Η Κύπρος εισήλθε δυναμικά στον τομέα παροχής υπηρεσιών διαστημικής τεχνολογίας αφού τα τελευταία χρόνια έχει παραχωρήσει δέκα άδειες σε οργανισμούς για εκτόξευση τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων, κάνοντας χρήση του διαστημικού χώρου που εξασφαλίζει μέσω της Διεθνούς Ένωσης Τηλεπικοινωνιών του ΟΗΕ.
Παράλληλα, η Κύπρος αποκτά ιδιαίτερη σημασία στον τομέα της γεωπαρατήρησης, καθώς είναι η μόνη χώρα της ΕΕ που λόγω της γεωγραφικής της θέσης μπορεί να ‘βλέπει’ και δορυφόρους που βρίσκονται πάνω από την Ασία και την Αυστραλία και να μαζεύει δεδομένα εκεί που άλλοι επίγειοι σταθμοί στην Ευρώπη δεν έχουν επικοινωνία.
Για τα θέματα αυτά το ΚΥΠΕ συνομίλησε με τον Διευθυντή του Τμήματος Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών του Υπουργείου Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων Γεώργιο Κωμοδρόμο.
Ο τομέας των υπηρεσιών διαστημικής τεχνολογίας θα ανθίσει στην Κύπρο
«Μπορούμε να υπερηφανευόμαστε ότι η Κύπρος έχει καταφέρει να βρει το επιχειρηματικό μοντέλο για να προσελκύει οργανισμούς που αποτείνονται σε εμάς και ζητούν να τους αδειοδοτήσουμε για να στείλουν δορυφόρους στο διάστημα που θα χρησιμοποιούν δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας» είπε στο ΚΥΠΕ ο κ. Κωμοδρόμος.
Εξήγησε ότι η κάθε χώρα από τις 193 χώρες του ΟΗΕ μπορεί να υποβάλει στη Διεθνή Ένωση Τηλεπικοινωνιών (ITU) αίτημα για να χρησιμοποιήσει χώρο στο διάστημα.
Η απάντηση από το διεθνή αυτό οργανισμό είναι πάντα θετική, ωστόσο η χώρα που εξασφαλίζει το χώρο στο διάστημα πρέπει εντός επτά ετών να έχει ήδη εκτοξεύσει δορυφόρο, διαφορετικά χάνεται το δικαίωμα που εξασφάλισε.
Επίσης, προκειμένου η χώρα να εκτοξεύσει το δορυφόρο θα πρέπει εκ των προτέρων να λάβει θετική απάντηση από τη χώρα που έχει προτεραιότητα και έχει υποβάλει αίτημα πριν προκειμένου να μην επηρεαστούν οι δορυφόροι της.
Ο κ. Κωμοδρόμος είπε ότι με το ρυθμιστικό μοντέλο που έχει υιοθετήσει η Κύπρος έχουν ήδη εκδοθεί δέκα άδειες, κάτι που ανεβάζει τη χώρα μας ψηλά στον τομέα αυτό. Σημείωσε παράλληλα ότι πολλές χώρες έχουν εκδώσει μόνο μια άδεια.
«Άρα, έχουμε αρχίσει να γινόμαστε γνωστοί σε όλο τον κόσμο ότι κάτι υπάρχει στην Κύπρο που προσελκύει αυτούς τους οργανισμούς, γιατί ο οργανισμός έχει επιλογή να αποταθεί σε μια από τις 193 χώρες. Οπότε, γιατί να σε διαλέξει εσένα;».
Εξήγησε ότι τα δικαιώματα που εξασφαλίζει μια χώρα στο διάστημα δεν αφορούν χώρους στο διάστημα μόνο πάνω από τη χώρα αυτή αλλά οπουδήποτε.
«Μπορούμε να ζητήσουμε χώρους οπουδήποτε. Άρα έχουμε ήδη δέκα άδειες και υπάρχουν ήδη στο διάστημα τρεις δορυφόροι που χρησιμοποιούν δικαιώματα της Κύπρου. Οι δύο είναι ο Hellas Sat που τους έχουμε αδειοδοτήσει από κοινού με την Ελλάδα και πρόσφατα το Δεκέμβρη ο EUTELSAT. Είναι ένας από τους μεγαλύτερους τέσσερις οργανισμούς στον κόσμο με 40 δορυφόρους στο διάστημα και έχει εξασφαλίσει άδεια από εμάς για να στείλει δορυφόρο πάνω από την Αμερική και να εκπέμπει πάνω από την Αμερική χρησιμοποιώντας χώρο της Κυπριακής Δημοκρατίας» ανέφερε στο ΚΥΠΕ ο κ. Κωμοδρόμος.
Εξήγησε παράλληλα ότι τον ίδιο διαστημικό χώρο μπορεί να τον αιτηθεί και άλλη χώρα.
