Στην εκτίμηση ότι “η Κύπρος αντιμετωπίζει υπερβολικές ανισορροπίες” καταλήγει εκ νέου σήμερα η Κομισιόν, κατά τη δημοσίευση του χειμερινού πακέτου του ευρωπαϊκού εξαμήνου, το οποίο ενέκρινε το Κολέγιο των Επιτρόπων και παρουσίασαν στις Βρυξέλλες, ο Αντιπρόεδρος Βάλντις Ντομπρόβσκις, ο Επίτροπος Μοσκοβισί και η Επίτροπος Τάισεν.
Στη συγκεκριμένη κατηγορία των χωρών με “υπερβολικές ανισορροπίες” κατατάσσονται φέτος μόνο τρεις χώρες, η Ελλάδα, η Κύπρος και η Ιταλία. Αντίστοιχα υπάρχει μια ηπιότερη κατάταξη με χώρες που αντιμετωπίζουν απλώς “ανισορροπίες” και στην οποία βρίσκονται η Βουλγαρία, η Γερμανία, η Γαλλία, η Κροατία, η Ισπανία, η Ιρλανδία, η Ολλανδία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία και η Σουηδία.
Η ειδική παράγραφος για την Κύπρο αναφέρει ότι “η Κύπρος αντιμετωπίζει υπερβολικές ανισορροπίες”. “Ένα πολύ υψηλό μερίδιο των μη εξυπηρετούμενων δανείων επιβαρύνει τον χρηματοπιστωτικό τομέα και η ύπαρξη μεγάλου αριθμού ιδιωτικών, δημόσιων και εξωτερικών χρεών βαραίνει την οικονομία, σε ένα πλαίσιο που η ανεργία εξακολουθεί να είναι σχετικά υψηλή, αν και μειώνεται, και η δυνητική ανάπτυξη είναι ασθενής”.
Η έκθεση αναφέρει ότι “το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών είναι σημαντικά αρνητικό, ακόμη και αν ληφθεί υπόψη η παρουσία οντοτήτων ειδικού σκοπού, αντανακλώντας την ισχυρή εγχώρια ζήτηση, καθώς και την αρνητική εξοικονόμηση μεταξύ των νοικοκυριών και δεν επαρκεί για την εξασφάλιση βιώσιμης προσαρμογής του μεγάλου αριθμού καθαρών εξωτερικών υποχρεώσεων”.
Συνεχίζει καταγράφοντας ότι “η μείωση του χρέους του ιδιωτικού τομέα βρίσκεται σε εξέλιξη αλλά μόνο αργά”, ενώ “ο νέος δανεισμός στον ιδιωτικό τομέα παραμένει περιορισμένος”. Σημειώνεται ότι “η μεταφορά σημαντικού χαρτοφυλακίου μη εξυπηρετούμενων δανείων από την Κυπριακή Συνεταιριστική Τράπεζα στον δημόσιο τομέα στο πλαίσιο της πώλησης και της εξυγίανσης της τράπεζας μείωσε σημαντικά το μερίδιο των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο τραπεζικό σύστημα”, ωστόσο καταγράφεται ότι “τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια παραμένουν υψηλά τόσο για τα νοικοκυριά όσο και για τις επιχειρήσεις”. “Η κυβερνητική στήριξη στην πώληση της Κυπριακής Συνεταιριστικής Τράπεζας είχε μια εφάπαξ αυξητική επίδραση στο δημόσιο χρέος το 2018”, καταγράφει η έκθεση.
Προβλέπει ωστόσο ότι στο μέλλον, “το υψηλό δημόσιο χρέος αναμένεται να σημειώσει πτωτική πορεία λόγω της συνεχιζόμενης ισχυρής δημοσιονομικής επίδοσης” και “σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, επιταχύνθηκε η δυναμική των μεταρρυθμίσεων, ιδίως στο μέτωπο των μέτρων αντιμετώπισης των τρωτών σημείων από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αλλά απαιτείται μεγαλύτερη πρόοδος στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για την αύξηση του αναπτυξιακού δυναμικού”, προειδοποιεί η Κομισιόν.
Επιπλέον, στην επίσημη “Ανακοίνωση της Koμισιόν προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την ΕΚΤ και την Ευρωομάδα” (2019 Ευρωπαϊκό Εξάμηνο: Αξιολόγηση της προόδου στις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, πρόληψη και διόρθωση των μακροοικονομικών ανισορροπιών και αποτελέσματα διεξοδικών επισκοπήσεων σύμφωνα με τον Κανονισμό ΕΕ αριθ. 1176/2011) αναφέρεται ότι “στην Κύπρο, παρά το βελτιωμένο οικονομικό πλαίσιο και κάποια πρόσφατη επιτάχυνση των πολιτικών προσπαθειών, εξακολουθούν να υφίστανται σημαντικές αδυναμίες σε σχέση με τα μειούμενα αλλά υψηλά επίπεδα μη εξυπηρετούμενων δανείων και εξωτερικών, ιδιωτικών και κρατικών χρεών. ”
Επιπλέον, η ανακοίνωση σημειώνει ότι “η Κύπρος θέτει σε εφαρμογή ένα νέο σύστημα για την υγειονομική περίθαλψη ανοίγοντας το δρόμο για την καθολική κάλυψη της υγείας και περιορίζοντας τις υψηλές πληρωμές”.
