Πόσα ξόδεψαν οι υποψήφιοι για την Πρεδρία της Δημοκρατίας το 2018

Οι συνολικές δαπάνες των υποψήφιων για τις Προεδρικές Εκλογές του 2018 – Αναλυτικά στοιχεία στην έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας

Στη δημοσιότητα η Έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για τα έξοδα των υποψήφιων για την Προεδρία της Δημοκρατίας το 2018.

Πόσα ξόδεψε ο καθένας και για ποιο σκοπό. Αναλυτικά οι δαπάνες των εκλογικών εξόδων των υποψηφίων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΥΤΟΥΣΙΑ ΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ

2021 01 15 – Έλεγχος Εκθέσεων Εκλογικών Εξόδων Υποψηφίων για τις Προεδρ. Εκλογές 2018

Οι συνολικές δαπάνες των υποψήφιων, όπως παρουσιάζονται στις εκθέσεις εκλογικών εξόδων που υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία μας, ανέρχονται σε:

«Δεν έχει περιέλθει στην αντίληψή μας κάτι που να υποστηρίζει ότι δεν περιλαμβάνονται όλες οι δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων των υποψήφιων, πέραν των ποσών όσων καταγράφονται στον πιο κάτω πίνακα» όπως αναφέρεται στην σχετική έκθεση.

Αναστασιάδης Νίκος

Την υποψηφιότητα του κ. Αναστασιάδη στις προεδρικές εκλογές του 2018 υποστήριξε ο Δημοκρατικός Συναγερμός (ΔΗΣΥ).

• Ευρήματα

• Ο εκλογικός αντιπρόσωπος του υποψήφιου υπέβαλε την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου στο Υπουργείο Εσωτερικών στις 4.4.2018 και το Υπουργείο διαβίβασε την έκθεση στην Υπηρεσία μας με επιστολή, ημερ. 11.4.2018.

Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου στις 4.4.2018 δημοσιεύθηκε σε τουλάχιστον τρεις εφημερίδες.

• Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €971.436. Οι δαπάνες της παραγράφου 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων, που αφορούν σε διαφημίσεις σε ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς οργανισμούς, εφημερίδες, περιοδικά και διαφημιστικές πινακίδες, ανέρχονται σε €599.014.
• Ο υποψήφιος δεν έλαβε οποιοδήποτε ποσό για σκοπούς προεκλογικών δαπανών από την κρατική χορηγία που έλαβε το κόμμα που τον υποστήριξε.
• Από δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήθηκε διαπιστώσαμε τα ακόλουθα:
  • Από τις υποβληθείσες καταστάσεις φορέων που παρείχαν διαφημιστικές υπηρεσίες στον υποψήφιο, φαίνεται ότι παραχωρήθηκαν εκπτώσεις προς τον υποψήφιο συνολικού ύψους €20.504, οι οποίες δεν έχουν περιληφθεί στις συνολικές δαπάνες του υποψήφιου.
  • Ποσό ύψους €50.000, που αφορά σε διαφημιστικές υπηρεσίες που προσφέρθηκαν στον υποψήφιο, δεν περιλαμβάνεται στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, αλλά περιλαμβάνεται στην παράγραφο 6, η οποία αφορά σε άλλες δαπάνες.
  • Δαπάνες για σκοπούς προεδρικών εκλογών συνολικού ύψους €365.152, διενήργησε και το πολιτικό κόμμα ΔΗΣΥ που υποστήριξε τον υποψήφιο, σύμφωνα με την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών που υπέβαλε στην Υπηρεσία μας. Στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου περιλαμβάνεται ποσό ύψους €153.000, το οποίο, σύμφωνα με την κατάσταση, αφορά σε έξοδα του ΔΗΣΥ για λογαριασμό του υποψήφιου.

Τα πιο πάνω ποσά αναλύονται ως ακολούθως:

	Δαπάνες
	Σύμφωνα με έκθεση εκλογικών εξόδων υποψήφιου €	Σύμφωνα με κατάσταση εσόδων και δαπανών ΔΗΣΥ   €	Διαφορά         €
Διαφημιστική εταιρεία Α	70.000	70.000	–
Διαφημιστική εταιρεία Β	25.330	18.867	6.463
Πρόστιμο από Επίτροπο Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα	15.000	15.000	–
Εταιρεία Γ	42.670	42.670	–
		146.537
Άλλες δαπάνες που κατέβαλε το Κόμμα		218.615
Συνολική δαπάνη ως η αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του ΔΗΣΥ		365.152
Δαπάνη που δεν περιλαμβάνεται στην αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του ΔΗΣΥ.		6.463
	153.000	371.615	6.463

Από τα αποδεικτικά στοιχεία που υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία μας από τον Εκλογικό Αντιπρόσωπο του υποψήφιου στις 2.9.2020, φαίνεται ότι η διαφορά ύψους €6.463 στις πληρωμές προς τη διαφημιστική εταιρεία Β αφορά σε ποσό που καταβλήθηκε στη διαφημιστική εταιρεία Β από το ΔΗΣΥ, το οποίο δεν φαίνεται να περιλαμβάνεται στην αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κόμματος για τις προεδρικές εκλογές.

• Το συνολικό κόστος που προέκυψε για την προώθηση της υποψηφιότητας του κ. Αναστασιάδη, σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων που έχει υποβάλει και αφού λήφθηκε υπόψη η αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του πολιτικού κόμματος που τον υποστήριξε, οι συγκεντρωτικές καταστάσεις που απέστειλαν οι διαφημιστικοί φορείς και όπως έχει προσαρμοστεί από τα ευρήματα του ελέγχου μας, ανεξάρτητα του αν τα πιο κάτω προσμετρούν για σκοπούς αξιολόγησης της υπέρβασης του ορίου δαπανών του υποψήφιου, αναλύεται ως εξής:

	€
Δαπάνες σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου	971.436
Εκπτώσεις διαφημιστικών φορέων	20.504
	991.940
Δαπάνες ΔΗΣΥ (βλέπετε 5.1.1(δ)(iii))	218.615
Σύνολο	1.210.555

 

Στις οικονομικές καταστάσεις του Κόμματος για το έτος 2017, οι οποίες έχουν ελεγχθεί από ιδιώτη ελεγκτή, στη σημείωση 6 «Προεκλογικές εκστρατείες» αναφέρεται ότι το ποσό δαπανών, που αφορά στις προεδρικές εκλογές ανέρχεται σε €204.345. Στις οικονομικές καταστάσεις του κόμματος για το έτος 2018, οι οποίες έχουν ελεγχθεί από ιδιώτη ελεγκτή, στη σημείωση 10 «Προεκλογικές εκστρατείες» αναφέρεται ότι για τις προεδρικές εκλογές του 2018 δαπανήθηκαν €135.378 και το 2017 €0. Τα ποσά που αναφέρονται στις οικονομικές καταστάσεις για τα έτη 2017 και 2018 δεν συμφωνούν με τα ποσά της αναλυτικής κατάστασης εσόδων και δαπανών του Κόμματος για τις προεδρικές εκλογές του 2018 συνολικού ύψους €365.152, με αποτέλεσμα να υπάρχει ασάφεια ως προς το πραγματικό ύψος των δαπανών που διενήργησε το Κόμμα για σκοπούς προεδρικών εκλογών.

• Συμπεράσματα
  • Ενότητα Α
• Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου υποβλήθηκε και δημοσιεύθηκε εντός των καθοριζόμενων από τη νομοθεσία προθεσμιών (παράγραφος 5.1.1(α) πιο πάνω).
• Από τον δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας δεν έχει περιέλθει στην αντίληψή μας κάτι που να υποστηρίζει ότι δεν περιλαμβάνονται όλες οι δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, εκτός από τα ακόλουθα:
  • Ποσό ύψους €20.504, που αφορά σε εκπτώσεις διαφημιστικών φορέων προς τον υποψήφιο (παράγραφος 5.1.1(δ)(i) πιο πάνω).

Σχετικά σημειώνουμε ότι στη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας,              ημερ. 11.12.2017, αναφέρεται «…οι προρρηθείσες διατυπώσεις του άνω άρθρου 5^[1] είναι επαρκώς ευρείες ώστε να εντάσσουν στην έννοια της “ιδιωτικής χρηματικής ή μη, εισφοράς” ή και “ιδιωτικής εισφοράς οποιουδήποτε είδους” οποιαδήποτε έκπτωση για δαπάνες που αφορούν την προεκλογική εκστρατεία, διότι τέτοιου είδους έκπτωση, έστω αν γίνεται έμμεσα, διευκολύνει το κόμμα, ανακουφίζοντάς το από το βάρος των οικονομικών του υποχρεώσεων έχοντας το ίδιο πρακτικό αποτέλεσμα με τις άμεσες εισφορές».

• Ποσό ύψους €50.000, που αφορά σε διαφημιστικές υπηρεσίες, περιλήφθηκε στην παράγραφο 6, η οποία αφορά σε άλλα έξοδα, αντί στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων του υποψήφιου (παράγραφος 5.1.1(δ)(ii) πιο πάνω).

• Από τον δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δεν έχει εντοπισθεί κάτι που να υποστηρίζει ότι οι δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς που περιλαμβάνονται στην παράγραφο 5 της έκθεσης του υποψήφιου,
  • δεν συνάδουν με τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας,
  • δεν αφορούν στην προεκλογική εκστρατεία του υποψήφιου,
  • δεν έχουν πράγματι διενεργηθεί και
  • δεν έχουν διενεργηθεί εντός της προεκλογικής περιόδου.
    • Ενότητα Β

Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €971.436. Όσον αφορά στο κατά πόσον υπάρχει υπέρβαση του ορίου των επιτρεπόμενων δαπανών αναφέρονται τα ακόλουθα:

• Οι δαπάνες του υποψήφιου θα πρέπει να αυξηθούν με τις εκπτώσεις διαφημιστικών φορέων προς τον υποψήφιο συνολικού ύψους €20.504 (παράγραφος 5.1.1(δ)(i) πιο πάνω).
• Οι δαπάνες του υποψήφιου θα πρέπει να μειωθούν με τις δαπάνες που παράνομα διενεργήθηκαν από τρίτους (στην περίπτωση αυτή το ΔΗΣΥ) και περιλαμβάνονται στην έκθεση εκλογικών εξόδων συνολικού ύψους €153.000 (παράγραφος 5.1.1(δ)(iii) πιο πάνω).