«Εμείς είχαμε βάλει αίτημα σε κάποιους χώρους με τη βοήθεια πολύ καλών εμπειρογνωμόνων, διότι το σημαντικό είναι να επιλέξεις χώρους στο διάστημα που έχουν μεγάλη πιθανότητα να είναι χρήσιμοι. Γιατί φανταστείτε ότι όλες οι χώρες ζητούν χώρους στο διάστημα. Πώς θα είναι χρήσιμοι; Θα πρέπει να ξέρεις ότι εκείνον τον χώρο που ζητάς, οι άλλοι που έχουν προτεραιότητα έναντι σου, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να μην τα καταφέρουν να βγάλουν δορυφόρο άρα σε κάποια στιγμή θα ανοίξει ένα παράθυρο και τη μεγαλύτερη προτεραιότητα θα την έχεις εσύ».
Πρόκειται για μια πολύπλοκη διαδικασία, εξήγησε, την οποία διεκπεραιώνουν μόνο λίγοι άνθρωποι στον κόσμο «και έχουμε καταφέρει να συνεργαστούμε με αυτούς επομένως έχουμε κάποιους χώρους στο διάστημα που είναι ελκυστικοί για τους οργανισμούς γιατί οι οργανισμοί ψάχνουν και λένε ‘σε ποια χώρα να πάω που έχει αυτά τα δικαιώματα;’ Διότι εάν πάει σε μια χώρα που η προτεραιότητα είναι χαμηλή, δεν έχει πιθανότητα να βγάλει δορυφόρο».
Περαιτέρω ανέφερε ότι τα δικαιώματα επί του συγκεκριμένου διαστημικού χώρου πάνω από την Αμερική έληγαν τον Ιανουάριο αλλά «καταφέραμε σε μια μέρα να αδειοδοτήσουμε το EUTELSAT να πάρει δορυφόρο που είχε εκεί στη γειτονιά μέσα σε δύο μέρες, στο χώρο της Κύπρου, δηλαδή μετακίνησε τον δορυφόρο και άρχισε να εκπέμπει εντός του χρονοδιαγράμματος, πριν να λήξει το δικαίωμα της Κύπρου».
Απαντώντας σε ερώτηση, είπε ότι για να εξασφαλίσει μια χώρα δικαιώματα στο διάστημα πρέπει να πληρώσει την ITU.
Ωστόσο, ανέφερε, η Κύπρος έχει προβεί σε διευθέτηση και το ποσό πληρώνεται από τους αδειούχους μέσω της Κύπρου προς την ITU.
Είπε ακόμη ότι αυτή την εποχή η Κύπρος διαθέτει γύρω στους 40 διαστημικούς χώρους, εξηγώντας ότι κάθε χώρα μπορεί να ζητήσει όποιον χώρο και όσους χώρους επιθυμεί.
Συνέχισε λέγοντας ότι στο επόμενο διάστημα αναμένεται να εκτοξευθούν άλλοι δύο ή τρεις δορυφόροι, ενώ τρεις είναι ήδη σε τροχιά.
Ένα εκατομμύριο ετησίως τα κέρδη με ανοδική τάση
Ερωτηθείς για τα οφέλη που αποκομίζει η Κυπριακή Δημοκρατία από αυτές τις άδειες, είπε ότι είναι και οικονομικά αλλά και θέματα κύρους.
Σήμερα, το οικονομικό όφελος ανέρχεται στο ένα εκατομμύριο ευρώ ετησίως, ποσό που, όπως είπε, αναμένεται να πολλαπλασιαστεί μετά και την εκτόξευση νέων δορυφόρων διότι η Κύπρος θα λαμβάνει και μερίδιο επί των εσόδων των δορυφόρων που θα εκτοξευθούν.
«Δίδοντας αυτή την άδεια εμείς παίρνουμε ανταλλάγματα σε χρήματα από αυτόν τον οργανισμό, και ο οργανισμός εξουσιοδοτείται να χρησιμοποιεί δικαιώματα που ανήκουν μόνο σε κράτη και να κάνει επιχειρήσεις δηλαδή για παράδειγμα ο EUTELSAT θα βάλει τα λεφτά να κατασκευάσει στον δορυφόρο, να τον εκτοξεύσει στο διάστημα και να τον εκμεταλλεύεται εμπορικά, και να δίνει και ένα ποσό στην Κυπριακή Δημοκρατία ως δικαιώματα άδειας γιατί χρησιμοποιεί χώρους της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Μίλησε και για θέμα κύρους, λέγοντας ότι «είναι και το όνομα που βγαίνει στο παγκόσμιο ότι ασχολούμαστε με τεχνολογίες».
Αφού είπε ότι εντός των επόμενων 2-3 ετών αναμένεται να εκτοξευθούν και άλλοι δορυφόροι στο διάστημα που θα χρησιμοποιούν δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, ανέφερε ότι «άρα ευελπιστούμε ότι αυτός ο τομέας έχει μεγάλη προοπτική και θα ανθίσει κυριολεκτικά».
