Σαράντα τόσα χρόνια υπηρετώ την μουσική, το θέατρο, τα γράμματα και τις τέχνες. Ας μου επιτραπεί λοιπόν να καταθέσω και εγώ την άποψη μου γύρω από τον σάλο που δημιουργήθηκε μετά την προβολή και δημόσια παρουσίαση των αντισυστημικών πινάκων του αντιφρονούντα Κύπριου εκπαιδευτικού και ζωγράφου, Γιώργου Γαβριήλ.
Του Σταύρου Σιδερά
Επίτιμος Καθηγητής / Βραβευμένος Συγγραφέας / Σεναριογράφος / Λιμπρετίστας / Ποιητής / Συνθέτης / Δημοσιογράφος / Θεατρικός Σκηνοθέτης & Παραγωγός / Βραβευμένος Τραγουδιστής / Πρόεδρος του συνδέσμου «Χάρισμα» / Μέλος της UNESCO τεχνών, λόγου και επιστημών Ελλάδος
Θα αρχίσω λέγοντας πως ο καλλιτέχνης, είτε είναι συγγραφέας, είτε είναι ποιητής, γλύπτης, ζωγράφος κ.λπ. δεν έχει απλά δικαίωμα να εξωτερικεύει «τα ουρλιαχτά μέσα του» με το έργο του. Έχει χρέος να το πράξει… Ούτε το κράτος, ούτε η δικαιοσύνη ούτε κι η κοινή γνώμη έχουν δικαίωμα να μανιπουλάρουν η να χαλιναγωγήσουν την δημιουργική γονιμότητα του καλλιτέχνη.
Από την στιγμή όμως που ο ίδιος καλλιτέχνης επιλέγει να προκαλέσει την πλειοψηφία του κοινού στο οποίο απευθύνεται με ένα κραυγαλέα προβοκατόρικο, άκομψο και αφιλόκαλο τρόπο, οφείλει να δεχθεί την κριτική της κοινής γνώμης που αναπόφευκτα θα ακολουθήσει, χωρίς να δίνει νάιλον δικαιολογίες· η να προβάλλει την ελευθερία που του παρέχει η δημοκρατία να εκφράζεται ελεύθερα, σαν αιτιολόγηση της απόφασης του. Αντίθετα, από την στιγμή που ο ίδιος είναι οπαδός της πλήρης εξαχρείωσης των ηθών, οφείλει να αντιμετωπίσει τις αντιδράσεις των αλλόγνωμων επικριτών του, χωρίς να επιζητεί να φιμώσει τους κριτές του μεμψιμοιρώντας και δίνοντας προχειροφτιαγμένες και αζύγιαστες δικαιολογίες.
Αυτό που μας παρέχει η «ελευθερία του λόγου και της έκφρασης» είναι το δικαίωμα να εκφραζόμαστε ελεύθερα. Η ευθύνη της επιλογής όμως ανήκει αποκλειστικά στον καλλιτέχνη.
Αυτό το οποίο κρίνεται λοιπόν δεν είναι κατά πόσον ο εικαστικός Γιώργος Γαβριήλ έχει δικαίωμα να εκφράζεται ελεύθερα. Αυτό είναι ακατάλυτο δικαίωμα του και κανείς δεν μπορεί να του το στερήσει. Τελεία και παύλα!
Αυτό για το οποίο κρίνεται ο προαναφερόμενος εικαστικός, είναι κατά πόσον οι πίνακες του συγκρούονται με την κοινωνική ευταξία, και εάν ο ίδιος έχει παραβεί τους άγραφους ηθικοθρησκευτικούς κανόνες της κοινωνίας στην οποία ανήκει.
