Στην Κύπρο από πέρσι τον Μάρτιο ο Υπουργός Υγείας εκδίδει περιοριστικά διατάγματα επικαλούμενος το άρθρο 6 του περί Λοιμοκάθαρσης Νόμου (ΚΕΦ.260) και τις εξουσίες οι οποίες του εκχωρήθηκαν από το Υπουργικό Συμβούλιο τα οποία δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα ως Κανονιστικές Διοικητικές Πράξεις ΚΔΠ.
Του Γιάννου Γ. Γεωργιάδη, Δικηγόρος
Γ. Γεωργιάδης & Συνεργάτες ΔΕΠΕ
Σύμφωνα με το άρθρο 6 του περί λοιμοκαθαρσεος νόμου (ΚΕΦ.260):
Εξουσία έκδοσης Κανονισμών
- Το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται με Διάταγμα να εκδίδει Κανονισμούς που δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας για όλους ή για οποιουσδήποτε από τους ακόλουθους σκοπούς:
(α) τον καθορισμό των μέτρων που λαμβάνονται εντός της Δημοκρατίας σε οποιαδήποτε τοπική περιοχή, είτε εντός είτε εκτός της Δημοκρατίας, που κηρύχτηκε ως μολυσμένη τοπική περιοχή
(β) την παρεμπόδιση της εισαγωγής οποιασδήποτε επικίνδυνης μολυσματικής ασθένειας εντός της Δημοκρατίας ή οποιουδήποτε μέρους αυτής από οποιαδήποτε τοπική περιοχή εκτός της Δημοκρατίας, είτε η τοπική αυτή περιοχή είναι μολυσμένη τοπική περιοχή είτε όχι
(γ) την παρεμπόδιση της εξάπλωσης οποιασδήποτε επικίνδυνης μολυσματικής ασθένειας από οποιαδήποτε τοπική περιοχή εντός της Δημοκρατίας, είτε είναι μολυσμένη τοπική περιοχή είτε όχι, σε οποιαδήποτε άλλη τοπική περιοχή εντός της Δημοκρατίας
(δ) την παρεμπόδιση της μετάδοσης οποιασδήποτε επικίνδυνης μολυσματικής ασθένειας από τη Δημοκρατία ή από οποιαδήποτε τοπική περιοχή εντός της Δημοκρατίας, είτε είναι μολυσμένη τοπική περιοχή είτε όχι, σε οποιαδήποτε τοπική περιοχή εκτός της Δημοκρατίας
(ε) το καθορισμό των εξουσιών και καθηκόντων τέτοιων λειτουργών που δυνατό να τους ανατεθεί η εφαρμογή των Κανονισμών αυτών
(στ) τον καθορισμό των τελών και δικαιωμάτων που πρέπει να καταβάλλονται για οποιοδήποτε θέμα ή πράγμα που γίνεται βάσει των Κανονισμών αυτών, και το καθορισμό του προσώπου από το οποίο θα καταβάλλονται τα τέλη και δικαιώματα αυτά, και τα πρόσωπα τα οποία θα επιβαρύνονται με τα έξοδα εφαρμογής οποιωνδήποτε τέτοιων Κανονισμών, και το πρόσωπο από το οποίο δύνανται να ανακτηθούν οποιαδήποτε τέτοια έξοδα που προκλήθηκαν από τη Κυβέρνηση της Δημοκρατίας, και
(ζ) γενικά για την εφαρμογή των σκοπών και διατάξεων του Νόμου αυτού και οποιασδήποτε υγειονομικής σύμβασης στην οποία η Δημοκρατία προσχώρησε ή δυνατό μελλοντικά να προσχωρήσει
(η) τη δημιουργία δικτύου Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Ελέγχου Λοιμωδών Νοσημάτων με στόχο την παρακολούθηση, καταγραφή, ανάλυση δεδομένων που αφορούν λοιμώδη νοσήματα και την παροχή πληροφοριών σε αρμόδιες αρχές άλλων χωρών.