Σημειώνουμε ότι στο πιο πάνω ποσό περιλαμβάνεται και συνολικό ποσό ύψους €15.000, που αφορά σε πρόστιμο που επιβλήθηκε στον υποψήφιο από την Επίτροπο Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Το ποσό αυτό, παρόλο που αφορά στον υποψήφιο, εφόσον πληρώθηκε από το ΔΗΣΥ, θεωρείται ότι παράνομα πληρώθηκε και θα πρέπει να αφαιρεθεί από τις δαπάνες του υποψήφιου. Το θέμα αυτό θα πρέπει να απασχολήσει τον Έφορο, αφού λάβει υπόψη και τον χειρισμό παρόμοιων θεμάτων από άλλους υποψήφιους.

Στη βάση των γνωματεύσεων της Νομικής Υπηρεσίας (παράγραφοι 3.4(γ)(i) και 3.4(γ)(iii)), τα πιο πάνω ποσά δεν θα πρέπει να προσμετρήσουν στο συνολικό ύψος των δαπανών του υποψήφιου, όπως δεν έχουν προσμετρήσει και οι δαπάνες συνολικού ύψους €218.615 που διενεργήθηκαν παράνομα από το κόμμα που υποστήριξε τον υποψήφιο, παρόλο που αφορούσαν στην προεκλογική του εκστρατεία. Τίθεται ωστόσο το ερώτημα, γιατί δαπάνες ύψους 153.000, που διενεργήθηκαν από το ΔΗΣΥ, δηλώθηκαν από τον υποψήφιο, ενώ οι δαπάνες ύψους €218.615 δεν έχουν δηλωθεί και αν τελικά θα έπρεπε να τύχουν και διαφορετικής αντιμετώπισης όσον αφορά στο όριο των δαπανών, θέμα το οποίο θα πρέπει να απασχολήσει τον Έφορο.

• Ενότητα Γ

Ο υποψήφιος δεν έλαβε οποιοδήποτε ποσό από την κρατική χορηγία που έλαβε το κόμμα που τον υποστήριξε (ΔΗΣΥ) για σκοπούς προεκλογικών εξόδων.

Αριστείδου Χάρης

Ο κ. Αριστείδου συμμετείχε στις προεδρικές εκλογές του 2018, χωρίς την υποστήριξη κάποιου πολιτικού κόμματος.

• Ευρήματα

• Ο υποψήφιος υπέβαλε την έκθεση εκλογικών εξόδων του στο Υπουργείο Εσωτερικών και το Υπουργείο διαβίβασε την έκθεση στην Υπηρεσία μας με επιστολή, ημερ. 28.3.2018. Σημειώνουμε ότι η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου δεν φέρει σφραγίδα με ημερομηνία παραλαβής από το Υπουργείο Εσωτερικών. Η έκθεση φέρει ημερομηνία 9.3.2018.

Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου δημοσιεύθηκε στις 10.3.2018 στην ιστοσελίδα του Υποψήφιου.

• Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €25.352. Δεν έχουν δηλωθεί δαπάνες στην παράγραφο 5 της έκθεσης.
  • Συμπεράσματα
    • Ενότητα Α
  • Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου υποβλήθηκε και δημοσιεύθηκε εντός των καθοριζόμενων από τη νομοθεσία προθεσμιών (παράγραφος 5.2.1(α) πιο πάνω).
  • Από τον έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δεν έχει περιέλθει στην αντίληψή μας κάτι που να υποστηρίζει ότι διενεργήθηκαν δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων και δεν περιλήφθηκαν σε αυτήν.
    • Ενότητα Β

Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €25.352. Από τον έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δεν έχει εντοπισθεί κάτι που να υποστηρίζει ότι υπάρχει υπέρβαση του ορίου των επιτρεπόμενων δαπανών.

• Ενότητα Γ

Ο υποψήφιος δεν υποστηρίχθηκε από κοινοβουλευτικό κόμμα, οπότε δεν προκύπτει θέμα επιστροφής αδαπάνητης κρατικής χορηγίας.

Ευστρατίου Ανδρέας

Ο υποψήφιος κ. Ευστρατίου Ανδρέας συμμετείχε στις προεδρικές εκλογές του 2018, χωρίς την υποστήριξη κάποιου πολιτικού κόμματος.

• Ευρήματα

• Ο υποψήφιος υπέβαλε την έκθεση εκλογικών εξόδων του στο Υπουργείο Εσωτερικών στις 28.3.2018 και το Υπουργείο διαβίβασε την έκθεση στην Υπηρεσία μας με επιστολή, ημερ. 29.3.2018.

Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου δημοσιεύθηκε στις 22.3.2018 και 24.3.2018 σε δύο εφημερίδες.

• Ο υποψήφιος δεν έχει υποβάλει στον Έφορο «ένορκο κατάθεση υποψήφιου».
• Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του Υποψήφιου διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €2.000. Δεν έχουν δηλωθεί δαπάνες στην παράγραφο 5 της έκθεσης.
  • Συμπεράσματα
    • Ενότητα Α
  • Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου υποβλήθηκε και δημοσιεύθηκε εντός των καθοριζόμενων από τη νομοθεσία προθεσμιών (παράγραφος 5.3.1(α) πιο πάνω).
  • Ο υποψήφιος δεν έχει υποβάλει στον Έφορο «ένορκο κατάθεση υποψήφιου», κατά παράβαση της ισχύουσας νομοθεσίας (παράγραφος 3.4(β)(v) πιο πάνω).
  • Από τον έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας δεν έχει περιέλθει στην αντίληψή μας κάτι που να υποστηρίζει ότι διενεργήθηκαν δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων και δεν περιλήφθηκαν σε αυτήν.
    • Ενότητα Β

Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €2.000. Από τον έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δεν έχει εντοπισθεί κάτι που να υποστηρίζει ότι υπάρχει υπέρβαση του ορίου των επιτρεπόμενων δαπανών.

• Ενότητα Γ

Ο υποψήφιος δεν υποστηρίχθηκε από κοινοβουλευτικό κόμμα, οπότε δεν προκύπτει θέμα επιστροφής αδαπάνητης κρατικής χορηγίας.

Καπηλιώτης Χριστάκης

Ο υποψήφιος κ. Καπηλιώτης Χριστάκης συμμετείχε στις προεδρικές εκλογές του 2018, χωρίς την υποστήριξη κάποιου πολιτικού κόμματος .

• Ευρήματα

• Ο υποψήφιος υπέβαλε την έκθεση εκλογικών εξόδων του στο Υπουργείο Εσωτερικών στις 29.3.2018 και το Υπουργείο διαβίβασε την έκθεση στην Υπηρεσία μας με επιστολή, ημερ. 12.4.2018.

Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου δημοσιεύθηκε στις 21.3.2018 σε δύο εφημερίδες.

• Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €2.735. Δεν έχουν δηλωθεί δαπάνες στην παράγραφο 5 της έκθεσης.
  • Συμπεράσματα
    • Ενότητα Α
  • Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου υποβλήθηκε και δημοσιεύθηκε εντός των καθοριζόμενων από τη νομοθεσία προθεσμιών (παράγραφος 5.4.1(α) πιο πάνω).
  • Από τον έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας δεν έχει περιέλθει στην αντίληψή μας κάτι που να υποστηρίζει ότι διενεργήθηκαν δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων και δεν περιλήφθηκαν σε αυτήν.
    • Ενότητα Β

Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €2.735. Από τον έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δεν έχει εντοπισθεί κάτι που να υποστηρίζει ότι υπάρχει υπέρβαση του ορίου των επιτρεπόμενων δαπανών.

• Ενότητα Γ

Ο υποψήφιος δεν υποστηρίχθηκε από κοινοβουλευτικό κόμμα, οπότε δεν προκύπτει θέμα επιστροφής αδαπάνητης κρατικής χορηγίας.

Λιλλήκας Γιώργος

Την υποψηφιότητα του κ. Λιλλήκα Γιώργου στις προεδρικές εκλογές του 2018 υποστήριξε η Συμμαχία Πολιτών.

• Ευρήματα

• Ο Εκλογικός Αντιπρόσωπος του υποψήφιου υπέβαλε την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου στο Υπουργείο Εσωτερικών στις 4.4.2018 και το Υπουργείο διαβίβασε την έκθεση στην Υπηρεσία μας με επιστολή, ημερ 13.4.2018.

Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου δημοσιεύθηκε στις 4.4.2018 σε τουλάχιστον τρεις εφημερίδες.

• Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €334.186. Οι δαπάνες της παραγράφου 5, που αφορούν σε διαφημίσεις σε ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς, εφημερίδες, περιοδικά και διαφημιστικές πινακίδες, ανέρχονται σε €150.008.
• Ο υποψήφιος δεν έλαβε οποιοδήποτε ποσό για σκοπούς προεκλογικών δαπανών από την κρατική χορηγία που έλαβε το κόμμα που τον υποστήριξε.
• Από δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε εντοπίσαμε τα ακόλουθα:
  • (i) Από τις υποβληθείσες καταστάσεις φορέων που παρείχαν διαφημιστικές υπηρεσίες στον υποψήφιο, φαίνεται ότι:
    • παραχωρήθηκαν εκπτώσεις προς τον υποψήφιο από το διαφημιστικό γραφείο με το οποίο συνεργάστηκε ο υποψήφιος, συνολικού ύψους €135, οι οποίες δεν έχουν περιληφθεί στις συνολικές δαπάνες του υποψήφιου,
    • παραχωρήθηκαν επίσης εκπτώσεις όχι προς τον υποψήφιο ή το κόμμα που τον υποστήριξε, αλλά από τους διαφημιστικούς φορείς προς το διαφημιστικό γραφείο με το οποίο συνεργάστηκε ο υποψήφιος, συνολικού ύψους €8.691, οι οποίες δεν έχουν περιληφθεί στις συνολικές δαπάνες του υποψήφιου.
  • (ii) Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, που υποβλήθηκε στην Υπηρεσία μας, στις δαπάνες περιλαμβάνεται ποσό ύψους €1.291, το οποίο αφορά σε «έξοδα που καλύφθηκαν από υποστηρικτή υποψηφιότητας».
• Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, που υποβλήθηκε στην Υπηρεσία μας, παρουσιάζεται έλλειμμα ύψους €2.205, ενώ σύμφωνα με την κατάσταση δαπανών που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Φιλελεύθερος» στις 4.4.2018, παρουσιάζεται έλλειμμα ύψους €3.496. Η διαφορά ύψους €1.291 οφείλεται στη μη συμπερίληψη στην κατάσταση που δημοσιεύθηκε στα έσοδα, ποσού ύψους €1.291, που αφορά σε εισφορά από υποστηρικτή της υποψηφιότητάς του.
• Το πολιτικό κόμμα που υποστήριξε τον υποψήφιο διενήργησε δαπάνες για σκοπούς προεδρικών εκλογών συνολικού ύψους €382.549, σύμφωνα με τις αναλυτικές καταστάσεις εσόδων και δαπανών που έχει υποβάλει στην Υπηρεσία μας. Στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου περιλαμβάνεται τόσο στα έσοδα όσο και στις δαπάνες ποσό ύψους €180.760, το οποίο, όπως αναφέρεται στην έκθεση, αφορά σε έξοδα που διενεργήθηκαν από τη Συμμαχία Πολιτών για λογαριασμό του υποψήφιου.
• Το συνολικό κόστος που προέκυψε για την προώθηση της υποψηφιότητας του κ. Λιλλήκα, σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων που έχει υποβάλει και αφού λήφθηκε υπόψη η αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του πολιτικού κόμματος που τον υποστήριξε, οι συγκεντρωτικές καταστάσεις που απέστειλαν οι διαφημιστικοί φορείς και όπως έχει προσαρμοστεί από τα ευρήματα του ελέγχου μας, ανεξάρτητα του αν τα πιο κάτω προσμετρούν για σκοπούς αξιολόγησης της υπέρβασης του ορίου δαπανών του υποψήφιου, αναλύεται ως εξής:

	€
Δαπάνες ως η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου	334.186
Εκπτώσεις από διαφημιστικό γραφείο	135
	334.321
Επιπρόσθετες δαπάνες Συμμαχίας Πολιτών (€382.549-€180.760)	201.789
Εκπτώσεις μεταξύ διαφημιστικών φορέων	8.691
Σύνολο	544.801

Ενώ, σύμφωνα με την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του κινήματος για τις προεδρικές εκλογές του 2018, οι συνολικές δαπάνες ανέρχονται σε €382.549, σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις του Κινήματος για τα έτη 2017 και 2018, οι οποίες έχουν ελεγχθεί από ιδιώτη ελεγκτή, τα «έξοδα εκλογών» ανέρχονται σε €188.329 και €0, αντίστοιχα, με αποτέλεσμα να υπάρχει ασάφεια ως προς το πραγματικό ύψος των δαπανών που διενεργήθηκαν από το κίνημα για σκοπούς προεδρικών εκλογών.

• Συμπεράσματα
  • Ενότητα Α
• Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου υποβλήθηκε και δημοσιεύθηκε εντός των καθοριζόμενων από τη νομοθεσία προθεσμιών (παράγραφος 5.5.1(α) πιο πάνω).
• Από τον δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δεν έχει περιέλθει στην αντίληψή μας κάτι που να υποστηρίζει ότι δεν περιλαμβάνονται όλες οι δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων, εκτός από τα ακόλουθα:
  • Ποσό ύψους €135, που αφορά σε εκπτώσεις διαφημιστικών φορέων προς τον υποψήφιο (παράγραφος 5.5.1(δ)(i) πιο πάνω).
  • Όσον αφορά στις εκπτώσεις από τους διαφημιστικούς φορείς προς το διαφημιστικό γραφείο με το οποίο συνεργάστηκε ο υποψήφιος, συνολικού ύψους €8.691, φαίνεται να υπάρχει ασάφεια στη νομοθεσία κατά πόσον επηρεάζει ή όχι το ύψος των δαπανών του υποψήφιου. Τo θέμα θα διαβιβαστεί στον Έφορο για ενδεδειγμένες ενέργειες (παράγραφος 5.5.1(δ)(i) πιο πάνω).

Σχετικά σημειώνουμε ότι στη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας,                     ημερ. 11.12.2017, αναφέρεται ότι «…οι προρρηθείσες διατυπώσεις του άνω άρθρου 5^[2] είναι επαρκώς ευρείες ώστε να εντάσσουν στην έννοια της “ιδιωτικής χρηματικής ή μη, εισφοράς” ή και “ιδιωτικής εισφοράς οποιουδήποτε είδους” οποιαδήποτε έκπτωση για δαπάνες που αφορούν την προεκλογική εκστρατεία, διότι τέτοιου είδους έκπτωση, έστω αν γίνεται έμμεσα, διευκολύνει το κόμμα, ανακουφίζοντάς το από το βάρος των οικονομικών του υποχρεώσεων έχοντας το ίδιο πρακτικό αποτέλεσμα με τις άμεσες εισφορές». Σημειώνουμε, ωστόσο, ότι πέραν του ότι είναι αποδεκτή και συνήθης πρακτική να παραχωρούνται εκπτώσεις από διαφημιστικούς φορείς και εκτός προεκλογικών εκστρατειών, στην προκειμένη περίπτωση η έκπτωση δεν παραχωρήθηκε προς τον υποψήφιο ή τον αντιπρόσωπό του, αλλά προς το διαφημιστικό γραφείο με το οποίο συνεργάστηκε ο υποψήφιος.

• Από τον δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δεν έχει εντοπισθεί κάτι που να υποστηρίζει ότι οι δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς που περιλαμβάνονται στην παράγραφο 5 της έκθεσης,
• δεν συνάδουν με τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας,
• δεν αφορούν στην προεκλογική εκστρατεία του υποψήφιου,
• δεν έχουν πράγματι διενεργηθεί και
• δεν έχουν διενεργηθεί εντός της προεκλογικής περιόδου.
  • Ενότητα Β

Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €334.186. Από τον δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δεν έχει εντοπισθεί κάτι που να υποστηρίζει ότι υπάρχει υπέρβαση του ορίου των επιτρεπόμενων δαπανών.

• Ενότητα Γ

Ο υποψήφιος δεν έλαβε οποιοδήποτε ποσό από την κρατική χορηγία που έλαβε το κόμμα που τον υποστήριξε για σκοπούς προεκλογικών εξόδων.

Μαλάς Σταύρος

Την υποψηφιότητα του κ. Μαλά Σταύρου στις προεδρικές εκλογές του 2018 υποστήριξε το Ανορθωτικό Κόμμα Εργαζόμενου Λαού (ΑΚΕΛ).

• Ευρήματα

• Ο εκλογικός αντιπρόσωπος του υποψήφιου υπέβαλε την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου στο Υπουργείο Εσωτερικών στις 3.4.2018 και το Υπουργείο τη διαβίβασε στην Υπηρεσία μας με επιστολή, ημερ. 13.4.2018.

Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου δημοσιεύθηκε στις 3.4.2018 σε τουλάχιστον δύο εφημερίδες.

• Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €999.028. Οι δαπάνες της παραγράφου 5 της έκθεσης, που αφορούν σε διαφημίσεις σε ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς οργανισμούς, εφημερίδες, περιοδικά και διαφημιστικές πινακίδες, ανέρχονται σε €582.422.
• Ο υποψήφιος έλαβε ποσό ύψους €473.800 από την Κεντρική Επιτροπή του ΑΚΕΛ για σκοπούς προεκλογικών εξόδων.
• Από δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε διαπιστώσαμε τα ακόλουθα:
  • Δεν έχει εντοπισθεί αποδεικτικό στοιχείο για δαπάνη ύψους €8.400, που αφορά σε φωτογραφικές υπηρεσίες. Ο εκλογικός αντιπρόσωπος του υποψήφιου σε επιστολή,         ημερ. 16.11.2020, προς την Υπηρεσία μας, αναφέρει ότι το παραστατικό της δαπάνης, η οποία πληρώθηκε με επιταγές, πιθανόν να έχει απολεσθεί.
  • Ο εκλογικός αντιπρόσωπος του υποψήφιου υπέβαλε στην Υπηρεσία μας στις 22.7.2020, συμφιλιωτική κατάσταση μεταξύ των ποσών που καταβλήθηκαν από τον υποψήφιο για διαφημιστικούς σκοπούς προς το διαφημιστικό γραφείο με το οποίο συνεργάστηκε και αφορούν σε διαφημιστικές υπηρεσίες σε Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και των ποσών που παρουσιάζονται στις συγκεντρωτικές καταστάσεις που υποβλήθηκαν από διαφημιστικούς φορείς για τις υπηρεσίες που προσέφεραν στον υποψήφιο. Από τον έλεγχο της εν λόγω συμφιλίωσης, παρατηρήσαμε ότι οι συνολικές δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς, όπως δηλώθηκαν από τον υποψήφιο, ανέρχονται σε €370.019, ενώ όπως δηλώθηκαν από τους διαφημιστικούς φορείς ανέρχονται σε €311.048. Η διαφορά ύψους €58.971 αναλύεται ως ακολούθως:
    • Ποσό ύψους €55.734, αφορά σε διαφημιστικές υπηρεσίες από φορείς που δεν υπέβαλαν συγκεντρωτική κατάσταση στην Υπηρεσία μας.
    • Για ποσό ύψους €11.237, αριθμός διαφημιστικών φορέων δήλωσαν στις συγκεντρωτικές καταστάσεις που μας υπέβαλαν μικρότερο ποσό από το ποσό που δηλώθηκε από τον υποψήφιο. Σημειώνουμε ότι δεν έχει δοθεί κάποια επεξήγηση από τον εκλογικό αντιπρόσωπο/υποψήφιο για τους λόγους ύπαρξης των διαφορών.
    • Για ποσό συνολικού ύψους €8.000, δύο διαφορετικοί φορείς δήλωσαν μεγαλύτερο ποσό από το ποσό που δηλώθηκε από τον υποψήφιο. Σημειώνουμε ότι δεν έχει δοθεί κάποια επεξήγηση από τον εκλογικό αντιπρόσωπο/υποψήφιο για τους λόγους ύπαρξης των διαφορών και δεν υποβλήθηκαν υποστηρικτικά στοιχεία που να αφορούν στη διαφορά πέραν από τις καταστάσεις των διαφημιστικών φορέων.
  • Από τις υποβληθείσες καταστάσεις φορέων που παρείχαν διαφημιστικές υπηρεσίες στον υποψήφιο, φαίνεται ότι παραχωρήθηκαν εκπτώσεις, όχι προς τον υποψήφιο ή το κόμμα που τον υποστήριξε, αλλά από τους διαφημιστικούς φορείς προς το διαφημιστικό γραφείο με το οποίο συνεργάστηκε ο υποψήφιος, συνολικού ύψους €36.152, οι οποίες δεν έχουν περιληφθεί στις συνολικές δαπάνες του υποψήφιου.
  • Στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου περιλαμβάνεται πληρωμή για πρόστιμο που επιβλήθηκε από την Επίτροπο Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα ύψους €10.800.
• Tο συνολικό κόστος που προέκυψε για προώθηση της υποψηφιότητας του κ. Μαλά, σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων που έχει υποβάλει και αφού λήφθηκε υπόψη η αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του πολιτικού κόμματος που τον υποστήριξε και οι συγκεντρωτικές καταστάσεις που απέστειλαν οι διαφημιστικοί φορείς και όπως έχει προσαρμοστεί από τα ευρήματα του ελέγχου μας, ανεξάρτητα του αν τα πιο κάτω προσμετρούν για σκοπούς αξιολόγησης υπέρβασης του ορίου του υποψήφιου, αναλύεται ως εξής:

	€
Δαπάνες ως η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου	999.028
Διαφημίσεις οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου	8.000
	1.007.028
Εκπτώσεις μεταξύ διαφημιστικών φορέων	36.152
Σύνολο	1.043.180

Σημειώνουμε ότι, στον πιο πάνω πίνακα δεν περιλαμβάνονται δαπάνες που τυχόν διενήργησε το ΑΚΕΛ για σκοπούς προεδρικών εκλογών. Σχετικά αναφέρουμε ότι, σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις του ΑΚΕΛ, που υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία μας για τα έτη 2017 και 2018, οι οποίες έχουν ελεγχθεί από ιδιώτη ελεγκτή, το ΑΚΕΛ διενήργησε δαπάνες για σκοπούς εκλογών ύψους €254.859 και €340.800, αντίστοιχα. Οι δαπάνες αυτές δεν περιλαμβάνονται στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου. Σημειώνουμε ότι το ΑΚΕΛ δεν υπέβαλε αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών για τις προεδρικές εκλογές του 2018.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ, σε επιστολή, ημερ. 19.11.2020, προς την Υπηρεσία μας, αναφέρει, χωρίς ωστόσο να έχει υποβάλει οποιαδήποτε αποδεικτικά στοιχεία, ότι «τα ποσά που αναγράφονται στις οικονομικές καταστάσεις του ΑΚΕΛ για τα έξοδα εκλογών 2017 και 2018 αφορούν όχι μόνο έξοδα προεδρικών αλλά και έξοδα άλλων εκλογών όπως Βουλευτικών, Δημοτικών και Ευρωεκλογών. Το συνολικό ποσό που δαπανήθηκε για τις προεδρικές του 2018 και εμβάστηκε στο Επιτελείο Σταύρου Μαλά είναι αυτό που αναγράφεται, δηλαδή €473.800». Αναφέρει, επίσης, ότι περιλαμβάνει και έξοδα «ερευνών -δημοσκοπήσεων» που δεν αφορούν μόνο στην προεκλογική περίοδο, αλλά είναι συστηματικές και συνεχείς και εκ παραδρομής συμπεριλήφθηκαν στην κατηγορία «έξοδα εκλογών».

• Συμπεράσματα
  • Ενότητα Α
• Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου υποβλήθηκε και δημοσιεύθηκε εντός των καθοριζομένων από τη νομοθεσία προθεσμιών (παράγραφος 5.6.1(α) πιο πάνω).
• Από τον δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δεν έχει περιέλθει στην αντίληψή μας κάτι που να υποστηρίζει ότι δεν περιλαμβάνονται όλες οι δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων, εκτός από τα ακόλουθα:
  • Ποσό ύψους €8.000, που αφορά σε διαφημίσεις (παράγραφος 5.6.1(δ)(ii) πιο πάνω).

Ο Εκλογικός Αντιπρόσωπος του υποψήφιου σε επιστολή, ημερ. 16.11.2020, αναφέρει, σε σχέση με το ποσό των €8.000 που υπολείπεται της δήλωσής του, ότι θεωρούν ότι «με την ίδια λογική (δηλαδή ότι τεκμήριο αποτελούν οι δηλώσεις των διαφημιστικών φορέων), πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι δηλώσεις των αντίστοιχων διαφημιστικών φορέων και όπου έτυχε το αντίστροφο. Για την ακρίβεια, το συνολικό των €11.237 της δήλωσης του υποψήφιου, που υπερβαίνει της δήλωσης των φορέων θα πρέπει να συμψηφιστεί με το ποσό των €8.000». Σύμφωνα με την ίδια επιστολή, αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα το συνολικό ποσό εξόδων του υποψήφιου να μειωθεί κατά €3.273.

• Όσον αφορά στις εκπτώσεις από τους διαφημιστικούς φορείς προς το διαφημιστικό γραφείο με το οποίο συνεργάστηκε ο υποψήφιος, συνολικού ύψους €36.152, φαίνεται να υπάρχει ασάφεια στη νομοθεσία κατά πόσον επηρεάζει ή όχι το ύψος των δαπανών του υποψήφιου. Τα θέμα θα διαβιβαστεί στον Έφορο για ενδεδειγμένες ενέργειες (παράγραφος 5.6.1(δ)(iii) πιο πάνω).

Σχετικά σημειώνουμε ότι στη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας,              ημερ. 11.12.2017, αναφέρεται ότι «…οι προρρηθείσες διατυπώσεις του άνω άρθρου 5^[3] είναι επαρκώς ευρείες ώστε να εντάσσουν στην έννοια της “ιδιωτικής χρηματικής ή μη, εισφοράς” ή και “ιδιωτικής εισφοράς οποιουδήποτε είδους” οποιαδήποτε έκπτωση για δαπάνες που αφορούν την προεκλογική εκστρατεία, διότι τέτοιου είδους έκπτωση, έστω αν γίνεται έμμεσα, διευκολύνει το κόμμα, ανακουφίζοντάς το από το βάρος των οικονομικών του υποχρεώσεων έχοντας το ίδιο πρακτικό αποτέλεσμα με τις άμεσες εισφορές». Σημειώνουμε, ωστόσο, ότι πέραν του ότι είναι αποδεκτή και συνήθης πρακτική να παραχωρούνται εκπτώσεις από διαφημιστικούς φορείς και εκτός προεκλογικών εκστρατειών, στην προκειμένη περίπτωση η έκπτωση δεν παραχωρήθηκε προς τον υποψήφιο ή τον αντιπρόσωπό του.

Ο εκλογικός αντιπρόσωπος του υποψήφιου στην ίδια επιστολή, ημερ. 16.11.2020, αναφέρει ότι ποσό ύψους €15.451 (μέρος του πιο πάνω ποσού), που αφορά σε έκπτωση παρόχων διαφήμισης προς τον διαφημιστικό τους πράκτορα, ως εκλογικό επιτελείο, εκ παραδρομής δεν ενημερώθηκε για να την περιλάβει στις εκλογικές δαπάνες. Για το υπόλοιπο ποσό ύψους €20.701 αναφέρει ότι «δεν μπορεί να λογίζεται ως έκπτωση προς το επιτελείο γιατί ούτε ο ίδιος ο πράκτοράς τους δεν γνώριζε για την έκπτωση αυτή».