Κατά την ταπεινή μου άποψη η απάντηση και στα δύο αυτά ερωτήματα είναι ναι! Ο Γιώργος Γαβριήλ έχει υπερβεί τα όρια της άσπιλης διαγωγής που όφειλε να έχει σαν καλλιτέχνης. Σαν «δάσκαλος» δε – και εδώ είναι το μεγαλύτερο ατόπημα του κύριου Γαβριήλ – έχει υπερβεί το έσχατο σημείο ηθικής κατάπτωσης, και κάθε άλλο από πρότυπο και «φωτεινό παράδειγμα» στα παιδιά μας είναι.
Η όλη συμπεριφορά του δεν προσήκει σε εκπαιδευτικό!
Ευθύνη κάθε εκπαιδευτικού είναι να μεταλαμπαδεύσει τα χρηστά ήθη που συνάδουν με τις οδηγίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού στο οποίο υπάγεται και το οποίο τον αμείβει πλουσιοπάροχα. Η «ελευθερία της έκφρασης» σε καμιά περίπτωση δεν δίνει στον «δάσκαλο» δικαίωμα να διαπαιδαγωγεί τα παιδιά μας προβάλλοντας τα δικά του πιστεύω.
Για να γίνω πιο κατανοητός θέτω τα εξής ερωτήματα: Αν κάποιος εκπαιδευτικός είναι Βουδιστής, έχει δικαίωμα να διδάσκει η να μοιράζεται τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις με τους μαθητές του; Η αν κάποιος καθηγητής θαυμάζει το Χίτλερ έχει δικαίωμα να εκφράζεται δημόσια για τις ναζιστικές του αυτές θέσεις; Γνωρίζοντας πως έστω και έμμεσα υπάρχει ο κίνδυνος να επηρεάσει αριθμό μαθητών του. Η αν κάποιος καθηγητής είναι ρατσιστής, η μισογύνης, η… ζωγράφος με προβοκατόρικες και αντισυστημικές δημιουργίες δικαιούται να…;
Αν ο εκπαιδευτικός διαφωνεί με τις θέσεις και τις οδηγίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, δικαιούται να υποβάλει την παραίτηση του. Να γράψει σε ένα πλακάτ τα δικά του πιστεύω και σαν νέος Τσε Γκεβάρα να βγει στους δρόμους και να μοιραστεί με τον κόσμο τις δικές του αφρονίμευτες απόψεις…
Δυστυχώς η «αντιπειθαρχική διαγωγή» του εκπαιδευτικού κύριου Γαβριήλ δεν είναι το μόνο του ολίσθημα…
Αν όντως πρόθεση του καλλιτέχνη ήταν με μαστιγωτικό και δορύαιχμο τρόπο να καταγγείλει τα κακώς έχοντα του τόπου του, όφειλε να μην είναι επιλεκτικός!
Είναι πασιφανές, πως η μονότροπη καλλιτεχνική οιστρηλασία με την οποία ο εικαστικός αυτός με άγος δακτυλοδεικτεί Χριστιανούς Ιεράρχες, και η απόφαση του να ουρεί και να αποπατεί ΜΟΝΟ σε επιλεγμένες προσωπικότητες της δεξιάς, προδίδουν πως ο «καλλιτεχνικός οίστρος» του ζωγράφου δεν προέρχεται από τα «ουρλιαχτά μέσα του», αλλά από τα «ουρλιαχτά» της συγκεκριμένης πολιτικής παράταξης στην οποία ανήκει· παράταξη η οποία με ζηλωτικό φανατισμό επικροτεί το έργο του.
Κάτι ακόμα!