Στρατηγική η θέση της Κύπρου για γεωπαρατήρηση
Σε ό,τι αφορά στη γεωπαρατήρηση, ο κ. Κωμοδρόμος είπε στο ΚΥΠΕ ότι η Κύπρος έχει μια στρατηγική γεωγραφική θέση γιατί μπορεί να ‘βλέπει’ δορυφόρους που είναι πάνω από άλλες ηπείρους την ώρα που οι επίγειοι σταθμοί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες – λόγω της καμπυλότητας της Γης – δεν μπορούν να συνδεθούν.
«Η Κύπρος, επειδή είναι το πιο νοτιοανατολικό μέρος τη Ευρώπης, μπορεί να βλέπει και δορυφόρους που βρίσκονται πάνω από την Ασία και την Αυστραλία και να μαζεύει δεδομένα εκεί που άλλοι επίγειοι σταθμοί στην Ευρώπη δεν έχουν επικοινωνία» ανέφερε.
Ο κ. Κωμοδρόμος είπε στο ΚΥΠΕ ότι αυτό το στρατηγικό πλεονέκτημα της Κύπρου προωθείται όλο και περισσότερο προκειμένου να προσελκυστούν υποδομές στην Κύπρο από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος.
Μνημόνια Συνεργασίας με Ελλάδα και Ισραήλ για διαστημική τεχνολογία
Αρχές Μαϊου, η Κύπρος, η Ελλάδα και το Ισραήλ υπέγραψαν δύο Μνημόνια Συνεργασίας στον τομέα των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών και στον τομέα των τεχνολογιών διαστήματος στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής των τριών χωρών που πραγματοποιήθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο.
Σημειώνεται ότι παρόμοια μνημόνια υπογράφει η Κύπρος και με άλλες χώρες.
Αναφέροντας ότι το Ισραήλ είναι πολύ προχωρημένο στις τεχνολογίες διαστήματος και η Κύπρος θα μπορεί να επωφεληθεί, είπε ότι οι τρεις χώρες θα εντοπίσουν τομείς πάνω στους οποίους θα μπορούν να συνεργαστούν προς όφελος και των τριών χωρών.
Για παράδειγμα, συνέχισε, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν cubesats (μικροί δορυφόροι) για παρακολούθηση πχ της εξάτμισης των σιτηρών ή οποιασδήποτε άλλης καλλιέργειας και εν συνεχεία να ενημερώνουν για την ποσότητα του νερού που χρειάζεται για να ποτιστούν κάνοντας έτσι εξοικονόμηση νερού. Επίσης, θα μπορεί να γίνεται δορυφορικά ανίχνευση της αλμυρότητας των φραγμάτων και να μην χρειάζεται να γίνονται μετρήσεις στο έδαφος ειδικά όταν πρόκειται για μεγάλες εκτάσεις. Παράλληλα, μπορούν να αναπτύσσονται εφαρμογές που ανιχνεύουν πυρκαγιές σε δάση και να προβλέπουν την πορεία των πυρκαγιών μετρώντας τους ανέμους προκειμένου οι υπηρεσίες να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα πιο αποτελεσματικά και γρήγορα.
Η διαστημική τεχνολογία, είπε ο κ. Κωμοδρόμος, βρίσκεται ήδη στη ζωή μας.
«Πόσα εκατομμύρια κόσμος βλέπει τηλεόραση με κανάλια που εκπέμπονται από δορυφόρους; Ήδη είναι στη ζωή μας. Πόσα εκατομμύρια κόσμος χρησιμοποιεί κινητό και GPS και τώρα θα βγουν και τα προγράμματα της Ευρώπης, το αντίστοιχο GPS (Γαλιλαίος) που θα σου δίνει ακρίβεια της τάξης των 3 – 4 μέτρων ενώ το GPS είναι 10 μέτρα και πάνω η ακρίβειά του άρα θα είναι πολύ καλύτερο το ευρωπαϊκό σύστημα».
Τέλος, υπενθύμισε ότι η Κύπρος υπέγραψε πριν μερικά χρόνια συμφωνία με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) και σήμερα βρίσκεται στον προθάλαμο για πλήρη ένταξη.
Η συνεισφορά της Κύπρου ετησίως είναι 1,3 εκατ. ευρώ, από τα οποία το ένα εκατ. επιστρέφεται στην Κύπρο ως χρηματοδότηση των πανεπιστημίων, της βιομηχανίας και άλλων οργανισμών, στο πλαίσιο διαγωνισμού που προκηρύσσει της ESA.
Ήδη, είπε, το ενδιαφέρον από την Κύπρο ήταν τόσο μεγάλο που υποβλήθηκαν 28 προτάσεις, αριθμός που σύμφωνα με την ESA αποτελεί μεγάλη επιτυχία για το μέγεθος της Κύπρου. Στο τέλος θα χρηματοδοτηθούν μόνο οι 7 προτάσεις, ενώ ήταν επιλέξιμες 10.
Ο κ. Κωμοδρόμος είπε στο ΚΥΠΕ ότι το Τμήμα υπέβαλε πρόταση στο Υπουργείο έτσι ώστε η συνδρομή να αυξηθεί για να μπορεί να καλύψει περισσότερα έργα.
Πηγή: ΚΥΠΕ