• Από τον δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δεν έχει εντοπισθεί κάτι που να υποστηρίζει ότι οι δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς, που περιλαμβάνονται στην παράγραφο 5 της έκθεσης,
• δεν συνάδουν με τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας,
• δεν αφορούν στην προεκλογική εκστρατεία του υποψήφιου,
• δεν έχουν πράγματι διενεργηθεί και
• δεν έχουν διενεργηθεί εντός της προεκλογικής περιόδου.
  • Ενότητα Β

Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €999.028. Όσον αφορά στο κατά πόσον υπάρχει υπέρβαση του ορίου των επιτρεπόμενων δαπανών, αναφέρονται τα ακόλουθα:

• Οι δαπάνες του υποψήφιου θα πρέπει να αυξηθούν με ποσό συνολικού ύψους €8.000 που αφορά σε διαφημίσεις (παράγραφος 5.6.1(δ)(ii) πιο πάνω).
• Για εκπτώσεις μεταξύ διαφημιστικών φορέων συνολικού ύψους €36.152 (παράγραφος 5.6.1(δ)(iii) πιο πάνω) υπάρχει ασάφεια κατά πόσον θα πρέπει να προσμετρήσουν στο σύνολο των δαπανών του υποψήφιου, θέμα το οποίο θα πρέπει να απασχολήσει τον Έφορο, αφού λάβει υπόψη και τον χειρισμό παρόμοιων θεμάτων από άλλους υποψήφιους και πολιτικά κόμματα.
  • Ενότητα Γ

Ο υποψήφιος έλαβε ποσό ύψους €473.800 από την Κεντρική Επιτροπή ΑΚΕΛ για σκοπούς προεκλογικών εξόδων. Το ποσό αυτό είναι μικρότερο από το συνολικό ποσό δαπανών του υποψήφιου (€999.028), επομένως δεν τίθεται θέμα επιστροφής αδαπάνητης κρατικής χορηγίας στο πολιτικό κόμμα από το οποίο λήφθηκε.

Μηνά Μιχάλης

Την υποψηφιότητα του κ. Μηνά Μιχάλη στις προεδρικές εκλογές του 2018, υποστήριξε η Οργάνωση Αγωνιστών Δικαιοσύνης (ΟΑΔ).

• Ευρήματα

• Ο εκλογικός αντιπρόσωπος του υποψήφιου υπέβαλε την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου στο Υπουργείο Εσωτερικών στις 19.3.2018 και το Υπουργείο διαβίβασε την έκθεση στην Υπηρεσία μας με επιστολή, ημερ. 26.3.2018.

Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του πολιτικού κόμματος που υποστήριξε τον υποψήφιο. Σημειώνεται ότι δεν φαίνεται στη δημοσίευση η ημερομηνίας ανάρτησης της έκθεσης στην ιστοσελίδα. Η έκθεση φέρει σφραγίδα «Ελήφθη» από το Υπουργείο Εσωτερικών, γεγονός που υποδηλοί ότι η έκθεση δημοσιεύθηκε μετά την υποβολή της στον Έφορο.

• Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €35.729. Οι δαπάνες της παραγράφου 5 της έκθεσης, που αφορούν σε διαφημίσεις σε ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς οργανισμούς, εφημερίδες, περιοδικά και διαφημιστικές πινακίδες, ανέρχονται σε €7.694.
• Από δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε εντοπίσαμε τα ακόλουθα:
  • Αριθμός τιμολογίων που επισυνάφθηκαν στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου εκδόθηκαν στην ΟΑΔ. Για να μπορέσουμε να εξακριβώσουμε κατά πόσον οι δαπάνες αυτές καταβλήθηκαν από τον ίδιο τον υποψήφιο ή από την ΟΑΔ, ζητήσαμε με επιστολή μας, ημερ. 22.6.2020, όπως ο υποψήφιος υποβάλει στην Υπηρεσία μας αντίγραφο της κατάστασης του τραπεζικού λογαριασμού από τον οποίο διενεργήθηκαν οι πληρωμές. Ο υποψήφιος δεν υπέβαλε κάτι σχετικό στην Υπηρεσία μας μέχρι την ημερομηνία της παρούσας Έκθεσης.
  • Σύμφωνα με στοιχεία που υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία μας από τον υποψήφιο, καταβλήθηκε σε διαφημιστική εταιρεία ποσό ύψους €4.760 για διαφήμιση σε πινακίδες. Από στοιχεία που υπέβαλε η εν λόγω εταιρεία στην Υπηρεσία μας φαίνεται ότι η εταιρεία παρείχε υπηρεσίες στην ΟΑΔ ύψους €7.420 σχετικά με τις προεδρικές εκλογές. Σημειώνεται ότι η ΟΑΔ δεν έχει υποβάλει αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών για τις προεδρικές εκλογές στην Υπηρεσία μας και ούτε έχει εντοπισθεί κάποιο ποσό στις οικονομικές καταστάσεις του κόμματος, που να αφορά στις προεδρικές εκλογές. Επισημαίνουμε ότι με την πιο πάνω επιστολή μας. ημερ. 22.6.2020, ζητήθηκε επίσης από τον υποψήφιο όπως, σε συνεννόηση με τον εν λόγω διαφημιστικό φορέα, διενεργηθεί συμφιλίωση των πιο πάνω ποσών.

Ο υποψήφιος σε ηλεκτρονικό μήνυμα, ημερ. 19.11.2020, προς την Υπηρεσία μας, αναφέρει ότι «τα έξοδα της προεκλογικής είχαν αναληφθεί όλα από τον υποψήφιο άσχετα αν κάποια έχουν τιμολογηθεί στην Οργάνωση Αγωνιστών Δικαιοσύνης». Στο εν λόγω ηλεκτρονικό μήνυμα, επισυνάφθηκε επιστολή διαφημιστικού φορέα, στην οποία αναφέρει ότι «το συνολικό ποσό που έχει καταβληθεί από την ΟΑΔ προς την εταιρεία … ανέρχεται στο ποσό των €4.760», καθώς και συμφιλίωση μεταξύ των εν λόγω ποσών, η οποία ετοιμάστηκε από τον διαφημιστικό φορέα. Από τη συμφιλίωση προκύπτει ότι:

• Στον διαφημιστικό φορέα καταβλήθηκε ποσό ύψους €4.760.
• Ο διαφημιστικός φορέας παραχώρησε έκπτωση ύψους €5.100, η οποία δεν περιλαμβάνεται στις συνολικές δαπάνες του υποψήφιου.

• Συμπεράσματα
  • Ενότητα Α
• Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου υποβλήθηκε εντός των καθοριζόμενων από τη νομοθεσία προθεσμιών (παράγραφος 5.7.1(α) πιο πάνω). Η έκθεση δεν δημοσιεύθηκε πριν από την υποβολή της στον Έφορο.
• Από τον δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε υπάρχει ασάφεια κατά πόσον οι δαπάνες που περιλαμβάνονται στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου διενεργήθηκαν από τον υποψήφιο ή από την ΟΑΔ.

Στην περίπτωση που οι δαπάνες διενεργήθηκαν από την ΟΑΔ καθίστανται παράνομες, γιατί διενεργήθηκαν από τρίτο πρόσωπο και δεν θα προσμετρήσουν στο ύψος των δαπανών του υποψήφιου.

Στην περίπτωση που οι δαπάνες διενεργήθηκαν από το υποψήφιο, όσον αφορά στις δαπάνες της παραγράφου 5 της έκθεσης, δεν έχει περιέλθει στην αντίληψή μας κάτι που να υποστηρίζει ότι δεν περιλαμβάνονται όλες οι δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων, εκτός από ποσό ύψους €5.100, που αφορά σε εκπτώσεις από διαφημιστική εταιρεία προς τον υποψήφιο (παράγραφος 5.7.1(γ)(ii) πιο πάνω).

Σχετικά σημειώνουμε ότι στη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας,                            ημερ. 11.12.2017, αναφέρεται ότι «…οι προρρηθείσες διατυπώσεις του άνω άρθρου 5^[4] είναι επαρκώς ευρείες ώστε να εντάσσουν στην έννοια της “ιδιωτικής χρηματικής ή μη, εισφοράς” ή και “ιδιωτικής εισφοράς οποιουδήποτε είδους” οποιαδήποτε έκπτωση για δαπάνες που αφορούν την προεκλογική εκστρατεία, διότι τέτοιου είδους έκπτωση, έστω αν γίνεται έμμεσα, διευκολύνει το κόμμα, ανακουφίζοντάς το από το βάρος των οικονομικών του υποχρεώσεων έχοντας το ίδιο πρακτικό αποτέλεσμα με τις άμεσες εισφορές».

• Από τον δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δεν έχει εντοπισθεί κάτι που να υποστηρίζει ότι οι δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς που περιλαμβάνονται στην παράγραφο 5 της έκθεσης,
• δεν συνάδουν με τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας,
• δεν αφορούν στην προεκλογική εκστρατεία του υποψήφιου,
• δεν έχουν πράγματι διενεργηθεί, εκτός από την αβεβαιότητα κατά πόσον οι δαπάνες διενεργήθηκαν από τον υποψήφιο ή από την ΟΑΔ, και
• δεν έχουν διενεργηθεί εντός της προεκλογικής περιόδου.

 

• Ενότητα Β

Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €35.729. Από τον δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δεν έχει εντοπισθεί κάτι που να υποστηρίζει ότι υπάρχει υπέρβαση του ορίου των επιτρεπόμενων δαπανών.

• Ενότητα Γ

Το κόμμα (ΟΑΔ) (μη κοινοβουλευτικό), που υποστήριξε τον υποψήφιο, δεν έλαβε κρατική χορηγία για σκοπούς προεκλογικών εξόδων, οπότε δεν προκύπτει θέμα επιστροφής αδαπάνητης κρατικής χορηγίας.

Παπαδόπουλος Νικόλας

Την υποψηφιότητα του κ. Παπαδόπουλου Νικόλα στις προεδρικές εκλογές του 2018 υποστήριξαν τα πολιτικά κόμματα Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΗΚΟ), το Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ (ΕΔΕΚ), το Κίνημα Οικολόγων Συνεργασία Πολιτών και το Κίνημα Αλληλεγγύη.

• Ευρήματα

• Ο εκλογικός αντιπρόσωπος του υποψήφιου υπέβαλε την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου στο Υπουργείο Εσωτερικών στις 26.3.2018 και το Υπουργείο διαβίβασε την έκθεση στην Υπηρεσία μας στις 28.3.2018.

Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου δημοσιεύθηκε στις 3.4.2018 σε τουλάχιστον τρεις εφημερίδες.

• Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €908.366. Οι δαπάνες που αφορούν σε διαφημίσεις (τηλεόραση, ραδιόφωνο, γιγαντοαφίσες, διαδίκτυο, μέσα κοινωνικής δικτύωσης), παράγραφος 5 της έκθεσης, ανέρχονται σε €468.930.
• Ο υποψήφιος δεν έλαβε οποιοδήποτε ποσό για σκοπούς προεκλογικών εξόδων από την κρατική χορηγία που έλαβαν τα κόμματα που τον υποστήριξαν.
• Από δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε διαπιστώσαμε τα ακόλουθα:
  • Στο συνολικό ποσό δαπανών ύψους €908.366 δεν περιλαμβάνεται ποσό ύψους €134.984, που αφορά στον Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) (ποσό ύψους €92.987 αφορά στις δαπάνες της παραγράφου 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων).
  • Από τις υποβληθείσες καταστάσεις φορέων που παρείχαν διαφημιστικές υπηρεσίες στον υποψήφιο, φαίνεται ότι παραχωρήθηκαν εκπτώσεις όχι προς τον υποψήφιο ή τα κόμματα που τον υποστήριξαν, αλλά από τους διαφημιστικούς φορείς προς το διαφημιστικό γραφείο με το οποίο συνεργάστηκε ο υποψήφιος, συνολικού ύψους €74.032, οι οποίες δεν έχουν περιληφθεί στις συνολικές δαπάνες του υποψήφιου.
  • Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, ποσά συνολικού ύψους €6.047 θεωρήθηκαν από τον υποψήφιο ως μη προεκλογικές δαπάνες και δεν περιλαμβάνονται στο ποσό των €908.366. Οι δαπάνες αυτές αφορούν σε καταβολή προστίμων συνολικού ύψους €5.400 προς την Επίτροπο Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, για παράβαση της σχετικής νομοθεσίας με την αποστολή μηνυμάτων σχετικά με τις εκλογές, σε τραπεζικά έξοδα τήρησης του τραπεζικού λογαριασμού που ανοίχθηκε για τις εκλογές ύψους €147, καθώς και σε εισφορές για φιλανθρωπικό σκοπό ύψους €500. Σημειώνουμε ότι τα ποσά αυτά καταβλήθηκαν από τον τραπεζικό λογαριασμό που, σύμφωνα με τον εκλογικό αντιπρόσωπο, «χρησιμοποιήθηκε αποκλειστικά για τη διενέργεια εισπράξεων και πληρωμών του κ. Νικόλα Παπαδόπουλου, για τις Προεδρικές Εκλογές 2018».
  • Δαπάνες για σκοπούς προεδρικών εκλογών διενήργησαν και τα πολιτικά κόμματα που υποστήριξαν τον υποψήφιο, σύμφωνα με τις αναλυτικές καταστάσεις εσόδων και δαπανών που έχουν υποβάλει στην Υπηρεσία μας. Οι δαπάνες που παρουσιάζονται στον πιο κάτω πίνακα είναι αυτές που δεν περιλαμβάνονται στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου.

Πολιτικό κόμμα	Ποσό €
ΔΗΚΟ	123.684
ΕΔΕΚ (τελική)	163.855
Κίνημα Οικολόγων Συνεργασία Πολιτών	64.326
Αλληλεγγύη	63.183
Σύνολο	415.048

Στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου περιλαμβάνεται ωστόσο ποσό ύψους €113.321 (μη συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ ύψους €20.973), το οποίο αφορά σε «Δαπάνες του Δημοκρατικού Κόμματος για λογαριασμό του υποψήφιου». Σημειώνουμε επίσης ότι στα αποδεικτικά στοιχεία, τα οποία επισυνάπτονταν στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, περιλαμβάνεται πληρωμή προς το ΔΗΚΟ ύψους €42.000. Σε επιστολή του εκλογικού αντιπροσώπου του υποψήφιου προς την Υπηρεσία μας, ημερ. 7.7.2020, αναφέρεται σχετικά «…με δεδομένο το γεγονός ότι το εν λόγω κόμμα είχε ήδη πραγματοποιήσει δαπάνες ύψους €113.321,34 συν ΦΠΑ “για λογαριασμό του υποψήφιου”, οποίος ήταν και είναι Πρόεδρος του εν λόγω κόμματος, είναι προφανές ότι ο κ. Παπαδόπουλος εισέφερε στο Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΗΚΟ) το ποσό που περίσσεψε στον τραπεζικό λογαριασμό, που είχε ανοιχθεί αποκλειστικά και μόνο για τις Προεδρικές Εκλογές, έναντι και των δαπανών που είχαν γίνει από το Δημοκρατικό Κόμμα (ΔΗΚΟ), για λογαριασμό της προεκλογικής εκστρατείας του κ. Παπαδόπουλου».

• Στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου παρουσιάζεται ποσό ύψους €63.700, το οποίο αφορά σε «ενοίκια επιτελείων που πληρώθηκαν από τρίτα πρόσωπα».

• Tο συνολικό κόστος που φαίνεται να προέκυψε για προώθηση της υποψηφιότητας του κ. Παπαδόπουλου, σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων που έχει υποβάλει και αφού λήφθηκαν υπόψη οι αναλυτικές καταστάσεις εσόδων και δαπανών των πολιτικών κομμάτων που τον υποστήριξαν, οι συγκεντρωτικές καταστάσεις που απέστειλαν οι διαφημιστικοί φορείς και όπως αυτό έχει προσαρμοστεί από τα ευρήματα του ελέγχου μας, ανεξάρτητα του αν τα πιο κάτω προσμετρούν για σκοπούς αξιολόγησης υπέρβασης του ορίου δαπανών του υποψήφιου, αναλύεται ως εξής:

	€
Δαπάνες ως η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου	908.366
ΦΠΑ για τις πιο πάνω δαπάνες	134.984
Πρόστιμα, εισφορές για φιλανθρωπικό σκοπό και τραπεζικά έξοδα	6.047
	1.049.397
Επιπρόσθετες δαπάνες κομμάτων	415.048
Εκπτώσεις μεταξύ διαφημιστικών φορέων	74.032
Σύνολο	1.538.477

Σημειώνεται ότι, το ποσό συνολικού ύψους €415.048 που αναφέρεται στον πιο πάνω πίνακα, αφορά στα ποσά που δήλωσαν τα πολιτικά κόμματα που υποστήριξαν τον υποψήφιο στις αναλυτικές καταστάσεις εσόδων και δαπανών τους για τις προεδρικές εκλογές του 2018, όπως υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία μας. Επισημαίνεται ότι:

• Σύμφωνα με την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών του ΔΗΚΟ για τις προεδρικές εκλογές, οι συνολικές δαπάνες ανέρχονται σε €257.979, ενώ σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις του Κόμματος για τα έτη 2017 και 2018, οι οποίες έχουν ελεγχθεί από ιδιώτη ελεγκτή, τα «έξοδα εκλογών» ανέρχονται σε €305.878. Ο Πρόεδρος του κόμματος, με επιστολή, ημερ. 27.11.2020, προς την Υπηρεσία μας αναφέρει ότι η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι ο Ιδιώτης Ελεγκτής του Δημοκρατικού Κόμματος, στις οικονομικές καταστάσεις των ενοποιημένων λογαριασμών για τα έτη 2017-2018, συμπεριλαμβάνει μέσα στη γενική δαπάνη «Έξοδα Εκλογών» και έξοδα για τις Βουλευτικές, Δημοτικές/Κοινοτικές και εσωκομματικές εκλογές.
• Σύμφωνα με την αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών της ΕΔΕΚ για τις προεδρικές εκλογές του 2018, οι συνολικές δαπάνες ανέρχονται σε €163.855 (τελική έκθεση), ενώ σύμφωνα με τις οικονομικές καταστάσεις του κινήματος για τα έτη 2017 και 2018, τα «έξοδα εκλογών» ανέρχονται σε €87.925 και €21.221, αντίστοιχα, με αποτέλεσμα να υπάρχει ασάφεια ως προς το πραγματικό ύψος των δαπανών που διενήργησε το κίνημα για σκοπούς προεδρικών εκλογών.
  • Συμπεράσματα
    • Ενότητα Α
  • Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου υποβλήθηκε και δημοσιεύθηκε εντός των καθοριζόμενων από τη νομοθεσία προθεσμιών (παράγραφος 5.8.1(α) πιο πάνω).
  • Από τον δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δεν έχει περιέλθει στην αντίληψή μας κάτι που να υποστηρίζει ότι δεν περιλαμβάνονται όλες οι δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς στην παράγραφο 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων, εκτός από τα ακόλουθα:
    • Ποσό ύψους €92.987, που αφορά σε ΦΠΑ στις δαπάνες της παραγράφου 5 (παράγραφος 5.8.1(δ)(i) πιο πάνω).
    • Όσον αφορά στις εκπτώσεις από τους διαφημιστικούς φορείς, προς το διαφημιστικό γραφείο με το οποίο συνεργάστηκε ο υποψήφιος, συνολικού ύψους €74.032, φαίνεται να υπάρχει ασάφεια στη νομοθεσία κατά πόσον επηρεάζει ή όχι το ύψος των δαπανών του υποψήφιου. Το θέμα θα διαβιβαστεί στον Έφορο για ενδεδειγμένες ενέργειες (παράγραφος 5.8.1(δ)(ii) πιο πάνω).

