Οδυσσέα, γιατί είναι πολυμήχανη, βρίσκει τρόπο να ζει στην Αίγυπτο υπό τις καλύτερες συνθήκες για χρόνια και επινοεί το σχέδιο απόδρασης από τη χώρα.
«Αυτό που μου αρέσει είναι ότι εκείνη τα οργανώνει όλα, αλλά τα παρουσιάζει στον Μενέλαο σαν να είναι δικές του ιδέες», τονίζει η ηθοποιός.
Σε ερώτηση για το μήνυμα που στέλνει η «Ελένη», δυόμισι χιλιετίες μετά από το πρώτο της ανέβασμα, η Έμιλυ Κολιανδρή απαντά ότι το έργο πραγματεύεται τις σχέσεις ανδρών-γυναικών, τη χειραφέτηση της κοινωνίας, το άσκοπο και φαιδρό αιματοκύλισμα του Τρωικού Πολέμου (αφού η Ελένη δεν πήγε ποτέ στην Τροία, κατά τον Ευριπίδη).
«Όπως λέει και ο Σεφέρης, όλα έγιναν ‘’για ένα πουκάμισο αδειανό, για μια Ελένη’’», αναφέρει στο ΚΥΠΕ, υποδεικνύοντας ότι το έργο αποτελεί ένα σαφές σχόλιο του Ευριπίδη για την ανάγκη των ανθρώπων να εξωραΐζουν τα πράγματα μέσω ενός προσχήματος προκειμένου να τελέσουν τα μεγαλύτερα εγκλήματα.
«Οι προβληματισμοί και η επιχειρηματολογία της «Ελένης» είναι τόσο κοντά μας που σε κάνουν να απορείς, ακόμη και μετά από χιλιάδες χρόνια, για το γελοίο της ανθρώπινης ύπαρξης. Κάνουμε τα ίδια λάθη, έχουμε τις ίδιες νοοτροπίες», σημειώνει. «Είναι απογοητευτική η διαπίστωση ότι ο άνθρωπος δεν αλλάζει, αλλά ταυτόχρονα βλέπεις και μια απόσταση που έχει διανύσει, κι εκεί νιώθεις κάπως καλύτερα με τη συνείδησή σου», συμπληρώνει.
Για την Έμιλυ Κολιανδρή, η «Ελένη» είναι ένα καθαρά αντιπολεμικό έργο που αναδεικνύει τη γυναικεία σοφία η οποία μπορεί να αντεπεξέλθει σε όλες τις δυσκολίες. Λόγω της καραντίνας και των πυρκαγιών που μεσολάβησαν πέρυσι στην Ελλάδα, πρόθεση των συντελεστών της παράστασης ήταν να πραγματοποιήσουν «μια έξοδο στη χαρά, μια γιορτή μετά από τις δυσκολίες που περάσαμε όλοι μας», καταλήγει.
