Η αστυνομία δεν μπορεί να λαμβάνει αποτυπώματα και γενετικό υλικό «στα τυφλά» και βεβαίως τα δικαστήρια δεν μπορούν να εκδίδουν διατάγματα υποχρεωτικής παροχής λήψης αποτυπωμάτων και DNA, χωρίς πληρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Του Μανώλη Καλατζή
Αυτό προκύπτει από απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, με την οποία εκδόθηκε προνομιακό διάταγμα Certiorari, ακυρώνοντας διάταγμα για λήψη γενετικού υλικού και αποτυπωμάτων, από πολίτη ο οποίος είχε αρνηθεί να συναινέσει.
Είναι αξιοσημείωτο, ότι ούτε καν ο Γενικός Εισαγγελέας (μέσω του εκπροσώπου του), δεν έφερε ένσταση στην έκδοση του διατάγματος Certiorari, αναγνωρίζοντας ότι η υποχρεωτική λήψη αποτυπωμάτων και γενετικού υλικού, χωρίς να είναι αναγκαία ενέργεια, αποτελεί λάθος και παραβιάζει συνταγματικά δικαιώματα.
Με το έτσι θέλω και χωρίς λόγο
Ο παραπονούμενος πολίτης είχε συλληφθεί 13 Οκτωβρίου 2023 ως ύποπτος για σοβαρά αδικήματα και είχε αρνηθεί να συναινέσει ώστε να ληφθούν από αυτόν παλαμικά αποτυπώματα και δείγμα γενετικού υλικού. Η Αστυνομία αποτάθηκε στο επαρχιακό Δικαστήριο και εξασφάλισε διάταγμα, με το οποίο υποχρεώθηκε ο ύποπτος να δώσει τόσο αποτυπώματα όσο και δείγμα γενετικού του υλικού.
Το Ανώτερο Δικαστήριο σημείωσε πως το κατώτερο Δικαστήριο δεν είχε εξετάσει κατά πόσο ήταν αναγκαίο και αναλογικό να εκδώσει το διάταγμα. Ο εκπρόσωπος του Γενικού Εισαγγελέα δεν έκανε ένσταση, αναγνωρίζοντας πως το διάταγμα δεν ήταν αναγκαίο.
Όπως σημειώνεται στη απόφαση του Δικαστή του Ανωτάτου Χ. Μαλαχτού, η επεξεργασία των γενετικών και βιομετρικών δεδομένων του πολίτη επιτρέπεται μόνο όταν είναι απολύτως αναγκαία και όταν ο επιδιωκόμενος σκοπός δεν μπορεί εύλογα να επιτευχθεί κατά τρόπο εξίσου αποτελεσματικό με άλλα μέσα τα οποία θίγουν λιγότερο τα θεμελιώδη δικαιώματα του υποκείμενου των δεδομένων. Στο διάταγμα που είχε εκδώσει το κατώτερο δικαστήριο δεν γινόταν καμιά αναφορά σε σχέση με την αναγκαιότητα της έκδοσης του ενώ, από την ένορκη μαρτυρία που είχε τεθεί, δεν προέκυπτε καμιά σύνδεση των ανευρεθέντων τεκμηρίων με τον ύποπτο, ώστε να συγκριθούν τα αποτυπώματα του ή το γενετικό του υλικό με τυχόν ανευρεθέντα σε αυτά. Το Ανώτατο Δικαστήριο, σημειώνει ως ορθή την παρατήρηση του δικηγόρου Στ. Δημητρίου, του δικηγορικού γραφείου «Ηλίας Στεφάνου ΔΕΠΕ», ότι ο εντοπισμός αποτυπωμάτων και γενετικού υλικού στα κατασχεθέντα τεκμήρια θα έπρεπε να είχε προηγηθεί και ήταν προϋπόθεση για να μπορούσε να δικαιολογηθεί η έκδοση διατάγματος και τέτοια μαρτυρία δεν είχε τεθεί ενώπιον του κατώτερου Δικαστηρίου.
Το Ανώτατο Δικαστήριο κατέληξε πως δεν ήταν αναγκαία η έκδοση του διατάγματος με το οποίο υποχρεώθηκε ο παραπονούμενος να δώσει αποτυπώματα και γενετικό υλικό, έτσι το ακύρωσε.
