Ανακοίνωση του Γενικού Λογιστηρίου για την έκδοση της Δημοσιονομικής Έκθεσης της Κυπριακής Δημοκρατίας για το 2017
Η Δημοσιονομική Έκθεση της Κυπριακής Δημοκρατίας για το οικονομικό έτος 2017 κατατέθηκε στις 29 Μαρτίου 2018 στη Βουλή των Αντιπροσώπων, εντός της προθεσμίας των τριών μηνών από τη λήξη του οικονομικού έτους αναφοράς που καθορίζεται από το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Δημοσιονομική Έκθεση είχε υποβληθεί στον Υπουργό Οικονομικών από τη Γενική Λογίστρια της Δημοκρατίας στις 14 Μαρτίου 2018 και μέσω πρότασης του Υπουργού Οικονομικών, εγκρίθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο στις 28 Μαρτίου 2018.
Το Πλεόνασμα από Λειτουργικές και Επενδυτικές Δραστηριότητες που προέκυψε από τις οικονομικές πράξεις που έγιναν το 2017, ανήλθε σε €641 εκ. (2016: Πλεόνασμα €293 εκ.), ενώ είχε προϋπολογιστεί έλλειμμα ύψους €436 εκ.. Μετά τη συμπερίληψη και των καθαρών πληρωμών για Εξυπηρέτηση Δημόσιου Χρέους, παρουσιάζεται πλεόνασμα ύψους €123 εκ. (2016: Έλλειμμα €208 εκ.). Λαμβάνοντας υπόψη και τις Αναλήψεις και Αποπληρωμές Δανείων που έγιναν κατά τη διάρκεια του 2017, προέκυψε Έλλειμμα ύψους €368 εκ. (2016: Πλεόνασμα €263 εκ.), ενώ είχε προϋπολογιστεί έλλειμμα ύψους €1.958 εκ.
Η αύξηση του πλεονάσματος από Λειτουργικές και Επενδυτικές Δραστηριότητες σε €641 εκ. από €293 εκ. το 2016 προκύπτει κυρίως λόγω:- Αυξημένων Εσόδων από Έμμεσους Φόρους (2017: €3.199 εκ., 2016: €2.833 εκ.) , ενώ επηρεάζεται αντίστροφα από την αύξηση στις Επιστροφές Φόρων και Τελών (2017: €326 εκ., 2016: €257 εκ.) και την αύξηση στις Δαπάνες Άμυνας και Αστυνόμευσης (2017: €209 εκ., 2016: €153 εκ.).
Έσοδα
Τα Έσοδα από Λειτουργικές και Επενδυτικές Δραστηριότητες ανήλθαν σε €6.471 εκ. (2016: €5.914 εκ.) σε σύγκριση με τα προϋπολογισθέντα που ήταν €6.031 εκ. (2016: €5.925 εκ.), (Πίνακες 1.2 και 2.1). Τα Έσοδα ήταν αυξημένα κατά 9,4% σε σχέση με το 2016 και αποτελούνται κυρίως από Έμμεσους Φόρους 49% (2016: 48%), Άμεσους Φόρους 34% (2016: 37%) και Άλλα Έσοδα 17% (2016: 15%).
Οι κυριότερες πηγές εσόδων για το έτος 2017 ήταν: Έμμεσοι Φόροι – Οι εισπράξεις Έμμεσων Φόρων αυξήθηκαν κατά €366 εκ. σε σχέση με το 2016. Η αύξηση οφείλεται κυρίως στα αυξημένα έσοδα Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, στα αυξημένα Τέλη Μεταβιβάσεων και Υποθηκών και στα αυξημένα Δικαιώματα Εγγραφής Εταιρειών. Τα έσοδα από τον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των Έμμεσων Φόρων (2017: €2.074 εκ., 2016: €1.789 εκ.).
Άμεσοι Φόροι: Οι εισπράξεις των Άμεσων Φόρων αυξήθηκαν κατά €44 εκ. σε σχέση με το 2016 (2017: €2.218 εκ., 2016: €2.174 εκ.). Η αύξηση οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση των εισπράξεων Εταιρικού Φόρου και Φόρων Κεφαλαιουχικών Κερδών, ενώ επηρεάζεται αντίστροφα από την μείωση στις εισπράξεις Φόρων Ακίνητης Ιδιοκτησίας και της Έκτακτης Εισφοράς. Άλλα Έσοδα στα Υπόλοιπα Έσοδα περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, Έσοδα από Προσφορά Υπηρεσιών και Πώληση Αγαθών €230 εκ. (2016: €233 εκ.), Χορηγίες που λαμβάνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση €77 εκ. (2016: €38 εκ.), Μέρισμα από την Κεντρική Τράπεζα €59 εκ. (2016: €93 εκ.) και Δικαιώματα Διαχείρισης Αερολιμένων και Λιμένων €77 εκ. (2016: €37 εκ.). Επίσης, κατά το 2017 λήφθηκαν μερίσματα ύψους €26 εκ. (2016: €66 εκ.) από Οργανισμούς Δημοσίου Δικαίου (2017: CYTA €26 εκ. και Αρχή Λιμένων Κύπρου €0, 2016: CYTA €50 εκ. και Αρχή Λιμένων Κύπρου €16 εκ).