Σχετικά σημειώνουμε ότι στη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας της Δημοκρατίας,            ημερ. 11.12.2017, αναφέρεται ότι «…οι προρρηθείσες διατυπώσεις του άνω άρθρου 5^[5] είναι επαρκώς ευρείες ώστε να εντάσσουν στην έννοια της “ιδιωτικής χρηματικής ή μη, εισφοράς” ή και “ιδιωτικής εισφοράς οποιουδήποτε είδους” οποιαδήποτε έκπτωση για δαπάνες που αφορούν την προεκλογική εκστρατεία, διότι τέτοιου είδους έκπτωση, έστω αν γίνεται έμμεσα, διευκολύνει το κόμμα, ανακουφίζοντάς το από το βάρος των οικονομικών του υποχρεώσεων έχοντας το ίδιο πρακτικό αποτέλεσμα με τις άμεσες εισφορές». Σημειώνουμε, ωστόσο, ότι πέραν του ότι είναι αποδεκτή και συνήθης πρακτική να παραχωρούνται εκπτώσεις από διαφημιστικούς φορείς και εκτός προεκλογικών εκστρατειών, στην προκειμένη περίπτωση η έκπτωση δεν παραχωρήθηκε προς τον υποψήφιο ή τον αντιπρόσωπό του, αλλά στο διαφημιστικό γραφείο με το οποίο συνεργάστηκε.

• Από τον δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, δεν έχει εντοπισθεί κάτι που να υποστηρίζει ότι οι δαπάνες για διαφημιστικούς σκοπούς, που περιλαμβάνονται στην παράγραφο 5 της έκθεσης,
• δεν συνάδουν με τις πρόνοιες της σχετικής νομοθεσίας,
• δεν αφορούν στην προεκλογική εκστρατεία του υποψήφιου,
• δεν έχουν πράγματι διενεργηθεί και
• δεν έχουν διενεργηθεί εντός της προεκλογικής περιόδου.
  • Ενότητα Β

Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €908.366. Όσον αφορά στο κατά πόσον υπάρχει υπέρβαση του ορίου των επιτρεπόμενων δαπανών αναφέρονται τα ακόλουθα:

• Οι δαπάνες του υποψήφιου θα πρέπει να αυξηθούν:
  • Με το ΦΠΑ που αφορά στις πιο πάνω δαπάνες συνολικού ύψους €134.983 (παράγραφος 5.8.1(δ)(i) πιο πάνω).

Ο εκλογικός αντιπρόσωπος του υποψήφιου σε επιστολή, ημερ. 27.11.2020, προς την Υπηρεσία μας, αναφέρει ότι «Ο ΦΠΑ είναι φόρος, ο οποίος καταβάλλεται προς το κράτος για κάθε αγορά αγαθών ή υπηρεσιών και ως εκ τούτου δεν είναι – και ούτε πρέπει να θεωρείται – προεκλογική δαπάνη».

• Με ποσό συνολικού ύψους €6.047, που αφορά σε πρόστιμα, εισφορές για φιλανθρωπικό σκοπό και τραπεζικά έξοδα, που θεωρήθηκαν από τον υποψήφιο ως μη προεκλογικές δαπάνες (παράγραφος 5.8.1(δ)(iii) πιο πάνω).

Ο Εκλογικός Αντιπρόσωπος του υποψήφιου στην πιο πάνω επιστολή αναφέρει ότι «Τα πρόστιμα που έχουν επιβληθεί στον υποψήφιο από την Επίτροπο Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα δεν είναι – και ούτε πρέπει να θεωρούνται- προεκλογική δαπάνη».

• Οι δαπάνες του υποψήφιου θα πρέπει να μειωθούν με τις δαπάνες που παράνομα διενεργήθηκαν από τρίτους και περιλαμβάνονται στην έκθεση εκλογικών εξόδων:
  • ΔΗΚΟ €113.321 πλέον ΦΠΑ €20.973 (παράγραφος 5.8.1(δ)(iv) πιο πάνω).
  • Ενοίκια επιτελείων που πληρώθηκαν από τρίτα πρόσωπα €63.700 (παράγραφος 5.8.1(δ)(v) πιο πάνω).

Στη βάση των γνωματεύσεων της Νομικής Υπηρεσίας (3.4(γ)(i) και 3.4(γ)(iii)), τα πιο πάνω ποσά δεν θα πρέπει να προσμετρήσουν στο συνολικό ύψος των δαπανών του υποψήφιου, όπως δεν έχουν προσμετρήσει και οι δαπάνες συνολικού ύψους €415.048, που θεωρείται ότι διενεργήθηκαν παράνομα από τα κόμματα που υποστήριξαν τον υποψήφιο, παρόλο που αφορούσαν την προεκλογική εκστρατεία. Τίθεται ωστόσο το ερώτημα, γιατί τα πιο πάνω ποσά δηλώθηκαν από τον υποψήφιο, ενώ οι δαπάνες ύψους €415.048 δεν έχουν δηλωθεί και αν τελικά θα έπρεπε να τύχουν και διαφορετικής αντιμετώπισης, όσον αφορά στο όριο των δαπανών, θέμα το οποίο θα πρέπει να απασχολήσει τον Έφορο.

Ο εκλογικός αντιπρόσωπος του υποψήφιου στην πιο πάνω επιστολή αναφέρει ότι «το ποσό των €113.321= (εκατό δεκατριών χιλιάδων τριακοσίων είκοσι ενός ευρώ) δαπανήθηκε από το ΔΗΚΟ, του οποίου ο υποψήφιος Νικόλας Παπαδόπουλος είναι Πρόεδρος, «για λογαριασμό του υποψήφιου». Γι’ αυτό, άλλωστε, δηλώθηκε στην Έκθεση την οποία υπέβαλα και περιλαμβάνεται στο συνολικό ποσό δαπανών, το οποίο δήλωσα. Αντίθετα, το ποσό των €415.048= (τετρακοσίων δεκαπέντε χιλιάδων και σαράντα οχτώ ευρώ) που η Ελεγκτική Υπηρεσία διαπίστωσε ότι έχει δαπανηθεί από τα κόμματα που στήριξαν την υποψηφιότητα του κ. Παπαδόπουλου (περιλαμβανομένου και του ΔΗΚΟ) την ίδια προεκλογική περίοδο, ΔΕΝ δαπανήθηκε “για λογαριασμό του υποψήφιου”, αλλά, προφανώς, δαπανήθηκε στο πλαίσιο της παράλληλης προεκλογικής δράσης τους που όλα ανεξαιρέτως τα κόμματα αναπτύσσουν σε κάθε εκλογική αναμέτρηση».

• Για τα πιο κάτω ποσά υπάρχει ασάφεια κατά πόσον θα πρέπει να προσμετρήσουν στο σύνολο των δαπανών του υποψήφιου, θέμα το οποίο θα πρέπει να απασχολήσει επίσης τον Έφορο, αφού λάβει υπόψη και τον χειρισμό παρόμοιων θεμάτων από άλλους υποψήφιους και πολιτικά κόμματα.
  • Πληρωμή προς το ΔΗΚΟ ποσού ύψους €42.000, (παράγραφος 5.8.1(δ)(iv) πιο πάνω). Σημειώνεται ότι αν το ποσό ύψους €42.000 αφορά σε:
• Αποπληρωμή μέρους των δαπανών συνολικού ύψους €113.321 συν ΦΠΑ που διενήργησε το ΔΗΚΟ, θεωρούμε ότι το ποσό αυτό δεν πρέπει να προσμετρήσει στο σύνολο των δαπανών του υποψήφιου, αφού αφορά σε δαπάνες που καθίστανται παράνομες γιατί διενεργήθηκαν από τρίτο πρόσωπο.
• Αδιάθετο υπόλοιπο του τραπεζικού λογαριασμού που χρησιμοποιήθηκε για την προεκλογική εκστρατεία του υποψήφιου, το οποίο δόθηκε στο ΔΗΚΟ με το κλείσιμο του λογαριασμού, θεωρούμε ότι ορθά δεν προσμετρήθηκε στο σύνολο δαπανών του υποψήφιου.
• Εισφορά προς το ΔΗΚΟ θεωρούμε ότι θα έπρεπε να προσμετρήσει στις δαπάνες του υποψήφιου.
  • Εκπτώσεις μεταξύ διαφημιστικών φορέων συνολικού ύψους €74.032 (παράγραφος 5.8.1(δ)(v) πιο πάνω).

Ο εκλογικός αντιπρόσωπος του υποψήφιου στην επιστολή, ημερ. 27.11.2020, αναφέρει σχετικά με τις εκπτώσεις ότι «οι εκπτώσεις που οι διαφημιστικοί φορείς παρέχουν προς το διαφημιστικό γραφείο, είναι προφανές ότι αυτές δεν πρέπει να επηρεάζουν το ύψος των δαπανών του υποψήφιου, αφού ούτε αφορούν τον υποψήφιο, ούτε ο υποψήφιος έχει οποιαδήποτε σχέση με αυτές».

• Ενότητα Γ

Ο υποψήφιος δεν έλαβε οποιοδήποτε ποσό από την κρατική χορηγία που έλαβαν τα πολιτικά κόμματα που τον υποστήριξαν για σκοπούς προεκλογικών εξόδων.

Χρίστου Χρίστος

Την υποψηφιότητα του κ. Χρίστου Χρίστου στις προεδρικές εκλογές του 2018 υποστήριξε το Εθνικό Λαϊκό Μέτωπο (ΕΛΑΜ).

• Ευρήματα

• Ο εκλογικός αντιπρόσωπος του υποψήφιου υπέβαλε την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου στο Υπουργείο Εσωτερικών στις 3.4.2018 και το Υπουργείο διαβίβασε την έκθεση στην Υπηρεσία μας με επιστολή, ημερ. 4.4.2018.

Η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου δημοσιεύθηκε στις 3.4.2018 στην ιστοσελίδα του πολιτικού κόμματος που υποστήριξε τον υποψήφιο.

• Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, διενεργήθηκαν δαπάνες συνολικού ύψους €132.596. Οι δαπάνες της παραγράφου 5 της έκθεσης εκλογικών εξόδων, που αφορούν σε διαφημίσεις σε ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς, εφημερίδες, περιοδικά και διαφημιστικές πινακίδες, ανέρχονται σε €114.521.
• Με επιστολή μας, ημερ. 22.6.2020, προς τον ιδιώτη ελεγκτή του υποψήφιου, ζητήθηκε όπως διευκρινιστεί κατά πόσον «ο υποψήφιος κ. Χρίστος Χρίστου έλαβε από το πολιτικό κόμμα που τον υποστήριξε, μέρος ή το σύνολο της κρατικής χορηγίας που του παραχωρήθηκε για σκοπούς προεδρικών εκλογών» και κατά πόσον ο υποψήφιος «επέστρεψε πίσω στο πολιτικό κόμμα, οποιοδήποτε αδιάθετο ποσό κρατικής χορηγίας το οποίο έλαβε για σκοπούς προεδρικών εκλογών, για να το επιστρέψει με τη σειρά του στο Κράτος». Η εκπρόσωπος του ιδιώτη ελεγκτή του, σε ηλεκτρονικό μήνυμα, ημερ. 24.9.2020, προς την Υπηρεσία μας, αναφέρει ότι «όσον αφορά τη μη αδιάθετη κρατική χορηγία για τις προεδρικές εκλογές αυτό δεν υφίσταται γιατί όπως θα δείτε και στην ταμειακή έκθεση που έχουμε ήδη καταθέσει στον Έφορο Τήρησης Μητρώου Πολιτικών Κομμάτων, υπήρχε έλλειμα για το ποσό των €34.288,45, το οποίο καλύφθηκε από τα ταμειακά αποθέματα του κόμματος».

Σημειώνεται ότι στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, περιλαμβάνεται ως έσοδο ποσό ύψους €98.307 ως «έκτακτη χρηματοδότηση». Το ποσό αυτό ισούται με το ποσό που έλαβε το ΕΛΑΜ, ως έκτακτη κρατική χρηματοδότηση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων για τις προεδρικές εκλογές.

Ο Πρόεδρος του κόμματος σε επιστολή, ημερ. 30.11.202,0 προς την Υπηρεσία μας, αναφέρει ότι «Το ποσό των €98.307,35 περιλαμβάνει όλα τα έσοδα της Αναλυτικής κατάστασης των Προεδρικών Εκλογών με ημερ. 30.3.2018 που έγινε από το κόμμα το οποίο ενεργούσε ως εκλογικός αντιπρόσωπος του υποψήφιου Προέδρου κ. Χρίστου Χρίστου … Ο Λογιστής μας έχει υποβάλει την κατάσταση εσόδων και εξόδων της προεκλογικής εκστρατείας των Προεδρικών εκλογών του 2018 στις 30.3.2018 και για την οποία τα έσοδα και οι δαπάνες έχουν γίνει από το Κόμμα … Το έμβασμα ύψους €98.307,35 είχε γίνει την 1.8.2017, στον Τραπεζικό λογαριασμό του ΕΛΑΜ, από το Γενικό Λογιστήριο της Δημοκρατίας για σκοπούς των Προεδρικών εκλογών. Ο υποψήφιος κ. Χρίστου, Πρόεδρος του ΕΛΑΜ, είχε κατέλθει ως κομματικός υποψήφιος και όχι ως ανεξάρτητος».

Ο ιδιώτης ελεγκτής του υποψήφιου κ. Χρίστου μας ανέφερε επίσης σε επιστολή, ημερ. 24.11.2020, ότι «η Χορηγία του Κράτους για τις Προεδρικές Εκλογές του 2018 για το ποσό των €98.307,35 κατετέθηκε στον Τραπεζικό λογαριασμό του ΕΛΑΜ και όλο το ποσό πλέον των €34.288,45 πληρώθηκαν από το Κόμμα».

• Από δειγματοληπτικό έλεγχο που διενεργήσαμε, διαπιστώσαμε τα ακόλουθα:
  • Δαπάνες συνολικού ύψους €60.846 φαίνεται ότι διενεργήθηκαν μέσω τραπεζικού λογαριασμού που ανήκει στο ΕΛΑΜ, όπως φαίνεται από τα αντίγραφα των επιταγών που εκδόθηκαν και υποβλήθηκαν στην Υπηρεσία μας από τον ιδιώτη ελεγκτή. Σημειώνεται ότι, δεν υποβλήθηκε αντίγραφο της κατάστασης του τραπεζικού λογαριασμού, μέσω του οποίου διενεργήθηκαν οι πληρωμές, όπως ζητήθηκε με επιστολή μας, ημερ. 22.6.2020, από τον ιδιώτη ελεγκτή, για να επιβεβαιωθεί από ποιον καταβλήθηκαν οι εν λόγω δαπάνες.
  • Για δαπάνες ύψους €52.689, δεν υποβλήθηκαν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για να διαπιστώσουμε κατά πόσον καταβλήθηκαν από τον υποψήφιο ή από το ΕΛΑΜ.

Ο Πρόεδρος του κόμματος σε επιστολή, ημερ. 30.11.2020, προς την Υπηρεσία μας, αναφέρει ότι «όλα τα έξοδα της Προεκλογικής εκστρατείας του κομματικού υποψήφιου κ. Χρίστου ανταποκρίνονται με αποδείξεις».

Σύμφωνα με επιστολή του ιδιώτη ελεγκτή, ημερ. 16.7.2019, προς τον Έφορο Τήρησης Μητρώου Πολιτικών Κομμάτων «τα έσοδα και τα έξοδα της προεκλογικής εκστρατείας του     κ. Χρίστου Χρίστου για τις προεδρικές εκλογές που διεξήχθηκαν στις 28 Ιανουαρίου 2018 και 4 Φεβρουαρίου 2018, έχουν γίνει από τον υποψήφιο πρόεδρο κ. Χρίστο Χρίστου και το ΕΛΑΜ από κοινού, όπως φαίνεται στην συνημμένη κατάσταση ημερομηνίας 30.3.2018 και η οποία έχει ήδη δημοσιευθεί».

Επίσης, ο ιδιώτης ελεγκτής του υποψήφιου κ. Χρίστου, μας ανέφερε σε επιστολή                      ημερ. 24.11.2020, ότι «όλα τα έξοδα πληρώθηκαν από το Κόμμα».

• Από τα αποδεικτικά στοιχεία που επισυνάφθηκαν στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου, φαίνεται ότι παραχωρήθηκαν εκπτώσεις από διαφημιστικούς φορείς προς τον υποψήφιο, συνολικού ύψους €12.473, οι οποίες δεν έχουν περιληφθεί στις συνολικές δαπάνες του υποψήφιου.

• Το ΕΛΑΜ για τα έτη 2017 και 2018, διενήργησε δαπάνες για σκοπούς εκλογών ύψους €74.536 και €57.983, αντίστοιχα, σύμφωνα με τις οικονομικές του καταστάσεις, όπως αυτές έχουν υποβληθεί στην Υπηρεσία μας, οι οποίες ελέγχθηκαν από ιδιώτη ελεγκτή. Σημειώνουμε ότι το ΕΛΑΜ δεν έχει υποβάλει αναλυτική κατάσταση εσόδων και δαπανών για τις προεδρικές εκλογές του 2018.

Ο Πρόεδρος του κόμματος σε επιστολή, ημερ. 30.11.2020, προς την Υπηρεσία μας, αναφέρει ότι «τα συγκεκριμένα ποσά, ύψους €74.536 και €57.983, που παρουσιάζονται στις οικονομικές καταστάσεις του κόμματος αφορούν αποκλειστικά τα έξοδα της Προεκλογικής εκστρατείας του κομματικού υποψήφιου κ. Χρίστου, για τις Προεδρικές Εκλογές του 2018».

• Το συνολικό κόστος που φαίνεται να προέκυψε για την προώθηση της υποψηφιότητας του κ. Χρίστου, σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων που έχει υποβάλει και αφού λήφθηκαν υπόψη οι συγκεντρωτικές καταστάσεις που απέστειλαν οι διαφημιστικοί φορείς και όπως έχει προσαρμοστεί από τα ευρήματα του ελέγχου μας, ανεξάρτητα του αν τα πιο κάτω προσμετρούν για σκοπούς αξιολόγησης υπέρβασης του ορίου δαπανών του υποψήφιου, αναλύεται ως εξής:

 

	€
Δαπάνες ως η έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου	132.596
Εκπτώσεις διαφημιστικών φορέων	12.473
Σύνολο	145.069

 

 

• Συμπεράσματα
  • Ενότητα Α

Σύμφωνα με όσα καταγράφονται στα ευρήματα πιο πάνω, φαίνεται ότι τα έσοδα και οι δαπάνες που υποβλήθηκαν στον Έφορο στις 30.3.2018 από τον ιδιώτη ελεγκτή και επισυνάπτονταν στην έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου κ. Χρίστου, η οποία ήταν υπογραμμένη από εκλογικό αντιπρόσωπο του υποψήφιου, αφορούσαν σε έσοδα και δαπάνες που διενεργήθηκαν από το ΕΛΑΜ για σκοπούς προεδρικών εκλογών του 2018, για προώθηση της υποψηφιότητας του                   κ. Χρίστου και δεν αφορούσαν σε έσοδα και δαπάνες που διενεργήθηκαν από τον ίδιο τον υποψήφιο.

• Ενότητα Β

Σύμφωνα με την έκθεση εκλογικών εξόδων του υποψήφιου διενεργήθηκαν συνολικές δαπάνες ύψους €132.596. Λαμβάνοντας υπόψη τα όσα αναφέρονται πιο πάνω και σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και τις σχετικές γνωματεύσεις της Νομικής Υπηρεσίας, οι συνολικές δαπάνες ύψους €132.596 καθίστανται παράνομες γιατί διενεργήθηκαν από τρίτο πρόσωπο (στην περίπτωση αυτή το ΕΛΑΜ) και δεν θα προσμετρήσουν στο σύνολο των δαπανών του υποψήφιου.