Στη συνέχεια αναφέρει ότι “το σύνολο των τραπεζικών κεφαλαίων και των θέσεων ρευστότητας συνέχισαν να βελτιώνονται το 2018, υποστηριζόμενοι από το οικονομικό περιβάλλον καθώς και από τη νομοθετική και εποπτική δράση.” Δεκατέσσερα κράτη μέλη είχαν χαμηλά μη εξυπηρετούμενα δάνεια κάτω του 3%.
“Η Κύπρος, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Ουγγαρία, η Σλοβενία, η Ρουμανία, η Αυστρία και η Γερμανία σημείωσαν σημαντική μείωση, και ο ρυθμός των εκκαθαρίσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων έχει αυξηθεί σημαντικά από το 2017, λόγω της επίμονης εποπτικής πίεσης ή / και περαιτέρω ανάπτυξη δευτερογενών αγορών μη εξυπηρετούμενων δανείων “, σύμφωνα με το ίδιο κείμενο.
“Η Κύπρος έχει προβεί σε σημαντικές ενέργειες για τη στήριξη της τακτικής απασχόλησης με τη σύσταση Υπηρεσίας Ενιαίων Επιθεωρήσεων”, σημειώνεται.
“Οι επενδύσεις στην έρευνα, την ανάπτυξη και την καινοτομία είναι απαραίτητες στα περισσότερα κράτη μέλη για να αυξήσουν την αύξηση της παραγωγικότητας και την ανταγωνιστικότητά τους. Σε πολλά κράτη μέλη και περιφέρειες υπάρχει σημαντικό περιθώριο ενίσχυσης των δεσμών μεταξύ επιχειρήσεων, ακαδημαϊκών κύκλων, συμπεριλαμβανομένης της έξυπνης εξειδίκευσης “, λέει η Κομισιόν. Η ψηφιοποίηση των επιχειρήσεων και των ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών χρειάζονται περαιτέρω επενδύσεις στο Βέλγιο, την Κύπρο, την Αυστρία, τη Σλοβενία, την Ισπανία, τη Σλοβακία, την Πολωνία, την Εσθονία , τη Γερμανία και τη Βουλγαρία”.
Αξίζει να σημειωθεί ότι “στην Εσθονία, το Λουξεμβούργο, τη Σλοβακία, την Πορτογαλία, τη Βουλγαρία, τις Κάτω Χώρες, την Ιταλία, την Κύπρο και τη Γαλλία χρειάζονται επενδύσεις που σχετίζονται με την αποδοτικότητα των πόρων και την πρόληψη του κινδύνου για το κλίμα” , η Ιταλία, η Σλοβακία και η Λετονία έχουν αναθεωρήσει το καθεστώς προστασίας των πληροφοριοδοτών (whistle-blower protection regime) , ενώ η Λιθουανία, η Ισπανία, η Κύπρος και η Ελλάδα εξετάζουν επί του παρόντος τις μεταρρυθμίσεις στον τομέα αυτό “.
Σε ό,τι αφορά τις δύο άλλες χώρες της ίδιας κατηγορίας, το πακέτο της Κομισιόν αναφέρει: “Η Ελλάδα αντιμετωπίζει υπερβολικές ανισορροπίες” και “τα προβλήματα ευπάθειας συνδέονται με το υψηλό δημόσιο χρέος, την αρνητική εξωτερική θέση, το υψηλό μερίδιο των μη εξυπηρετούμενων δανείων, την ελλιπή εξωτερική εξισορρόπηση, σε ένα πλαίσιο υψηλής αν και μειούμενης ανεργίας και χαμηλής δυνητικής ανάπτυξης”.
Σημειώνει ότι “η Ελλάδα κατάφερε να εξέλθει με επιτυχία από το πρόγραμμα υποστήριξης του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας τον Αύγουστο του 2018, αφού έκανε σημαντικές βελτιώσεις τα τελευταία χρόνια”, όμως, “παρ `όλα αυτά, εξακολουθούν να υπάρχουν μεγάλες κληρονομημένες ανισορροπίες, συμπεριλαμβανομένης μιας βαθιά αρνητικής καθαρής διεθνούς επενδυτικής θέσης, η οποία εξακολουθεί να επιδεινώνεται λόγω της μέτριας αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ και του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών που παραμένει αρνητικό”.