Σημειώνεται ότι μέσω της διαδικασίας συμψηφισμού, εισπράχθηκαν κατά το 2017 έσοδα συνολικού ύψους €34,8 εκ. (2016: €33,8εκ.), τα οποία αφορούν κυρίως το Τμήμα Φορολογίας και το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Δαπάνες
Οι Δαπάνες για Λειτουργικές και Επενδυτικές Δραστηριότητες ανήλθαν σε €5.830 εκ. (2016: €5.622 εκ.) σε σύγκριση με τις προϋπολογισθείσες που ήταν €6.467 εκ. (2016: €6.258 εκ.), δηλαδή σημειώθηκε ποσοστό υλοποίησης 90% (2016: 90%). Οι Δαπάνες αυξήθηκαν κατά 3,7% κυρίως λόγω αυξημένων Μεταβιβάσεων, Εσωτερικού, αυξημένων Δαπανών σε Σχέση με τα Έσοδα (Επιστροφές Φόρων) και Μισθολογικών Αυξήσεων.
Οι Δαπάνες για Λειτουργικές και Επενδυτικές Δραστηριότητες του έτους αποτελούνται κυρίως από Μεταβιβάσεις 36% (€2.085 εκ), Δαπάνες Προσωπικού 32% (€1.837 εκ), Λειτουργικές Δαπάνες 18% (€1.030 εκ), Συντάξεις και Φιλοδωρήματα 10% (€589 εκ) και Κεφαλαιουχικές Δαπάνες 5% (€289 εκ). 9. Οι δαπάνες σε σχέση με τον Προϋπολογισμό του έτους ανά Υπουργείο/ Ανεξάρτητη Υπηρεσία ή Γραφείο, σε σύγκριση με τα αντίστοιχα του έτους 2016, παρουσιάζονται στον Πίνακα 1.3. 10. Οι Μεταβιβάσεις κατά το έτος 2017 ανήλθαν σε €2.085 εκ. (2016: €2.064 εκ.) και αποτελούν τη μεγαλύτερη κατηγορία δαπανών του Κράτους.
Αφορούν κυρίως χορηγίες και συνεισφορές του Κράτους σε διάφορους οργανισμούς και φυσικά πρόσωπα. Οι Κοινωνικές Παροχές αποτελούν τη μεγαλύτερη κατηγορία Μεταβιβάσεων.
Οι κυριότερες Κοινωνικές Παροχές είναι οι ακόλουθες: (α) Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα (2017: €253 εκ., 2016: €258 εκ.), (β) Το Επίδομα Τέκνου (2017: €113 εκ., 2016: €114 εκ.), (γ) Η Κοινωνική Σύνταξη (2017: €70 εκ., 2016: €69 εκ.), (δ) Η Φοιτητική Χορηγία (2017: €50 εκ., 2016: €50 εκ.), (ε) Η Χορηγία σε συνταξιούχους με χαμηλά εισοδήματα (2017: €47 εκ., 2016: €45 εκ.). Κατά τη διάρκεια του έτους 2017 οι Δαπάνες Προσωπικού ανήλθαν σε €1.837 εκ. (2016: €1.805 εκ.), σημειώνοντας αύξηση 1,8%. Το μεγαλύτερο μέρος των Δαπανών Προσωπικού αφορούν προσωπικό του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού (34%), ενώ δεύτερο μεγαλύτερο είναι το Υπουργείο Υγείας (15%).
Οι Λειτουργικές Δαπάνες για το 2017 ανήλθαν σε €1.030 εκ. (2016: €888 εκ.), σημειώνοντας αύξηση 16%. Οι Λειτουργικές Δαπάνες περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
Το μεγαλύτερο μέρος των Επιστροφών Φόρων και Τελών αφορά επιστροφές Φ.Π.Α. (2017: €260 εκ., 2016: €193 εκ.). Στα πιο πάνω λειτουργικά έξοδα περιλαμβάνονται και δαπάνες ενοικίων €23 εκ. (2016: €23 εκ.).
Χρηματοδοτικές Δραστηριότητες: Οι εισπράξεις από Χρηματοδοτικές Δραστηριότητες κατά το έτος 2017 ανήλθαν σε €1.421 εκ. (2016: €1.787 εκ.), ενώ οι πληρωμές ανήλθαν σε €1.912 εκ. (2016: €1.316 εκ.). Το μεγαλύτερο μέρος των εισπράξεων (€850 εκ.) αφορά έκδοση Ευρωπαϊκών Μεσοπρόθεσμων Γραμματίων.
Δάνεια / Εγγυήσεις: Το συνολικό ύψος του δανεισμού στις 31 Δεκεμβρίου του 2017, περιλαμβανομένου του ενδοκυβερνητικού δανεισμού ύψους €7.921 εκ., ανήλθε σε €26.327 εκ. σε σύγκριση με €26.878 εκ. στις 31 Δεκεμβρίου του 2016, από τα οποία τα €15.347 εκ. είναι Δάνεια Εξωτερικού (2016: €15.311 εκ.). Στα πλαίσια της Συμφωνίας Διευκόλυνσης Χρηματοδοτικής Στήριξης η οποία υπογράφηκε με τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας το 2013, η Κυπριακή Δημοκρατία θα λάμβανε δανειοδότηση συνολικού ύψους €8.968 εκ. από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και περίπου €1.000 εκ. από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του 2017 εκταμιεύτηκαν €6.300 εκ. από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας και €1.010 εκ. από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Το συνολικό ύψος των Κρατικών Εγγυήσεων που εκκρεμούσαν στις 31.12.2017 ήταν €2.007 εκ., σε σύγκριση με €2.028 εκ. στις 31.12.2016, σημειώνοντας μικρή μείωση ύψους 1%.
Το ύψος των Δανείων προς τρίτους το οποίο εκκρεμούσε στις 31.12.2017 ανερχόταν σε €958 εκ. (σε σύγκριση με €992 εκ. στις 31.12.2016), σημειώνοντας μείωση 3,4% .