Ως φαίνεται από το πιο πάνω άρθρο δίνεται εξουσία στο Υπουργικό Συμβούλιο να θέτει περιοριστικά μέτρα μέσω κανονισμών για τους σκοπούς που προβλέπει ο νόμος.
Ωστόσο, σύμφωνα με το άρθρο 3(1) του Περί Καταθέσεως στη Βουλή των Αντιπροσώπων των Κανονισμών που Εκδίδονται με Εξουσιοδότηση Νόμου (Νόμος αριθμός 99/1989) [ως έχει τροποποιηθεί]:
«Ανεξάρτητα από τις διατάξεις οποιουδήποτε άλλου Νόμου, όταν δύναμη Νόμου ή με εξουσιοδότηση Νόμου το Υπουργικό Συμβούλιο ή οποιοδήποτε μέλος αυτού έχει την εξουσία να εκδίδει Κανονισμούς οι κανονισμοί αυτοί κατατίθενται στην Βουλή των Αντιπροσώπων για ΕΓΚΡΙΣΗ»!!!
Είναι έκδηλο λοιπόν ότι σύμφωνα με το πιο πάνω άρθρο ότι όποιοι κανονισμοί εκδίδονται δυνάμει του άρθρου 6 του περί Λοιμοκάθαρσης Νόμου πρέπει να τύχουν έγκρισης από την Βουλή βάσει του άρθρου 3(1) του νόμου 99/89.
Είναι σημαντικό επίσης να τονίσω ότι ο νόμος δίνει εξουσία για έκδοση κανονισμών και όχι διατάγματα. Επομένως εάν αυτά που εκδίδει ο Υπουργός είναι διατάγματα και όχι κανονισμοί είναι παράνομα. Από την άλλη εάν είναι κανονισμοί και πάλι είναι παράνομοι εκτός εάν τύχουν έγκρισης από την Βουλή.
Η πιο πάνω ερμηνεία συνάδει επίσης και με τις πρόνοιες του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας που εξασφαλίζουν τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών της Κυπριακής Δημοκρατίας (Άρθρο 13 δικαίωμα ελεύθερης μετακινήσεως, Άρθρο 19 Ελευθερία του λόγου και της έκφρασης, Άρθρο 20 δικαίωμα στην εκπαίδευση, Άρθρο 21 δικαίωμα του συνέρχεσθαι ειρηνικώς, Άρθρο 25 δικαίωμα άσκησης του επαγγέλματος, Άρθρο 27 δικαίωμα του απεργείν), ο περιορισμός των οποίων θα δικαιολογείτο για σκοπούς δημόσιας υγείας μόνο μέσω νομοθετημάτων με έγκριση της Βουλής και όχι μέσω κανονισμών ή υπουργικών διαταγμάτων. Σημειώστε ότι το άρθρο 7 δικαίωμα ζωής και σωματικής ακεραιότητας δεν τυγχάνει οποιοσδήποτε περιορισμούς για λόγους δημόσιας υγείας.
Περαιτέρω ως σωστά έχει αναλύσει σε πρόσφατο άρθρο του ο Πρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου Δρ. Χρίστος Κληρίδης σύμφωνα με το Άρθρο 179 του Συντάγματος:
«ουδείς νόμος ή απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων … ως και ουδεμία πράξις ή απόφασις οιουδήποτε οργάνου, αρχής η προσώπου στη Δημοκρατία ασκούντος εκτελεστική εξουσία ή οιονδήποτε διοικητικό λειτούργημα δύναται να είναι καθ’ οιονδήποτε τρόπο αντίθετος ή ασύμφωνος προς οιανδήποτε των διατάξεων του Συντάγματος»
Τροποποίηση του Συντάγματος μπορεί να γίνει βάσει του Άρθρου 182 νοουμένου ότι υπάρχει δια την ψήφιση οιουδήποτε νόμου περί τροποποιήσεως πλειοψηφία 2/3. Περαιτέρω υπάρχουν πρόνοιες στο Άρθρο 183 του Συντάγματος όπου κηρύσσεται κατάσταση έκτακτης ανάγκης, κάτι που δεν ισχύει στην παρούσα περίπτωση.