Την ώρα που η πατρίδα μας βρίσκεται με την πλάτη στον τοίχο… την ώρα που οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε τους κουρσάρους μονιασμένοι, τι κερδίζουμε με το να βγάζουμε από τα ντουλάπια της ιστορίας θύμησες που χτικιάζουν την ψυχή μας; Γιατί συνεχίζουμε άκριτα και βιτριολικά να σπέρνουμε την διχόνοια και το μίσος ανάμεσα μας; Γιατί συνεχίζουμε να επιδοκιμάζουμε την πικρόχολη κατάρα της Εκάβης που δεν θέλει τους Έλληνες να μονιάζουν ποτές;
Και κάτι τελευταίο…
Κατά την ταπεινή μου πάντοτε άποψη, ο ζωγράφος έχει υποχρέωση να εξερευνήσει τις θεραπευτικές δυνάμεις της τέχνης του. Να πειραματιστεί. Και με ραφιναρισμένη τεχνική να μετουσιώσει χρώματα και φως μέχρι να αποκτήσει δική του ταυτότητα. Κάτι που κατάφεραν ο Ρέμπραντ, ο Βίνσεντ Βαν Γκογκ, ο Κλοντ Μονέ, ο Πολ Σεζάν, ο Καμίλ Πιζαρό, ο Ανρί Ματίς, ο Τουλούζ Λωτρέκ για να αναφέρω μόνο μερικούς καταξιωμένους ζωγράφους οι οποίοι δεν χρειάστηκε να χωθούν στην χαβούζα της κακογουστιάς για να βρουν έμπνευση…
Τίποτα καλότεχνο και καλοδουλεμένο δεν εντόπισα στις πινελιές του ζωγράφου Γιώργου Γαβριήλ. Αντίθετα η όλη προσπάθεια του Κύπριου εικαστικού στρέφεται μεθοδευμένα στο να προκαλέσει το κοινό με ένα παροξυντικό και άκομψο τρόπο. Βγάζοντας μανιφέστο τις πολιτικές του πεποιθήσεις. Πιστεύω λοιπόν πως ο όρος πολιτικάντης ταιριάζει πολύ περισσότερο στον κύριο Γαβριήλ παρά ο όρος «καλλιτέχνης».
Προσωπικά δεν θα εκπλαγώ καθόλου αν στις επόμενες βουλευτικές εκλογές ο κύριος Γιώργος Γαβριήλ κατέλθει σαν αριστίνδην υποψήφιος βουλευτής του ΑΚΕΛ… Η και του ΔΗΣΥ ακόμα! Μιας και δυστυχώς η αξία ενός ανθρώπου στον τόπο μας δεν κρίνεται από τα επιτεύγματα του. Η από την αξία του. Κρίνεται από το αν έχει το βεληνεκές και το πολιτικό εκτόπισμα να προσθέσει μερικές χιλιάδες ψήφους στο κόμμα που τον προτείνει… Κάτι το οποίο φέρνει αμέσως στο νου την φράση…
«Ουδείς προφήτης δεχτός έστιν εν τη πατρίδι αυτού»… Εκτός βέβαια κι αν ο «προφήτης» αυτός ανήκει σε κάποιο μεγάλο κόμμα!
Βέβαια κανείς δεν ξέρει. Μπορεί να κάνω λάθος. Ίσως σε πενήντα χρόνια από σήμερα η ιστορία να καταγράψει πως ο Γιώργος Γαβριήλ ήταν ένας εξαίρετος και ιδιαίτερα ταλαντούχος καλλιτέχνης. Ένας «επαναστάτης» ο οποίος δεν δίστασε να πάει κόντρα στο πουριτανικό κατεστημένο της Κύπρου· προκαλώντας τους ηθικοθρησκευτικούς κανόνες της μικρής μας κοινωνίας με τα οξύαιχμα έργα του…
Από την άλλη όμως, μπορεί να τον χαρακτηρίσει σαν ένα ατάλαντο ζωγράφο. Ένα κιτς, μπας κλας απροίκιστο καλλιτέχνη του οποίου μοναδικό μέλημα ήταν να προβάλει τα πολιτικά του πιστεύω. Κι οποίος με τον σκανδαλώδη τρόπο που επέλεξε να παρουσιάσει το έργο του, το μόνο που κατάφερε ήταν να σπείρει έριδες μεταξύ της Κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης! Για άλλη μια φορά διχάζοντας τους Έλληνες της Κύπρου στα δύο…