Στην παράγραφο για την Ελλάδα σημειώνει ότι “έχουν σημειωθεί σημαντικές βελτιώσεις στην ανταγωνιστικότητα του κόστους κατά τα παρελθόντα έτη, οι οποίες ανακόπηκαν πρόσφατα λόγω της υποτονικής αύξησης της παραγωγικότητας”.
“Ενώ το ύψος του δημόσιου χρέους παραμένει υψηλό, κατέχεται κυρίως από τους επίσημους πιστωτές και οι ανάγκες χρηματοδότησης θα είναι σχετικά χαμηλές για τουλάχιστον μια δεκαετία” καταγράφεται και τονίζεται ότι “ο ρυθμός μείωσης του χρέους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συνεχιζόμενη επίτευξη των συμφωνηθέντων δημοσιονομικών στόχων και από την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων για τη δημιουργία βιώσιμης αύξησης του αναπτυξιακού δυναμικού”.
Επιπλέον “ο χρηματοπιστωτικός τομέας είναι ευάλωτος λόγω ενός πολύ μεγάλου αριθμού μη εξυπηρετούμενων δανείων και χαμηλής κερδοφορίας, παρεμποδίζοντας την πιστωτική επέκταση και την ανάκαμψη των επενδύσεων”, ενώ “το ιδιωτικό χρέος μειώνεται και η ενεργός απομόχλευση συνεχίζεται”.
“Σημαντικά μέτρα λήφθηκαν κατά τη διάρκεια των προγραμμάτων χρηματοοικονομικής βοήθειας για την αντιμετώπιση πολλών από τις διαρθρωτικές αδυναμίες της ελληνικής οικονομίας” και “εκτός από την ενοποίηση προηγούμενων μεταρρυθμίσεων και προσπαθειών προσαρμογής, οι αρχές δεσμεύτηκαν να εξασφαλίσουν τη συνέχεια και την ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων, οι οποίες παρακολουθούνται στο πλαίσιο της ενισχυμένης επιτήρησης”, καταγράφει η έκθεση.
Τέλος και η Ιταλία αντιμετωπίζει υπερβολικές ανισορροπίες και εκεί “το υψηλό δημόσιο χρέος και η παρατεταμένη αδυναμία της δυναμικής της παραγωγικότητας συνεπάγονται κινδύνους με διασυνοριακή συνάφεια, στο πλαίσιο του υψηλού επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων δανείων και της υψηλής ανεργίας”.
“Ο λόγος του δημόσιου χρέους δεν αναμένεται να μειωθεί τα επόμενα χρόνια, καθώς οι αδύναμες μακροοικονομικές προοπτικές και τα σημερινά δημοσιονομικά σχέδια της κυβέρνησης, αν και λιγότερο επεκτατικά από τα αρχικά τους σχέδια για το 2019, θα επιφέρουν επιδείνωση του πρωτογενούς πλεονάσματος, ενώ η ανταγωνιστικότητα του κόστους είναι σταθερή, αλλά η ασθενής αύξηση της παραγωγικότητας εξακολουθεί να υφίσταται”, καταγράφει η Κομισιόν.
“Αυτό οφείλεται σε μακροχρόνια ζητήματα που αφορούν τη λειτουργία των αγορών εργασίας, κεφαλαίων και προϊόντων, συνυφασμένα με αδυναμίες στο σύστημα δημόσιας διοίκησης και δικαιοσύνης, γεγονός που μειώνει την δυνητική αύξηση του ΑΕΠ”, καταγράφει και αναφέρει ότι “το αποθεματικό των μη εξυπηρετούμενων δανείων συνέχισε να μειώνεται σημαντικά, αλλά η διατήρηση του ρυθμού μείωσης του μη εξυπηρετούμενου δανείου θα μπορούσε να αποδειχθεί δύσκολο λόγω των συνθηκών της αγοράς”.
Επιπλέον “οι υψηλότερες κρατικές αποδόσεις σε σύγκριση με τα επίπεδα στις αρχές του 2018 επηρεάζουν το κόστος χρηματοδότησης των τραπεζών και τα κεφαλαιακά αποθέματα που επιβαρύνουν το δανεισμό προς την υπόλοιπη οικονομία και την αύξηση του ΑΕΠ”. “Παρά την πρόοδο που σημειώθηκε στην επισκευή των ισολογισμών των τραπεζών, στις μεταρρυθμίσεις της αφερεγγυότητας και στις ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας, η μεταρρυθμιστική ορμή παρέμεινε σε γενικές γραμμές στάσιμη το 2018” και “ο προϋπολογισμός του 2019 περιλαμβάνει πολιτικά μέτρα που αντιστρέφουν στοιχεία προηγούμενων σημαντικών μεταρρυθμίσεων, ιδίως στον τομέα των συντάξεων , ενώ δεν περιλαμβάνονται αποτελεσματικά μέτρα για την αύξηση της δυνητικής ανάπτυξης”, καταλήγει η Κομισιόν.
Πηγή: ΚΥΠΕ
